‘Hersentjes’ Neanderthaler gemaakt met hulp van CRISPR (nou ja)

Neanderthalerschedel

De schedel van een Neanderthaler (afb: Natuurhistorisch museum Londen)

Onderzoekers in de VS hebben in het lab ‘hersentjes’ gekweekt met behulp van een antiek gen (NOVA1) dat de hersenontwikkeling beïnvloedt. Daardoor zijn die hersenachtige orgaantjes kleiner en bobbeliger dan mensenhersens. Zo zouden iets weg hebben van de hersens van Neanderthalers, maar verder niet heel erg lijken. Lees verder

Orgaantjes op chips de grote redders van proefdieren (?)

Longblaasjes

Longblaasjes (roze)

Zo langzamerhand zal het steeds vaker voorkomen dat in het lab gekweekte orgaantjes van menselijke zullen worden gebruikt voor onderzoek van, onder veel meer,  kandidaat-geneesmiddelen in plaats van proefdieren (schat ik (=as) zo. Nu blijken onderzoekers van de universiteit van Bern (Zwi), al weer, een tweede-generatie-long-op-chip te hebben ontwikkeld, compleet met longblaasjes. Dat longorgaantje zou volgens de onderzoekers goed dienst kunnen doen in het fundamenteel onderzoek, bij medicijnonderzoek en bij  op de persoon afgestemde therapieën. Lees verder

Functionele menselijke zwezerik gekweekt

zwezerik in een volgroeide foeutus

Zwezerik van een volgroeide foetus (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoeksters van het Francis Crick-instituut en het Universiteitscollege in Londen hebben, uitgaande van menselijke stamcellen, een orgaantje ‘gebouwd’ dat veel overeenkomst bertoont met de zwezerik. Dat orgaan is van groot belang voor het afweersysteem. Het idee is die kweekzwezeriken te gebruiken voor implantaties. Lees verder

Longblaasjes gekweekt als ‘doelwit’ van (corona)virussen

Gekweekte longblaasjes

Gekweekte longblaasjes (afb: Tatalab/Duke)

Longen schijnen een dankbaar orgaan te zijn voor onderzoekers om te kweken. Nu melden van de Dukeuniversiteit weer dat ze er in geslaagd zijn minilongetjes te kweken die lijken op echt longweefsel. De longetjes zijn gekweekt uitgaand van dezelfde types cellen, AT2’s, die worden gebruikt om schade aan de ‘diepe’ longen te repareren, niet toevallig vaak het doelwit van het coronavirus. Lees verder

Werkend netvlies in lab gekweekt (?)

Netvlies

Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen (!)

Onder zoekers van, onder meer, het instituut voor oogheelkunde in Bazel (IOB) zouden in het lab een volledige functioneel netvlies hebben gekweekt. Voorlopig, zo begrijp ik, is het kweekproduct in eerste instantie bedoeld voor onderzoek, maar op den duur valt te verwachten dat er ook netvliezen worden gekweekt ter vervanging van het ongerede geraakte exemplaren in het menselijk oog. Lees verder

Kweekorgaantjes lijken op het ‘echte werk’

Kweekdarmpjes

De kweekdarmpjes in een microkanaalsysteem (afb: EPFL)

Al tijden wordt geprobeerd om, uitgaande van stamcellen, orgaantjes te kweken. Dat blijkt knap ingewikkeld te zijn. Onderzoekers stellen nu kweekorgaantjes te hebben gemaakt (darmpjes) die functioneren als het ‘echte werk’. Vooralsnog zijn die kweekorgaantjes bedoeld om onderzoek mee te verrichten, maar uiteindelijk is het toch de bedoeling om organen te kweken die kunnen dienen ter vervanging van in het ongerede geraakte menselijke organen. Lees verder

Hersenorgaantje gemaakt dat kan ‘leren’

Hersenorgaantje

Een gekweekt hersenorgaantje met rechts een uitvergroting die afzonderlijke cellen zichtbaar maakt (afb: Zafeiriou et al)

Er zijn al aardig wat pogingen gedaan om hersentjes te kweken uit hersenstamcellen. Nu schijnen onderzoeksters iets te hebben gekweekt uit neuronen en gliacellen dat enige overeenkomsten heeft met hersentjes van een embryo met iets als leervermogen. Vooralsnog zijn dit soort orgaantjes louter bedoeld als studiemateriaal. Lees verder

Uit stamcellen mensenhuid gekweekt met echte haren

Doorsnede echte huid

Doorsnede echte huid

Het schijnt voor het eerst onderzoekers gelukt te zijn om uit menselijke stamcellen huidweefsel te kweken compleet met haar. De kweekhuid is bij muisjes al getransplanteerd. Wordt dat de ‘oplossing’ van de kale kop? Die kweekhuid zou ook uitkomst kunnen bieden bij brandwonden, bijvoorbeeld. Lees verder

Muisjes die voor 4% bestaan uit mens

Mensecellen in muizenembryo's

Gemerkte menselijke cellen in muizenembryo’s (afb: Feng et. al)

Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar mogelijkheden om menselijke organen te kweken in dieren. Onderzoekers hebben met dat doel voor ogen muisjes gekweekt die tot voor 4% bestaan uit menselijke cellen. De embryootjes werden na zeventien dagen vernietigt. Tot nu toe zouden onderzoekers nooit verder dan 0,1% zijn geweest. Lees verder

Zuigmondje zet cellen op hun plaats in geprint weefsel

Weefsels printen

De zuigprinter in werking (afb: Penn State)

Het ‘bouwen’ van organen is een vurige wens van medische onderzoekers, maar dat is niet zo eenvoudig, Simpelweg wat cellen naar elkaar ‘gooien’ levert wel iets van een meercellig systeem op, maar dat heeft vaak weinig te maken met het ‘origineel’.  Er worden gels gebruikt om het te vormen weefsel/orgaan vorm te geven, maar organen bestaan niet uit een of een paar verschillende soorten cellen en hoe zorg je er voor dat de cellen op de goed plaats komen te zitten. Met zuigmondjes (pipetjes) om die de cellen op hun plaats zetten, denken onderzoekers van de staatsuniversiteit van Pennsylvania rond Ibrahim Ozbolat. Lees verder