Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)
CRISPR-Cas is een bacterieel moleculair complex dat gebruikt wordt om heel nauwkeurig genen uit DNA te knippen, maar onderzoekers van MIT in Cambridge (VS) en uit Japan hebben ontdekt dat daarmee ook de expressie (=activiteit) van genen is te sturen. Lees verder
Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)
De massale sterfte van hersencellen bij de ziekte van Alzheimer zou wel eens te maken kunnen hebben met het disfunctioneren van andere cellen in de hersens: de mikrogliacellen. Onderzoekers van de universiteit van Stanford (VS) vonden dat het blokkeren van een receptor op het membraan van mikrogliacellen bij muizen met Alzheimer positief uitwerkte: het geheugenverlies werd gekeerd evenals allerlei andere negatieve effecten van de ziekte bij dieren. Het onderzoek zou ook opheldering verschaffen over de relatie tussen aspirine en de hersenziekte. Lees verder
Met de PITCh-techniek bouwden de onderzoekers een gen in in de cellen van de kieuw van een kikkerembryo
Onderzoekers van de universiteit van Horosjima zeggen een nieuwe techniek te hebben ontwikkeld om effectief en precies genen in te bouwen. Die techniek, PITCh gedoopt, zou niet alleen toe te passen zijn bij cellen maar ook bij hele organismes zoals zijderupsen en kikkers. De techniek zou de doelmatigheid van het veranderen van DNA verbeteren, zo stellen de onderzoekers. Ze gebruiken de nieuwe methode in combinatie met ‘conventionele’ DNA-bewerkingstechnieken als TALEN en het verfijndere CRISPR/Cas9.
Lees verder
De genen op chromosoom-1 van de mens met die in het muisgenoom. Die blijken verdeeld over verschillende chromosomen
Een muis is geen mens en toch worden muizen vaak als proefdier genomen als voorfase op de klinische proeven. De vraag is steeds of muisproeven een goede indicatie zijn voor de mens en nu heeft een grote groep onderzoekers (136) het functionele muizengenoom doorgespit en dat vergeleken met het menselijk erfgoed. Een belangrijk deel van de muizengenen komen bij mensen niet voor, maar een groot deel komt ook wel weer overeen. Dat zou op zijn minst moeten leiden tot enige voorzichtigheid aangaande de geldigheid van muisproeven voor mensen. “Lang is gedacht wat bij de muis ontdekt wordt dat dat waarschijnlijk ook zo is bij mensen”, zegt Bing Ren van de universiteit van Californië in San Diego, een van de 136. “Dat idee moet systematisch worden geëvalueerd en gewogen.”
Lees verder
Het molecuul op de computer in de DNA-domeinen van de kinases VEGFR2 en CDK1 (afb: PlosOne)
Onderzoekers van de universiteit in het Engelse Leeds hebben een nieuw synthetisch molecuul gebruikt, aangeduid met JK-31, om kanker op twee fronten te bestrijden. De verbinding belemmert de vorming van nieuwe bloedvaten en voorkomt ook dat kankercellen zich delen en verspreid raken. Het molecuul is ontworpen op de computer en kennelijk hebben de onderzoekers er ook meteen een recept voor gevonden. Voorlopig is het middel alleen nog maar in celkweken uitgeprobeerd. Lees verder
Door bacteriën geproduceerde nanolichamen binden heel specifiek aan een bepaald ‘antigeen’.In dit geval is dat tubuline (rood), een skeleteiwit. Op deze foto is een celdeling bijna voltooid.
De Csp_P-bacterie blijkt effectief tegen het knokkelkoortsvirus en de Plasmodium-parasiet (malaria), maar werkt ook als muggenverdelger (afb: Johns Hopkins-universiteit)
Insecten hebben, net als mensen, een darmflora. Die bacteriën kunnen van invloed zijn op het (eventueel) doorgeven van ziektekiemen. Onderzoekers van de Amerikaanse Johns Hopkins-universiteit isoleerden uit de darmen van een muggensoort (Aedes mosquito,familie van de denguemug) een bacterie die de kans op besmetting door malaria of knokkelkoorts (dengue) verkleint. De bacterie, Chromobacterium sp., bleek ook direct in een reageerbuis de ziekteverwekkers te remmen. Bovendien bekort die bacterie het leven van de drager van de ziektekiemen. Ligt er een medicijn tegen malaria en knokkelkoorts (dengue) in het verschiet?, is dan meteen de vraag. Lees verder
De insuline-achtige groeifactor 1: IGF-1
Bij suikerziekte, reuma en multiple sclerose keert het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam. Hoe dat komt is onduidelijk, maar onderzoekers van het Europese moleculair biologische lab (EMBL) in het Italiaanse Monterotondo hebben een insuline achtige groeifactor gevonden (IGF-1 genoemd), die dat ‘eigen vuur’ teniet doet. Die groeifactor is al toegestaan als medicatie. Dat zal de klinische proeven met deze toepassing versnellen. “Wat mij vooral trof was de overlevingskans voor multiple sclerose”, zegt onderzoeker Daniel Bilbao. “We gingen van 50% bij onbehandelde dieren naar 80% bij dieren die met IGF-1 behandeld waren.”
Lees verder
Reuma leidt tot ernstige vergroeiingen
Oorzaak of gevolg, dat zijn zaken die vaak lastig te bepalen zijn. Is het nu zo dat omdat een bepaald eiwit in lage concentraties voorkomt de ziekte ontstaat of dat er een ziekte ontstaat, hoe dan ook, waardoor de eiwitspiegel daalt. Hoe het ook zij, een onderzoeksgroep van het Franse Inserm ontdekte dat bij auto-immuuniziektes zoals artritis en multiple sclerose op het membraan van afweercellen te weinig eiwit CD31 voorkomt. De onderzoekers zijn bezig met de ontwikkeling van een medicijn (een peptide, in feite een activator voor het eiwit) dat de autoimmuunreacties ook daadwerkelijk remt. Ze verwachten dat het nog zeker vijf jaar zal duren voor hét medicijn op de markt komt (zo al).
Lees verder
In de kweekschaalhersens die genetisch veranderd waren, vormden zich plaques (oranje) (foto: Massachusetts-ziekenhuis)
Voor het eerst hebben onderzoekers Alzheimercellen in petrischalen in het lab gekweekt. De neurowetenschappers van het Massachusetts-ziekenhuis in Boston (VS) slaagden daarin door hersencellen in een gel te kweken, waar ze net als in de hersens netwerken vormen, en ze vervolgens genetisch te ’transformeren’ in Alzheimercellen. Dit biedt onderzoekers mogelijkheden therapieën eerst in vitro te onderzoeken alvorens verder te gaan met dier- en, uiteindelijk klinische proeven bij mensen. De cellen in het glazen kweekschaaltje vormden inderdaad ook de plaques, die kenmerkend zijn voor de ziekte. Lees verder