Er is meer dan Cas9 in het ondermaanse: Cas12a, bijvoorbeeld

Cas9 tov Cas12a

De Cas12a-schaar schijnt betrouwbaarder te zijn dan Cas9

De CRISPR-methode is een gevulde gereedschapskist van bacteriën om zich virussen (bacteriofagen) van het ‘lijf’ te houden. Nu gebruiken onderzoekers voornamelijk een ‘genschaar’ in die methode om genomen te veranderen” Cas9. Onderzoekers hebben hun blik verlegd naar Cas12a (niet als eersten, overigens), die ‘schaar’ schijnt het anders en op sommige punten beter te doen. Het lijkt er op dat die toepassingen vooral liggen op het gebied van onderzoek en niet zo zeer van geneeskunde (maar dat kan mijn=as’s misvatting zijn). Lees verder

Boven de 80 neemt de kans op kanker af

De kans om kanker te krijgen vooral afhankelijk van pech (=celdingsfouten)

Erfelijkheid, celdeling of omgeving kunnen oorzaak kanker zijn. Celdeling (‘random’) zou de belangrijkste factor zijn. Vreemd is dan dat die ‘botte pech’ bij de hersens zo hoog scoort, waar cellen nauwelijks delen (afb: Science)

Onderzoeksters ontdekten, vreemd genoeg, onlangs een verrassend verband ontdekt tussen een langer leven en een lagere kans op kanker, bij een onderzoek aan muisjes en menselijke cellen. Op hogere leeftijd gaan die het eiwit NUPR1 meer aanmaken. Dat verlaagt de kans op kanker aanzienlijk. De kans op kanker neemt na 80 jaar aanzienlijk af, concluderen de onderzoeksters op basis van hun onderzoeksresultaten. Lees verder

Glioblastoom bij muisjes met succes verkleind

https://nl.wikipedia.org/wiki/Glioblastoom“>Glioblastooom, een agressieve vorm van hersenkanker, is ongeneeslijk. Volgens onderzoekers rond Luis Parada van het Sloan Kettering-kankercentrum in New York zou  een kleine verbinding, gliocidine, die glioblastoomcellen doden terwijl gezonde cellen worden gespaard. Een groot voordeel van de verbinding is dat die door de bloed/hersenbarrière heen kan, waardoor het via het bloed kan worden toegediend. In combinatie met temozolomide zou gliocidine een hersentumor effectief kunnen bestrijden. Voorlopig is een en ander alleen nog maar aangetoond in dierproeven en celkweken en zal de werkzaamheid en veiligheid nog wel eerst in klinische proeven met mensen moeten worden bewezen. Lees verder

Tragere bewerking van bRNA’s leidt tot celdood

Splitsoom

Fouten bij het splitsen van bRNA kunnen leiden tot de celdood (afb: Ivan Đikić et al./Science)

Mensen hebben zo’n 20 000 genen, maar toch zijn cellen in staat op honderdduizenden verschillende eiwitten te produceren. Die verscheidenheid wordt mogelijk gemaakt door nabewerking van boodschapper-RNA’s die de ‘mal’ vormen voor die verscheidenheid.
Dat splitsproces wordt door verschillende eiwitten uitgevoerd dat in het Engels tezamen het spliceosome wordt genoemd, maar dat ik in dit blog splitsoom noem. Daarbij kan wel eens iets fout gaan en dan loopt de benodigde eiwitproductie in de soep en sterft de cel. Wellicht een doel voor een kanker- of Alzheimertherapie, denken de onderzoekers. Lees verder

Nieuwe immuuntherapie zou glioom onschadelijk maken

De SGRP-CAR-T-celmethode

De CAR-T-methode linksvergeleken bij CAR-T-SGRP. SGRP staat voor micro-omgeving, GAM staat voor microgliacellen en macrofagen en GBM voor glioom (afb: Georg Hutter et al./Nature Communications)

Glioom is een zeer lastig te bestrijden vorm van hersenkanker. Er zijn wel therapieën bedacht die wat beloven zoals de CAR-T-therapie, maar kennelijk lopen die toch weer tegen klippen op. Nu denken onderzoekers rond Gregor Hutter van de universiteit van Bazel het ei van Columbus gevonden te hebben door de CAR-T-aanpak wat te wijzigen. Lees verder

Veelvoorkomende kopieerfout DNA blijkt toch niet altijd toeval

DNA-basen

De DNA-basen (afb: WikiMedia Commons)

Een van de meest voorkomende mutaties in de ‘belettering’ van het genoom is de vervanging van de DNA-base cytosine (C) door thymine (T). Die vindt niet alleen plaats door toeval, maar vooral als gevolg van fouten tijdens de celdeling. De ‘boosdoener’ is een enzym dat DNA kopieert en normaal gesproken kopieerfouten opspoort en herstelt. Op bepaalde plaatsen ‘struikelt’ dit enzym echter, zo melden onderzoeksters rond Marketa Tomkova van de universiteit van Oxford. De bevindingen zouden betekenis kunnen hebben voor het kankeronderzoek, stellen de onderzoeksters. Lees verder

Kunnen we eindelijk de therapeutische siRNA’s in de kern krijgen?

Fulvestrantachtige verbindingen

De fulvestrantachtige verbindingen die de onderzoeksters in combinatie met siRNA gebruikt hebben (afb: Molly Shoichet et al./Advanced Materials)

SiRNA is goed gereedschap, alleen nu nog een goede bezorger, meldde ik in dit blog een paar jaar geleden. Mogelijk dat onderzoeksters onder leiding van Molly Shoichet van de universiteit van Toronto die goede bezorger gevonden hebben in de ioniseerbare stoffen die ze met de riRNA’s meestuurden om de korte kernzuren op de gewenste plaats in de cellen te krijgen. Lees verder

Weer een herstelmechanisme DNA ontdekt (?)

Nucleofagie

DNA (in blauw) en de nucleaire laesies (in groen) in de kernen van kankercellen worden aangevallen door de lysosomen (in rood) na een chemotherapie als onderdeel van het DNA-herstelproces nucleofagie (afb.: Kristijan Ramadan et al./Cell)


Onderzoekers van de universiteit van Oxford en de Nanyang technische-universiteit (NTU) hebben een nog niet eerder waargenomen herstelproces voor schade aan DNA ontdekt dat ze nucleofagie (letterlijk kernvraat) hebben genoemd. Dat zou op de een of andere manier vooral van belang zijn voor darmkanker, meldt het persbericht, maar er zal verder onderzoek gedaan worden of dat proces ook bij andere kankervormen een rol speelt. Lees verder

‘Eeuwige’ haai heeft springende genen en een een ‘feilloos’ DNA-herstel

Groenlandse haai

Groenlandse haai (Somniosus microcephalus) is een bedreigde diersoort (afb: WikiMedia Commons)

De mens is al eeuwen lang op zoek naar het eeuwige leven. Dan is het ‘geheim’ van de Groenlandse haai (Somniosus microcephalus), met een gemiddelde leeftijd van zo’n vierhonderd jaar (volgens de Wikipedia zelfs vijfhonderd) natuurlijk het ontsleutelen waard. Het genoom van de grote vis blijkt enorm te zijn en uitgerust met bijzondere reparatiemechanismen voor het DNA, zagen onderzoekersters rond Arne Sahm van de Ruhruniversiteit in Bochum. Volgens de hoogleraar heeft die lange levensduur veel te maken met de verbeterde DNA-reparatiemechanismen van de haai. Lees verder

DNA heeft duizenden ‘knopen’ die mogelijk genactiviteit regelen

DNA-knoop (i-motief)

Zo ziet zo’n ‘knoop’ er ongeveer uit (afb: Garvaninstituut)

Onderzoekers van, voornamelijk, het Australische Garvaninstituut hebben zo’n 50 000 ‘knopen’ van DNA in het menselijk genoom in kaart gebracht. Het is nog vrij duister welke functie die ‘knopen’ hebben, maar de onderzoekers speculeren al meteen maar op mogelijkheden voor behandeling en diagnose die die ‘knopen’ zouden kunnen hebben. En ja hoor, ook kanker zou er iets mee te maken kunnen hebben. Lees verder