Het Amerikaanse Allen-instituut voor hersenonderzoek heeft deze week een, wat genoemd wordt, vrij toegankelijke databank van levende menselijke hersencellen ‘geopend’. Die gevensverzameling bevat de elektrische eigenschappen van 300 hersenschorscellen, die afkomstig zijn van 36 patiënten. Ook bevat de databank 3d-reconstructies van 100 hersencellen plus de gegevens van genexpressie van 16 000 neuronen die afkomstig zijn van drie andere patiënten. Lees verder
Categorie archieven: plus (geen synbio)
Y-chromosoom brengt ook ‘nieuws’

Fruitvliegjes
Het (mannelijke) Y-chromosoom is zelfs met de nieuwste uitleestechnieken slechts met grote moeite te ‘ontcijferen’. Het is dan ook nog geen uitgemaakte zaak welke genen zich op dat kleine chromosoom bevinden. Bovendien zou dat door mutaties voortdurend chromosoom in verval zijn. Onderzoekers van de Weense VetMed-universiteit zouden er met een nieuwe analysemethode in geslaagd zijn het Y-chromosoom van fruitvliegjes te ontcijferen. Daarbij bleek dat genen van andere chromosomen op dat chromosoom in verval overstappen. Het gaat dan niet (alleen) om ‘DNA-troep’, maar wel degelijk ook om functionele genen. Lees verder
Vetstofwisseling beïnvloedt genactiviteit
Wetenschappers van, onder meer, het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit, eveneens in de Beierse hoofdstad, hebben uitgevonden dat dat de vetstofwisseling invloed heeft op de histon’verpakking’ van het DNA-molecuul. Die veranderingen leiden tot een andere genactiviteit. Lees verder
Schuilplaats hi-virus ontdekt

Een rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel
Het humane immunoindefi-ciëntievirus (hiv) is deels zo lastig te bestrijden omdat dat virus zich weet schuil te houden. Het virus is in bedwang te houden, maar je komt er nooit helemaal van af. Onderzoekers van de universiteit van Sydney (Aus) denken nu te weten hoe dat beestje zich onttrekt aan de aandacht van het afweersysteem: in CD4+-T-cellen (ook T-helpercellen genoemd), nota bene een onderdeel van dat systeem. Lees verder
Hersens blijken ook lymfevaten te bevatten

Paolo Mascagni had het tweehonderd jaar geleden al voorspeld (afb: WikiMedia Commons)
Je gelooft je ogen niet als je dat leest: de hersens blijken nog een vatenstelsel te bevatten. Hoe was het mogelijk dat ze dat tot nu toe over het hoofd hadden gezien? Het blijkt dat er ook lymfevocht door de hersens stroomt (net als door de rest van het lichaam). Lymfevaten vormen de opruimingsdienst van het lichaam. Lees verder
Meer dan de helft nieuwe kankermedicijnen geen verbetering
Tussen 2009 en 2013 zijn er in de EUk 48 kankermedicijnen goedgekeurd. 57% daarvan voegde niks toe aan de levensverwachting of de kwaliteit van het leven en sommige waren zelfs ‘klinisch betekenisloos’, blijkt uit onderzoek. Lees verder
Modellen bouwen wordt voor celbiologen stuk eenvoudiger

Modellen bouwen wordt voor celbiologen een stuk eenvoudige (afb: univ. van Connecticut)
Het leven is moeilijk en dan heb ik het niet over jouw saaie baan of je net verbroken relatie, maar over het verschijnsel dat we (ook) leven noemen: dat ensemble van vaak ingewikkelde moleculen dat al wisselwerkend een organisme vormt, de mens, bijvoorbeeld. Hoe dieper onderzoekers in dat leven duiken, hoe onbegrijpelijker dat wordt. Nu hebben vriendelijke informatici een model gebouwd waarmee zelfs computerschuwe biologen naar hartelust ingewikkelde biologische modellen kunnen bouwen: de virtuele cel. Of eigenlijk is het de eerste grafische versie van een modellenbouwer die al twintig jaar bestaat. Lees verder
Een hersencel bepaalt (soms) hoe we de bewust waarnemen

De proefpersonen, allen epileptici, kregen dunne elektroden in de temporale kwab ingeplant (afb: univ. van Bonn)
Wat er om ons heen gebeurt, maakt een ‘afdruk’ op ons netvlies (als we er naar kijken, uiteraard), maar het is nog niet gezegd dat die afdruk ook dezelfde is als wat we bewust waarnemen. Ergens onderweg tussen netvlies en hersens ‘beslist’ ons brein hoe we onze omgeving zien. Onderzoekers van de Bonner universiteit hebben nu uitgezocht hoe vele prikkels onderweg de werkelijkheid veranderen, althans zoals we die waarnemen. Het lijkt er op dat een hersencel bepalend kan zijn. Lees verder
Bacteriofagen mogelijk opvolgers van antibiotica

Staphylococcus aureus (afb: WikiMedia Commons)
Eigenlijk is het lood om oud ijzer: bacteriofagen of antibiotica. Beide ‘verslinden’ bacteriën, met dat verschil dat bacteriofagen wat kieskeuriger zijn. Ze werken alleen bij een bepaalde bacterie terwijl zogeheten breedspectrum-antibiotica grote delen van het bacteriële leven verdelgen. Groot nadeel van antibiotica is dat bacteriën er immuun voor kunnen worden. Dan kan veel moeilijker met fagen. Dat zijn virussen. Nu steeds meer antibiotica onwerkzaam zijn bij steeds meer bacterisoorten zijn de fagen misschien een alternatief. Twee patiënten in Frankrijk met chronische gewrichtsontstekingen zijn daar dankzij de fagen vanaf. Lees verder
Kind krijgt meer mutaties van oudere vader dan oudere moeder
Een kind krijgt vier keer meer mutaties mee van een oudere vader dan van een oudere moeder. Dat kwam naar voren uit de analyse van de gegevens van een bevolkingsonderzoek onder duizenden IJslandse ouders en kinderen. Lees verder