IJzerdeeltjes zetten afweercellen aan het werk tegen kanker

Macrofagen eten kankercellen

Macrofagen zouden door ijzeroxidedeeltjes (ferumoxytol) weer worden aangezet kankercellen onschadelijk te maken (afb: Amy Thomas)

Volgens Amerikaanse onderzoekers is het ze gelukt bij muizen de eigen afweercellen aan het werk te zetten in de strijd tegen kanker. Ze hoefden daarvoor de muisjes slechts in te enten met het ijzerpreparaat ferumoxytol (in feite gewoon roest oftewel ijzeroxide). Dat middel is in de VS al goedgekeurd door de gezondheidsautoriteiten. De ontdekking dat ijzer invloed heeft op het afweersysteem was een toevalstreffer. Lees verder

Gentherapie stamcellen werkt mogelijk tegen jeugdblindheid

Doorsnee van een oogOnderzoekers van de universiteit van Iowa hebben het voor elkaar gekregen een volledig functioneel exemplaar van dat gen CLN3 in het genoom van stamcellen van kinderen die lijden aan een erfelijke jeugdblindheidsziekte. Een mutatie in dat gen zorgt ervoor dat dragers op jeugdige leeftijd blind worden. Door dat gen te vervangen door een gezond CLN3-gen kwam de productie van het CLN3-eiwit in van de uit veranderde stamcellen ontstane netvliescellen weer op gang, zo meldden de onderzoekers. Lees verder

DNA menselijke embryo’s bewerkt

EmbryoDe Zweedse ontwikkelingsbioloog Fredrik Lanner van het befaamde Karolinska-instituut zou de eerste onderzoeker zijn waarvan bekend is dat hij probeert het DNA van gezonde menselijke embryo’s te veranderen. Hij zegt dat te willen doen om erachter te komen hoe welke genen de embryonale ontwikkeling sturen. Zijn onderzoek zou vooral gericht zijn om oplossingen te zoeken voor onvruchtbaarheid en miskramen, maar ook anderszins zeer bruikbare informatie opleveren. Hij zegt alleen de eerste zeven dagen te zullen bestuderen en de embryo’s nooit ouder dan veertien dagen te laten worden.
Lees verder

Kleinste synthetisch virus voor gentherapieën gemaakt

Synthetisch virus voor gentherapie gemaakt

Het synthetische ‘virus’ zet zichzelf in elkaar (afb: JACS)

Virussen kunnen zichzelf niet reproduceren, maar gebruiken daarvoor het DNA van hun gastheer/-vrouw. Van die eigenschap wordt tegenwoordig handig gebruik gemaakt om een ‘uit de bocht gevolgen’ genoom weer gezond te maken. Vaak worden daarvoor echte virussen aangepast, maar er wordt ook geopereerd met kunstmatige virussen. Nu hebben onderzoekers uit het Verenigd Koninkrijk rond Maxim Ryadnov het kleinste virusachtige ‘organisme’ gesynthetiseerd dat ooit zou zijn gemaakt. Dat zou dat knip- en plakwerk in het DNA-molecuul moeten uitvoeren. Overigens hebben de onderzoekers met de synthese weinig problemen gehad: het namaakvirus zet zichzelf in elkaar. Lees verder

Je kan je genetische voorlopers aardig berekenen

Terugrekenen naar oude genomen

Terugrekenen naar oude genomen van 3,5 miljard (?) jaar geleden (afb: Georgia Tech)

Als je wilt weten van welke genetische voorlopers je of een muis, hagedis afkomstig bent/is, dan zou je dat met behulp van een computer en heel wat aannames miljoenen jaren kunnen terugrekenen. Dat heet voorouderlijke sequentie- of DNA-reconstructie. De vraag is natuurlijk of dat een leuk tijdverdrijf is of echte wetenschap. Onze voorlopers zijn er niet meer om de uitkomsten te controleren. Onderzoekers van het technologisch instituut van de Amerikaanse staat Georgia hebben nu aan de hand van een snelle evolutie bij micro-organismen vastgesteld dat die terugrekenalgoritmes prima werk afleveren. Lees verder

Voor een nieuw muisje is een zaadcel (niet) voldoende

Zaadcel en niet-eicel geeft, soms, gezond muisje

Door behandeling met een chemische stof deelde de eicel zich in twee dochtercellen. Die werden ingespoten met geherprogrammeerde zaadcellen, Het rode pijltje is de zaadcel (afb: Nature Communications)

Onderzoekers van de universiteiten van Barh (Eng) en Regensburg (D) zouden muisjes hebben ‘gemaakt’ zonder dat daarbij een eicel aan te pas was gekomen, lees ik in het doorgaans toch goed geïnformeerde Franse dagblad Le Monde. Het Britse populair wetenschappelijke blad is skeptischer en stelt dat de mogelijkheid van een kind van twee vaders (nog) geen biologische werkelijkheid is. En er werden wel degelijk eicellen gebruikt. Lees verder

Maken springende genen onze hersens uniek?

LINE1's, springende genen', voegen niet alleen iets toe aan DNA maar verwijderen ook stukken

‘Springende genen’ (LINE1) veroorzaken breuken in het DNA (hier met groen aangegeven) (afb: Salk)

Alle cellen in ons lichaam hebben hetzelfde DNA, leren we op school. De laatste tijd is steeds meer bewijs gekomen dat die regel niet helemaal opgaat. Nu blijkt dat er bij hersencellen nogal wat variëteit is in het DNA. Elke hersencel is een beetje anders, stellen onderzoekers van, onder meer, het Amerikaanse Salk-instituut. Maken die ‘springende genen’ ons uniek? Of misschien wel ziek? Lees verder

Menselijk zaad uit het lab (?)

Eicel met zaadcellen

Menselijke eicel met diverse zaadcellen.

Franse onderzoekers zeggen in het lab zaadcellen te hebben gemaakt van ratten én van mensen. Ze zijn daarbij uitgegaan van spermatogonia (onrijpe zaadecellen).  Er zijn twijfels of het de onderzoekers daadwerkelijk gelukt is. Lees verder

Niet-coderend RNA best belangrijk

lang niet-coderend RNA-molecuul belangrijk voor hartcelontwikkeling

Het lncRNA-molecuul Braveheart haalt de blokkade (CNBP) voor de ontwikkeling van de hartspiercel weg (afb: Molecular Cell)

Een aantal jaren geleden werden RNA-moleculen ontdekt die niet coderen voor eiwitten  (en daar ook niks mee van doen hebben). Dat lange niet-coderende RNA (lncRNA) was een kopie van delen van het genloze deel DNA, eerder als troep beschouwd. LncRNA speelt een rol in allerlei processen in de cel, zoals het bepalen van het type waarin embryonale cellen zich ontwikkelen. Onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) hebben nu uitgezocht hoe een van die moleculen te werk gaat. De structuur van die lncRNA-moleculen is bepalend voor hun functie, zo bleek, dus net zoals bij de eiwitten. Lees verder

Twee dubbele antilichamen sluiten ebolavirus op

Zo dringt het ebolavirus de cel binnen

Zo dringt het ebolavirus de cel binnen. De dubbele antilichamen voorkomen dat het virus uit het lysosoom breekt (afb: Albert Einstein College)

Een nieuwe behandelings strategie met antilichamen zou het ebola-virus in al zijn vijf variaties treffen. Onderzoekers van, onder meer, het Albert Einstein College in de VS, ontwikkelden twee dubbele antilichamen die voorkomen dat het virus de cel binnendringt, zo bleek uit proeven. Een van die antilichamen beschermde muizen tegen normaal dodelijke hoeveelheden ebola-virus in de Zaïre- en Soedan-variant, de dodelijkste. Hebben ze daarmee de achilleshiel van het virus gevonden? Dat mag je hopen, want voorlopig staan we nog steeds met lege handen. Lees verder