Weer recept tegen kanker: isoleer de tumor

Isoleer de tumor

Voorkomen dat kankercellen buurcellen de celdood injagen (afb: Suijkerbuijk/Cambridge)

Er zijn zo langzamerhand een bijna niet te tellen aantal recepten bedacht/geopperd om kanker te lijf te gaan. Erg veel opzienbarends heeft dat allemaal nog niet opgeleverd. Onderzoek van de universiteit van Cambridge bij fruitvliegjes heeft weer een (voor mij) nieuw recept opgeleverd: isoleer de tumor. Ik wist dat ook niet, maar kankercellen schijnen cellen in hun omgeving te doden. Als je de gezonde cellen daar genetisch weerbaar tegen maakt, dan kan de tumor zich niet uitbreiden. Dus anders dan vaak bij het bestrijden van kanker gebeurt (dood de cellen door bestraling of chemotherapie), zou je er juist voor moeten zorgen die cellen in leven te houden. Lees verder

Levercellen in lab gekweekt

Levercellen uit het lab

Fluorescerende levercellen uit kweek (foto: Yaakov Nahmias)

Onderzoekers van de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om (werkende) menselijke levercellen in het lab te kweken. Dat geeft natuurlijk weer voeding aan speculaties over kweekorganen ter vervanging van zieke of anderszins aangetaste levers.
Lees verder

Darmflora kan effect immuuntherapie bij kanker versterken

Bifidobacterium helpt het afweersysteem kanker te bestrijden

Bifidobacterium helpt het afweersysteem kanker te bestrijden

Door bij muizen met huidkanker (melanoom) bepaalde bacteriën, Bifidobacterium, in de darmflora te brengen werd  het eigen afweersysteem gestimuleerd de kankercellen te bestrijden. Het resultaat was vergelijkbaar met bepaalde kankermedicijnen die bekend staan als ‘controlepostremmers’ (checkpointremmers), de zogeheten PD-L1-blokkeerders. PD-L1 is een eiwit dat een rol speelt bij de geprogrammeerde celdood. De combinatie van bacterietoevoeging en anti-PD-L1 bracht de groei van de tumor bijna geheel tot stilstand, zo stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Chicago (VS).  De bacteriehulp zou ook positief kunnen uitwerken bij immuuntherapie.

Lees verder

Immuuntherapie kanker alvleesklier bij muizen succesvol

T-cel valt alvleesklierkankercellen aan

Een T-cel met een mesotheline-receptor blijkt bereid alvleesklierkankercellen aan te pakken (afb: Cancer Cell)

Onderzoekers van het Fred Hutchinson-kankerinstituut in Seattle (VS) zijn er met behulp van een immuuntherapie bij muizen met alvleesklierkanker in geslaagd de overlevingskans met 75% te vergroten. Alvleesklierkanker is tot op heden een vrijwel onbehandelbare kanker die relatief snel na de diagnose tot de dood leidt. De onderzoekers willen volgend jaar al een klinische proef bij mensen starten. Lees verder

Nieuw middel direct in klinische proeven getest

Bang muisje

Preklinische proeven bij dieren zijn vaak weinig nuttig

In Nederland worden binnenkort twee nieuwe celtherapieën op mensen getest, zonder dat deze eerst uitgebreid op dieren zijn uitgeprobeerd, zoals te doen gebruikelijk. In beide gevallen gaat het om een experimentele behandeling waarbij afweercellen genetisch veranderd worden en vervolgens weer worden teruggeplaatst in het eigen lichaam. Joachim Aerts van het Erasmus MC hoopt het afweersysteem bij asbestkankerpatiënten te activeren tegen tumoren. Diabetoloog Bart Roep van het LUMC (Leiden) wil het afweersysteem van diabetes type 1-patiënten juist kalmeren, zodat het de alvleesklier met rust laat. De betrokken onderzoekers beargumenteerden tegenover de centrale commissie mensgebonden onderzoek (CCMO) dat extra dierproeven weinig nuttige informatie opleveren, omdat muizen te veel van mensen verschillen. Lees verder

Menselijke zaadcellen in het lab gemaakt

Zaadcel uit het lab

Een in het lab ‘gefabriceerde’ zaadcel (foto: Marie-Hélène Perrard, CNRS/Kallistem)

De Franse onderzoekers Philippe Durand en Marie-Hélène Perrard van het biotechbedrijf Kallistem in Lyon zeiden eerder dit jaar dat ze menselijke zaadcellen hadden gekweekt in het lab. Op die techniek hebben ze inmiddels een octrooi verworven. Lees verder

Nanodraden van eiwitten en DNA

DNA/eiwit-draden

DNA/eiwit-draden vormen zich spontaan door zelfassemblage (afb: Caltech)

DNA is niet alleen het gigamolecuul dat ons erfgoed ‘draagt’, maar dit kernzuur wordt ook steeds vaker gebruikt als bouwma-teriaal voor, bijvoorbeeld, ‘drugskoeriers’, bodes die medicijnen of iets dergelijks in cellen moeten afleveren. Daarbij is het een voordeel dat DNA voor het lichaam onverdacht is. Dergelijke DNA-constructen worden wel al op enige schaal gesynthetiseerd, maar het schijnt tot nu toe dat het dan om bouwsels ging van of eiwitten of (stukken) DNA. Onderzoekers van Caltech in de VS zeggen nu voor het eerst een construct te hebben gemaakt van eiwitten én DNA en kanker(bestrijding) komt meteen weer om de hoek kijken. Lees verder

Weesgenen vinden hun oorsprong in niet-coderend DNA

DNANieuwe genen ontstaan uit oude, is de laatste 40 jaar het idee. Je kunt ze via een soort stamboom terugvoeren naar de ‘stamvader’. Bij sommige genen lukt dat echter niet. Het probleem van die weesgenen heeft (sommige) genetici jarenlang beziggehouden. Pas de laatste twee jaar is daar ietsje meer klaarheid over gekomen. Veel van die wezen zouden hun oorsprong vinden in het niet-coderende DNA (het troep-DNA). Ooit werd dat voor onmogelijk gehouden, maar inmiddels zijn er genetici die denken dat dit vrij normaal is. Vorige maand presenteerde de Spaanse evolutionair bioloog Mar Albà op een bijeenkomst in Wenen een lijst van 600 mogelijk nieuwe genen bij de mens. Lees verder

Waarom het hart zichzelf niet herstelt

Hartspiercellen

Hartspiercellen delen zich niet meer omdat vlak na de geboorte het centrosoom onttakeld raakt.

Het menselijk of, bij uitbreiding, het zoogdierlichaam zit vol raadsels. Een van die raadsels is waarom het hart gaandeweg het vermogen verliest schade te herstellen. Onderzoekers van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen/Neurenberg (D) rond Felix Engel en David Zebrowski denken daar nu een verklaring voor gevonden te hebben. Het centrosoom (spoellichaampje), dat een belangrijke rol speelt bij de celdeling, van hartspiercellen schijnt kort na de geboorte in het ongerede te raken doordat bepaalde eiwitten dat speollichaampje verlaten. Engel: “Dat proces zorgt er voor dat het centrosoom in twee centriolen breekt, waarmee de cel het vermogen verliest zich te reproduceren.” Lees verder

Stamceltherapie gestaakt vanwege kankerrisico

Stamcelonderzoekster Masayo Takahashi

Stamcelonderzoekster Masayo Takahashi van het Riken-instituut in Kobe (Japan)

Stamceltherapieën worden allerwegen beschouwd veelbelovend middel in de als strijd tegen nu veelal nog ongeneesbare ziektes, maar die behandelings-methode houdt ook risico’s in. Een onderzoek om bepaalde vorm van blindheid (netvliesveroudering) te bestrijden met stamcellen, in dit geval pluripotente, is gestaakt, omdat er mutaties gevonden waren in de uit huidcellen van de tweede proefpersoon gevormde stamcellen, die wellicht to kanker kunnen leiden.  Lees verder