Het DNA valt te gebruiken als paard van Troje. Met behulp van dat levensmolecuul zijn onderzoekers van de universiteit van Ohio er in geslaagd gewone kankermedicijnen behandelingsresistente kankercellen binnen te smokkelen, waarna die vervolgens het loodje legden. Het ging om leukemiecellen. Het gaat hier om preklinisch onderzoek bij losse cellen en muizen en is de stap naar klinische proeven nog wel enkele jaren weg.
Behandelresistente kankercellen (acute myeloïde leukemie; AML) ‘herkennen’ het kankermedicijn daunorubicin en pompen dat meteen weer naar buiten. John Byrd en Carlos Castro van de staatsuniversiteit van Ohio zochten naar methodes de afweer van de kankercellen te doorbreken met behulp van een Trojaans paard (ken je klassieken). Byrd: “Kankercellen hebben mogelijkheden medicijnen te weren. Door die verdediging zo te doorbreken hoopt het medicijn zich op in de cel, die vervolgens sterft. Misschien kunnen we die DNA-structuren zo aanpassen dat die selectief kankercellen aanpakken en de andere ongemoeid laten.” Volgens medeonderzoeker Castro is die DNA-verpakking een grote belofte op het gebied van medicijnafgifte, niet alleen voor de medische praktijk, maar ook voor het onderzoek. “We kunnen, bijvoorbeeld, de vorm en de mechanische stijfheid heel precies variëren en bekijken wat dat doet met de mogelijkheid de cel binnen te dringen.”
De onderzoekers zagen onder een microscoop dat de DNA-pakketjes de kankercellen binnendrongen. Elk pakketje is zo’n 15 nm (1 nm is eenmiljoenste mm) breed en 100 nm lang, ongeveer honderd keer kleiner dan de cel die ze moeten penetreren. Het DNA-pakketje bestaat verder uit vier holle compartimenten met open uiteinden. Dat ontwerp is gekozen om het medicijnleverend oppervlak zo groot mogelijk te maken. Daunorubicin blokkeert de replicatie van de kankercellen. Als de verpakking (het DNA) wordt afgebroken (de cel ‘ziet’ het pakketje als voedsel), dan komt het medicijn vrij en slaat zijn dodelijke slag.
De pakketjes moeten sterk en stabiel zijn, maar ze moeten niet te vroeg volledig uit elkaar vallen, zodat de cel het medicijn als nog kan ‘uitspugen’. De meeste cellen waren binnen 15 uur na het binnentrekken van het paard van Troje dood. Als DNA gebruikten de onderzoekers het erfgoed van een bacterievretend virus (een bacteriofaag). Chemisch nam het molecuul geen deel aan de operatie wel qua vorm en als aanlokkelijk voedsel voor de cel. Volgens Byrd zou de techniek gebruikt kunnen worden bij elke vorm van resistente kanker. Dan moet nog wel blijken dat het idee ook werkzaam is bij dieren en, uiteindelijk, mensen. Minder zeker is hij of de truc met het paard ook werkt bij (ziekteverwekkende) bacteriën.
Bron: EurekAlert