Eerste (mini)maag uit petrischaal

minimaag

Een stukje van de gekweekte minimaag (afb: Science)

Dat vrolijk gekleurde plaatje stelt een met fluorescentie gemerkte stukje weefsel van een maag voor, niet groter dan een erwt. Het is niet de maag van een klein dier maar een minimaag van een mens die in het lab is gekweekt. Aan dit minimaagje zouden proeven op menselijke organen gedaan kunnen worden, zonder dat daarvoor menselijke proefpersonen hoeven te worden gebruikt. Dierproeven, het zij nog maar eens benadrukt, geven wel een indicatie maar leveren geen bewijs dat het bij mensen ook zal zal gaan. Op verschillende plaatsen wordt, met wisselend succes, getracht menselijke organen in het lab te kweken, niet alleen voor onderzoeksdoeleinden, maar, vooral, ook ter vervanging van defecte natuurlijke organen. Die laborganen zouden dan bij voorkeur moeten bestaan uit cellen van de ontvanger, zodat er geen afstotingsverschijnselen zullen optreden na transplantatie. Dat laatste is nog steeds een droom. Vorige week  maakte een groep onderzoekers bekend een dunne darm te hebben gekweekt. Gister meldde een andere groep de kweek van de minimaag, die alle eigenschappen zou hebben van een echte maag. Als het maagje werd blootgesteld aan de bacterie Helicobacter pylori, aanstichter van de maagzweer, dan traden dezelfde moleculaire en cellulaire veranderingen op die ook in een echte maag zijn waargenomen.

Bron: Science

Nog even en we kunnen een nier bouwen

Anthony Atala

Anthony Atala

Onderzoekers van het medisch centrum Wake Forrest schijnen er in geslaagd te zijn in het lab een goed dooraderde varkensnier met menselijke afmetingen te kweken. “Tot nu toe waren kweeknieren zo groot als die van knaagdieren. Die functioneerden maar een paar uur vanwege een snelle verstopping van de bloedvaten”, zegt onderzoeker Anthony Atala. “We hebben nieren gekweekt zo groot als die van de mens, waarbij, als bewijs van de juistheid van het principe, de bloedvaten vier uur open bleven. We gaan nu kijken hoe lang dat vatenstelsel blijft functioneren.” Lees verder

Voor het eerst volwaardig orgaan ‘gemaakt’

T-cellen

T-cellen

Britse onderzoekers schijnen er in geslaagd te zijn om uitgaande van embryocellen in muizen een volwaardig orgaan te laten groeien. Het gaat om een zwezerik (thymus), een belangrijk onderdeel van het afweersysteem.  Tot nu toe is het onderzoekers nog niet eerder gelukt volwaardig functionerende organen te ‘maken’ (wel stukjes van organen). Lees verder

Afdrukken organen dichterbij

Orgaanafdrukker

De orgaanafdrukker (filmbeeld: the Guardian)

Al een tijdje proberen onderzoekers organen te fabriceren, maar dat is toch niet echt simpel. Organen bestaan meestal uit diverse typen cellen en dat compliceert de zaak ernstig. Ook de vorm van het orgaan kan een probleem worden. Ik heb, toen ik een klein jongetje was, breien geleerd van mijn moeder, maar zei moest opzetten en afhechten. Ik kon alleen eindeloos doorbreien (dassen van honderden meters, als ik genoeg wol had gehad). De 3d-printer lijkt een uitkomst. Daarmee heb je de vorm in de hand, maar kun je ook de ruimtes voor andere weefsels creëren, zoals bloedvaten. Het lijkt er op dat Amerikaanse en Australische onderzoekers nu een belangrijke stap hebben gezet op weg naar de verwezenlijking van dat ideaal. Kennelijk hebben die een oplossing gevonden voor de vorming van bloedvaten in een ‘gedrukt’ orgaan.

Lees verder

Student ontwikkelt hydrogel voor orgaansynthese (?)

Hydrogel

Student Brendan Rowan (foto: Rice-universiteit)

Hydrogels zijn handige materialen, die, voornamelijk bestaand uit water, opeens kunnen verstijven. Onderzoekers die bezig zijn met het ‘construeren’ van menselijke organen gebruiken die gels nogal eens als een soort mal, waarin de gekweekte orgaancellen  zouden kunnen uitgroeien tot een functioneel orgaan. Het is allemaal iets ingewikkelder, maar dat is toch de gedachte. Brendan Watson, een student van de Amerikaanse Rice-universiteit heeft een hydrogel ontwikkeld, die vloeibaar is bij kamertemperatuur, vast bij lichaamstemperatuur en die afbreekt als het orgaanweefsel groeit. Met die hydrogel zou dus het orgaan in het lichaam moeten groeien. Lees verder

Voor het eerst een levend orgaan ‘gebouwd’

LabmuisOnderzoekers van de universiteit van het Schotse Edinburgh schijnen er in geslaagd te zijn een muizenorgaantje te regenereren, de zwezerik of thymus. Dat orgaantje speelt bij kinderen en andere jonge zoogdieren een rol in de afweer, maar gaandeweg verschrompelt het.  De onderzoekers denken dat hun ontdekking iets kan betekenen voor mensen met een slecht functionerend afweersysteem. Na de gentherapeutische behandeling fungeerde het geregenereerde orgaantje weer als vanjongs. Lees verder

Muis ‘accepteert’ kweekspieren

Kweekspieren

Het geïmplaneerde spierweefsel

Celkweken van skeletspieren blijken in spierweefsel van muizen snel te worden opgenomen, zo hebben onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit laten zien. Het zou volgens de onderzoekers voor het eerst zijn dat kweekspieren even krachtig en snel zijn als spieren van pasgeboren muisjes. In de studie werd het gedrag van de gekweekte spiermassa via een ‘venster’ in de rug van de muis direct bekeken. Daardoor konden de onderzoekers volgen hoe de kweekspieren zich integreerden met de al aanwezige spiermassa van een levende, wandelde muis. Lees verder

Kunnen bloedvatcellen orgaandonatie overbodig maken?

Endotheelcellen

Kunstmatig gekleurde endotheelcellen onder een microscoop. De kern is blauw, het celskelet groen, de actinedraden rood (foto: Wikicommon)

Onderzoekers van het Weill-instituut van de Cornell-universiteit in Ithaca (New York) speculeren over de mogelijkheid dat endotheelcellen (het endotheel is de wand van bloedvaten), ingespoten in de bloedvaten, zieke of beschadigde organen zouden kunnen herstellen. Daarmee zou orgaandonatie op den duur overbodig kunnen worden en zou een einde komen aan de moeizame zoektocht naar orgaandonors.  Lees verder

Muizenhart klopt weer met mensencellen

Lei YangLei Yang van de universiteit van Pittsburgh

Een onderzoeksgroep rond Lei Yang van de universiteit van Pittsburgh heeft een muizenhart weer aan het kloppen gekregen met menselijke stamcellen. Het resultaat was dus een hybride hart, bestaand uit muizenhartcellen en mensenhartcellen. Het onderzoek moet gezien worden in het streven uitgaande van stamcellen nieuwe organen te maken.
Yang ontdeed een muizenhart van alle cellen. Het overblijvende eiwitgeraamte werd vervolgens ‘herbevolkt’ door hartvoorlopercellen (een voorfase van cellen in de ontwikkeling van stamcel tot hartcel) van mensen. Na een paar weken begon het hart weer te kloppen. De voorlopercellen ontwikkelden zich uit pluripotente stamcellen, die op hun beurt weer waren gekloond van menselijke huidcellen. In een eerdere studie werden menselijke embryocellen gebruikt, maar dat was geen succes. Het is voor het eerst dat een muizenhart geheel ontdaan is van zijn eigen cellen, waarna die vervangen werden door voorlopercellen.
Hoewel het muizenhartje pompte, was het niet sterk genoeg om het bloed effectief rond te pompen. Het bleek dat het hartritme afweek van het ritme van een muizenhart. Er blijft dus nog wel wat werk aan de winkel voor de onderzoekers. Uiteindelijk is het, dus, de bedoeling van Yang en zijn medewerkers om menselijke harten te maken die kunnen worden getransplanteerd. “Met onze methode kunnen we zowel de spier- als bloedvatcellen maken. We hopen gauw menselijk hartweefsel te kunnen maken, maar onze droom is uiteraard een heel menselijk hart.”

Bron: New Scientist