Een Van Dale van de communicatie tussen cellen gemaakt

Communicatie tussen cellen

Er vindt een levendig berichtenverkeer plaats tussen de dieverse cellen in ons lichaam (afb: RIKEN-instituut)

Onderzoekers va, onder meer, het Japanse RIKEN-instituut hebben een soort verklarend woordenboek gemaakt van de communicatie tussen cellen. Een menselijk lichaam zou er zo’n  40 biljoen hebben, cellen. Ze deden dat door systematisch de relaties tussen ‘boodschappers’ zoals insuline en interferon en de receptoren te analyseren. Ze hebben zo’n kleine 2000 boodschapper/receptor-paren bekeken tussen 642 boodschappers en 589 receptoren. Dat geeft een beeld van hoe de rond belangrijkste 140 menselijke cellen in ons lichaam zich met elkaar verstaan. Lees verder

Stoffen gemaakt die kankercellen de dood in jagen (?)

Gele plomp en de dimere plompalkaloïden

Verbindingen uit de gele plomp (Nuphar lutea) blijken de celdood van kankercellen te bevorderen (foto: Wiki Commons)

Natuurlijk, het gaat weer over kanker en nu hebben we dan het enige echte medicijn: dimere nupharalkaloïden of plompalkaloïden (de Nederlandse naam voor nuphar is gele plomp). De stoffen zijn familie van een verbinding die ooit is gevonden bij die gele plomp. Ze zouden er voor kunnen zorgen dat kankercellen snel afsterven, maar of dat allemaal ook in het echt werkt… De alkaloïden zijn alvast gesynthetiseerd door in de VS werkende onderzoekers. Lees verder

Methode gevonden transgen te manipuleren

Luciferase van vuurvliegje

Het eiwit luciferase van het vuurvliegje (afb: Wiki Commons)

Koreaanse onderzoekers hebben een methode beschreven, waarbij met hulp van kleine RNA-moleculen (mrR-122) een ingebouwd gen, een transgen, is te (de)activeren, zonder dat andere eigen genen daar last van hebben. Het is alsof er een knop is gevonden om de grootte van de genactiviteit te regelen. Lees verder

Een gen maakt van darmkankercellen gewone cellen

Darmkankercellen

Darmcelkweek. Het inactiveren van het Apc-gen leidde tot een kankerachtige reactie (links), die verdween en kankercellen werden normale darmcellen  nadat Apc weer werd geactiveerd (rechts). (afb:: Kevin P. O’Rourke)

Het gaat wel om proeven met muizen. Onderzoekers van het Weill Cornell-instituut in New York gebruikten een mechanisme om de activiteit van het Apc-gen te manipuleren en kwamen tot de ontdekking dat het uitschakelen van dat gen leidt tot kankerachtige structuren in darmcellen (van muizen, dus). Bij het reactiveren van het Apc-gen bleken de kankercellen zich weer om te vormen tot normale cellen en verdwenen de kankergezwellen helemaal. Lees verder

Het enzym Fam20C heeft grote invloed op ons hele leven

FosforyleringElke cel maakt gebruik van fosforylering, het proces om de functie en activiteit van eiwitten te regelen. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat de fosforlylering van zo’n honderd door een cel afgescheiden eiwitten wordt geregeld door slechts één enzym: Fam20C. Dat heeft daarmee grote invloed op ons wel zijn en welzijn. Lees verder

Kankeronderzoek weer 2 stapjes verder

DPP4-remmer stagliptine

Doorsnee van kankergezwellen bij muizen: links onbehandeld, rechts met DPP4-remmer stagliptine behandelde tumor (afb: Pasteur-instituut)

Ik veeg ze maar even heel oneerbiedig bij elkaar, deze twee onderzoeken. Beide hebben met de bestrijding van kanker te maken: het ene richt zich op het epigenoom en het andere op het stimuleren van het eigen afweersysteem, tegenwoordig erg populair in het kankeronderzoek. Dat tweede, Franse, onderzoek bij muizen zou zelfs hebben aangetoond dat kankergezwellen met de immuunstimulering helemaal kunnen verdwijnen. Lees verder

Bewerkte bacterie detecteert kankercellen in urine

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Twee groepen synthetisch biologen hebben genetisch bewerkte bacteriën gekweekt die in staat zijn ziektes aan te tonen in urine. De een, een E. coli, is in staat tot het ontdekken van kankercellen in muizenpis, de ander, ook een E. coli, om suikerziekte aan te tonen in het afvalwater van mensen. De tweede bacteriële diagnostechniek zou kunnen worden uitgebreid naar het detecteren van andere ziektes. Lees verder

Genexpressie veranderd om leverschade te bestrijden

Transcriptiefactoren

Transcriptiefactoren zijn eiwitten die de activiteit van genen regelen

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley hebben transcriptiefactoren gebruikt om de genexpressie in levercellen te veranderen, om zo de schade door een overdosis pijnstiller te bestrijden. Dat lukte bij muizen door die transcriptiefactoren te voorzien van allerlei beschermende chemische metgezellen. Tot nu toe was het grote probleem die transcriptiefactoren ‘ongedeerd’ in de cel te krijgen. Dat hebben de onderzoekers voor elkaar gekregen door ze ‘in te pakken’. Er wordt al weer gespeculeerd over het inzetten van deze zogeheten  DART-moleculen tegen kanker. Lees verder

Genoom en transcriptoom van een cel af te lezen

Celdeling en mutaties

Door celdeling ontstaan fouten. Ook zuigelingen hebben al een groot aantal genetisch enigszins afwijkende cellen (afb: Tarryn Porter)

Onderzoekers van de Katholieken Universiteit Leuven en van de universiteit van Oxford (VK) hebben een techniek ontwikkeld waarmee tegelijkertijd het genoom is af te lezen en het zogeheten transcriptoom), het totaal aan boodschapper-RNA-moleculen in een cel. Dat is mogelijk in een enkel cel. Ze deden dat voor ruim 200 menselijke en muizen cellen en kwamen er zo achter dat als een cel na deling een chromosoom wint of verliest, delen van het DNA actiever of minder actief worden. Het vermoeden bestond al, maar niet de methode om dat waar te nemen, zo stellen de onderzoekers.
Lees verder