Nieuwe CRISPR- ‘scharen’ knippen nu base voor base

basevervanging in DNA

Onderzoekers vervingen in het DNA van embryonale niercellen afzonderlijke basen (afb: Nature)

We hadden sinds een aantal jaren al de genschaar CRISPR/Cas9, maar er zijn nu ook twee molecuulscharen ontwikkeld die base voor base kunnen losknippen, waarmee deze techniek nog een stuk preciezer wordt (kan worden), niet alleen bij DNA, maar ook bij RNA. Een base (preciezer nucleobase) is de bouwsteen van het DNA, ook wel letters genoemd: A.C. G en T, voor RNA komt de U (uracil) in plaats van de T. De nieuwe baseschaar voor DNA is ontwikkeld door een groep van de Harvard-universiteit, de RNA-schaar door een groep van het Broad-instituut van MIT. Dat zou betekenen dat de CRISPR-schaartechniek nu te gebruiken zou zijn voor meer dan de helft van de genetische ziektes, maar pin me daar alsjeblieft niet op vast… Lees verder

Hoe vindt de bedrading van de hersens bij de groei de weg?

Gestuurde hersendraden (axonen)

Aan het eind van de axonen (groen) bevinden zich groeikegels met moleculaire antennes (paars). Deze cellen groeiden in een petrischaal. (afb: KTI/Weth)

De menselijke hersens bestaan uit zo’n honderdmiljard hersencellen. Tussen die hersencellen ontstaan vele verbindingen, die, onder meer, de signalen uit andere delen van het lichaam moeten verwerken. Die bedrading van de hersens geschiedt voor de geboorte volgens een of ander bouwplan, zonder dat externe invloeden een rol spelen. Onderzoekers van het technologisch instituut in Karlsruhe (D) denken nu te weten hoe die axonen (uitlopers van hersencellen die die cellen verbinden) gestuurd worden bij het vormen van de celnetwerken.  Bij het verbinden van netvlies met hersens doen de eiwitten EphA en ephrine-A het stuurwerk. Lees verder

Databank levende menselijke hersencellen geopend

Het Amerikaanse Allen-instituut voor hersenonderzoek heeft deze week een, wat genoemd wordt, vrij toegankelijke databank van levende menselijke hersencellen ‘geopend’. Die gevensverzameling bevat de elektrische eigenschappen van 300 hersenschorscellen, die afkomstig zijn van 36 patiënten. Ook bevat de databank 3d-reconstructies van 100 hersencellen plus de gegevens van genexpressie van 16 000 neuronen die afkomstig zijn van drie andere patiënten. Lees verder

Y-chromosoom brengt ook ‘nieuws’

Fruitvliegjes

Fruitvliegjes

Het (mannelijke) Y-chromosoom is zelfs met de nieuwste uitleestechnieken slechts met grote moeite te ‘ontcijferen’. Het is dan ook nog geen uitgemaakte zaak welke genen zich op dat kleine chromosoom bevinden. Bovendien zou dat door mutaties voortdurend chromosoom in verval zijn. Onderzoekers van de Weense VetMed-universiteit zouden er met een nieuwe analysemethode in geslaagd zijn het Y-chromosoom van fruitvliegjes te ontcijferen. Daarbij bleek dat genen van andere chromosomen op dat chromosoom in verval overstappen. Het gaat dan niet (alleen) om ‘DNA-troep’, maar wel degelijk ook om functionele genen. Lees verder

Vetstofwisseling beïnvloedt genactiviteit

Wetenschappers van, onder meer, het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit, eveneens in de Beierse hoofdstad, hebben uitgevonden dat dat de vetstofwisseling invloed heeft op de histon’verpakking’ van het DNA-molecuul. Die veranderingen leiden tot een andere genactiviteit. Lees verder

Schuilplaats hi-virus ontdekt

Een rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel

Het humane immunoindefi-ciëntievirus (hiv) is deels zo lastig te bestrijden omdat dat virus zich weet schuil te houden. Het virus is in bedwang te houden, maar je komt er nooit helemaal van af. Onderzoekers van de universiteit van Sydney (Aus) denken nu te weten hoe dat beestje zich onttrekt aan de aandacht van het afweersysteem: in CD4+-T-cellen (ook T-helpercellen genoemd), nota bene een onderdeel van dat systeem. Lees verder

Hart met overexpressie te ‘repareren’

Hartaanval

Bij een hartaanval worden bloedvaten door een bloedprop geblokkeerd waardoor miljoenen hartcellen afsterven (grijs gebied).

Normaal gesproken wordt schade aan hartcellen door, bijvoorbeeld, een hartaanval niet gerepareerd. Onderzoekers zijn al tijden op zoek naar een truc om dat toch voor elkaar te kijken en proeven met stamcellen gaven enige hoop. Nu heeft een groep onderzoekers cellen met een ‘overactief’ CCND2-gen in de hartjes van muisjes geïnjecteerd waardoor er nieuw hartspierweefsel ontstond op de plek van de dode cellen (het infarct).
Lees verder

Een gouden huidcel

Een gouden huidcel wint Nikon-prijsEen medewerker van het Nederlands Kankerinstituut heeft dit jaar de eerste prijs gewonnen van een door Nikon jaarlijks jaarlijks gehouden wedstrijd voor de mooiste foto van de kleine natuur (Small world). De foto is gemaakt door Bram van den Broek en toont een microscoopopname van een huidcel omgeven door veel keratinevezels (geel). Een teveel aan keratine zou een aanwijzing zijn voor kanker. Dit jaar zijn meer dan 2000 foto’s ingestuurd uit bijna 90 landen. Alle foto’s zijn op het web te bekijken.

Bron: Futura-Sciences

Wada verbiedt genbewerking in de sport vanaf volgend jaar

Het wereldantidopingagentschap Wada verbiedt al sedert 2003 wat genoemd wordt ‘gendoping’. Met ingang van volgend jaar mogen sporters ook geen gebruik maken van genbewerking om hun sportprestaties op te vijzelen. Het is onduidelijk hoe de Wada dat decreet denkt te handhaven. Lees verder

Bacteriën bouwen gouden druksensor

bacteriecircuits: combi van dode en levende materialen

Met een genschakeling in het DNA van de E. coli (a) zijn ruimtelijke structuren met gouddeeltjes te kweken (b) die onderdelen zouden kunnen zijn van een levende ic (c) (afb: Duke-univ.)

Als er druk op wordt uitgeoefend, gaat er licht branden, hoe hoger de druk hoe meer licht. Deze druksensor is bijzonder, want (mede) gebouwd door bacteriën. Door het DNA van het beestje aan te passen, maakte de bacterie structuren met minuscule gouddeeltjes, de basis voor de sensor.  Lees verder