Categorie archieven: DNA

Nieuwe CRISPR- ‘scharen’ knippen nu base voor base

Geplaatst op door
Beantwoorden
basevervanging in DNA

Onderzoekers vervingen in het DNA van embryonale niercellen afzonderlijke basen (afb: Nature)

We hadden sinds een aantal jaren al de genschaar CRISPR/Cas9, maar er zijn nu ook twee molecuulscharen ontwikkeld die base voor base kunnen losknippen, waarmee deze techniek nog een stuk preciezer wordt (kan worden), niet alleen bij DNA, maar ook bij RNA. Een base (preciezer nucleobase) is de bouwsteen van het DNA, ook wel letters genoemd: A.C. G en T, voor RNA komt de U (uracil) in plaats van de T. De nieuwe baseschaar voor DNA is ontwikkeld door een groep van de Harvard-universiteit, de RNA-schaar door een groep van het Broad-instituut van MIT. Dat zou betekenen dat de CRISPR-schaartechniek nu te gebruiken zou zijn voor meer dan de helft van de genetische ziektes, maar pin me daar alsjeblieft niet op vast… Lees verder →

Y-chromosoom brengt ook ‘nieuws’

Geplaatst op door
Beantwoorden
Fruitvliegjes

Fruitvliegjes

Het (mannelijke) Y-chromosoom is zelfs met de nieuwste uitleestechnieken slechts met grote moeite te ‘ontcijferen’. Het is dan ook nog geen uitgemaakte zaak welke genen zich op dat kleine chromosoom bevinden. Bovendien zou dat door mutaties voortdurend chromosoom in verval zijn. Onderzoekers van de Weense VetMed-universiteit zouden er met een nieuwe analysemethode in geslaagd zijn het Y-chromosoom van fruitvliegjes te ontcijferen. Daarbij bleek dat genen van andere chromosomen op dat chromosoom in verval overstappen. Het gaat dan niet (alleen) om ‘DNA-troep’, maar wel degelijk ook om functionele genen. Lees verder →

Vetstofwisseling beïnvloedt genactiviteit

Geplaatst op door
Beantwoorden

Wetenschappers van, onder meer, het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit, eveneens in de Beierse hoofdstad, hebben uitgevonden dat dat de vetstofwisseling invloed heeft op de histon’verpakking’ van het DNA-molecuul. Die veranderingen leiden tot een andere genactiviteit. Lees verder →

Genexpressie zit toch weer anders in elkaar dan gedacht

Geplaatst op door
Beantwoorden
DNA, histonen en de methylering

DNA, histonen en de methylering (afb: NRC H)

De genen die coderen voor de eiwitten MLL3 en MLL4 in zoogdieren en Trr in fuitvliegjes werden zowel in verband gebracht met genexpressie (welk gen is hoe actief) en kanker. Onderzoekers van de Northwestern-universiteit in de VS hebben nu ontdekt dat die eiwitten helemaal niet zo belangrijk zijn voor de genexpressie. Zonder die genen maken zoogdieren en fruitvliegjes het echter niet lang. Een en ander heeft dan weer belang voor de ontrafeling van het ontstaan van kanker. Lees verder →

Synthetische moleculen sturen celdifferentiëring

Geplaatst op door
Beantwoorden
PIP-S2, stuurt celdifferentiëring

PIP-S2, het synthetische molecuul dat stamcellen stuurt (afb: univ van Kyoto)

Onderzoekers van de universiteit van Kyoto (Jap) en medeonderzoekers hebben een molecuul gesynthetiseerd, PIP-S2 gedoopt, dat de celdifferentiëring kan sturen. Het molecuul bindt zich aan een stuk DNA dat een rol speelt in de differentiëring van (pluripotente) stamcellen. Die werden daarmee omgezet in voorlopers van hartspiercellen. Lees verder →

Kind krijgt meer mutaties van oudere vader dan oudere moeder

Geplaatst op door
Beantwoorden

Een kind krijgt vier keer meer mutaties mee van een oudere vader dan van een oudere moeder. Dat kwam naar voren uit de analyse van de gegevens van een bevolkingsonderzoek onder duizenden IJslandse ouders en kinderen. Lees verder →

LeXis in muizen succesvol tegen hoog cholesterol

Geplaatst op door
Beantwoorden
LeXis remt cholesterolpeil

LeXis-locus in het muizengenoom (afb: Nature)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in Los Angeles hebben bij muizen het gen LeXis gebruikt om hun cholesterolpeil te verlagen om aankoekingen in de aders te verminderen. De muizen hadden van nature een (te) hoog cholesterolgehalte. LeXis verlaagt het cholesterolgehalte en voorkomt daardoor dat aderen dichtslibben. Ook lijkt een actief LeXis-gen de vervetting in de lever te verminderen. Lees verder →

Hoe cellen hun eigen zelfzuchtige genen ‘kraken’

Geplaatst op door
Beantwoorden
De aanmaak van piRNA's, de stillers van zelfzuchtige genen

De aanmaak van piRNA’s (kern boven onder cytoplasma) (afb: Nature)

Genexpressie geeft aan welke genen in het DNA actief zijn en welke niet. Die expressie is op verschillende manieren te beïnvloeden. Onderzoekers van het Oostenrijkse instituut voor moleculaire botechnologie (IMBA) hebben nu een nieuwe manier ontdekt waarop cellen de genexpressie beïnvloeden. Lees verder →

Organisatie DNA in de kern is een zootje

Geplaatst op door
Beantwoorden
De organisatie van DNA/chromatine

Op het achterste plaatje zijn de chromatinedraden te zien (zwart). Het voorste plaatje geeft de pakkingsdichtheid aan: rood voor dichte pakking tot blauw voor minste pakkingsdichtheid (afb: Salk-instituut)

Veel zaken rond het systeem dat we leven noemen zijn (ons mensen) duister. Neem nou de organisatie van DNA in de kern van een cel. Volgens de leerboeken zit dat superlange molecuul, keurig ingepakt in histonen, netjes geordend in de kern, als een soort parelketting die steeds dikkere ‘draden’ vormt. Nu zijn onderzoekers er voor het eerst in geslaagd de organisatie van het chromatine (DNA plus omringende histonen) te bekijken. De leerboeken moeten herzien worden. De organisatie ziet er op het eerste gezicht erg chaotisch uit: een ordeloze kluwen, zo lijkt het. Waarschijnlijk is die ‘ordeloosheid’ een georganiseerde chaos.  Lees verder →

Aanpassen ‘enzymschaar’ BACE1 leidt tot minder amyloïdeplaques

Geplaatst op door
Beantwoorden
BACE1 (betasecretase) knipt het eiwit APP in beta-amyloïdestukken

BACE1 (betasecretase) knipt het eiwit APP in beta-amyloïdestukken (Aß) (afb: WikiMedia Commons)

Nog steeds is onduidelijk welke rol de beta-amyloïdeplaques bij de ziekte van Alzheimer spelen. Zijn de eiwitklonteringen de oorzaak of het gevolg van de ziekte. Veel Alzheimeronderzoek is, schat ik, toch gericht op het aanpakken van die plaques. Onderzoekers rond Weihong Song denken nu een oplossing gevonden te hebben: verander iets aan de plek waar de ‘schaar’ de ‘voorloper’ van beta-amyloïde aan stukken knipt. Lees verder →