Stamcellen blijken geen eenheidsworst

James Collins van het Wyss-instituut

James Collins van het Wyss-instituut


Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat er ingewikkelde verschillen zijn tussen pluripotente stamcellen (stamcellen ontwikkeld uit volwassen cellen, die zich in een veelheid van cellen kunnen veranderen). De onderzoekers van, onder meer, de Harvard-universiteit en het MIT in Cambridge (VS) hebben ook methoden ontwikkeld de richting van de ontwikkeling van de stamcellen te sturen, zo luidt het verhaal. Het onderzoek werd uitgevoerd op muiselijke stamcellen. Lees verder

Met fluorescentie de transcriptie van DNA volgen

Fluorescente in-situ-hybridisering

De FISH-techniek werd al in de jaren ’80 ontwikkeld om genen op chromosomen te detecteren (afb: Wiki Commons)

Onderzoekers van de universiteit van Montréal (Can) hebben een methode ontwikkeld om het transcriptieproces in cellen (het afschrijven van DNA op boodschapper-RNA) ‘zichtbaar’ te maken. De technologie, cytometrie, is al oud (van 1934) en wordt gebruikt voor het tellen van cellen in, bijvoorbeeld, bloed. Die techniek heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een middel om eigenschappen van cellen te analyseren en nu kennelijk dus ook de transcriptie. Lees verder

SIgnaaleiwit wezenlijk voor reprogrammering cel

Goltz-Gorlitz-syndroom

Huidafwijkingen maar ook misvormde handen en voeten zijn kenmerken van het Goltz-Gorlin-syndroom

Het lijkt er op dat ‘we’ steeds dichter in de buurt komen van een rechttoe-rechtaanproces dat via reprogrammering uit functionele cellen stamcellen maakt. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego denken dat een signaaleiwit wezenlijk is voor de herprogrammering. Uitgaande van deze stamcellen zouden ziektes behandeld kunnen worden waarbij cellen beschadigd of verloren zijn gegaan of zelfs geheel nieuwe organen worden gekweekt. Veel daarvan is overigens nog verre (?) toekomstmuziek. Het onderzoeksresultaat schijnt ook uitzicht te geven op een therapie tegen kanker (maar dat wordt tegenwoordig wat al te snel gezegd).
Lees verder

‘Monster-DNA’ kankercellen ontraadseld

Chromosomenpaar 12

Chromosomenpaar 12

Bij kankercellen zijn niet alleen de cellen zelf ‘in de war’, maar is ook het erfgoed zelf danig veranderd. Het DNA  neemt monsterachtige proporties aan, waarbij de kankercelchromsomen een aantal keren groter zijn dan normale chromosomen. Australische onderzoekers denken nu ontdekt te hebben hoe dat komt. In hun verhaal speelt het uiteenvallen van (het menselijke) chromosoom 12 een belangrijke rol, gevolgd door een explosieve vermenigvuldiging en samensmelting van de brokstukken van dat chromosoom.

Lees verder

Nanolichamen: antilichamen in zakformaat

nanolichamen

Door bacteriën geproduceerde nanolichamen binden heel specifiek aan een bepaald ‘antigeen’.In dit geval is dat tubuline (rood), een skeleteiwit. Op deze foto is een celdeling bijna voltooid.

Antilichamen, eiwitten die als eerste verdedigingslinie fungeren tegen vreemde indringers, vervullen ook een prominente rol in de bestrijding van allerlei vervaarlijke ziektes, zoals ebola. Nanolichamen, de handzamere en veel kleinere broertje van de antilichamen zou dat ook kunnen, maar hun werkzaamheid was niet altijd goed beheersbaar. Nieuw onderzoek van de Amerikaanse Rockefeller-universiteit zou nu een oplossing voor dat probleem hebben gevonden, waardoor nanolichamen betrouwbaar en snel in bacteriën zijn te produceren met alle beloften van dien.
Lees verder

De binnenstebuiten-theorie verklaart ontstaan eukaryoten

Ontwikkeling van eukaryotische cel

David en Buzz Baum, neven waarvan de eerste werkt voor de Amerikaanse universiteit van Wisconsin en de tweede voor het University College in Londen, denken dat ze met het binnenstebuiten-theorie een oplossing hebben gevonden voor de manier waarop leven is ontstaan of eigenlijk hoe de eukaryotische cel (de cel met kern zoals de cellen in ons lichaam) zich heeft ontwikkeld. In bijgaand plaatje uit de publicatie van hun theorie schetsen ze de ontwikkeling zoals ze denken dat die is of had kunnen verlopen. De bijschriften heb ik ingekort (anders wordt het wel erg deskundologisch)
(A) een voorganger van de eocyten met een enkel membraan en een celwand (S-laag) van vooral glycoproteïnen ontmoet een parasitische proteobacterie (de toekomstige mitochondriën).
(B) de cel vormt uitstulpingen onder invloed van eiwit/membraan-interacties. Die uitstulpingen vergemakkelijken de wisselwerking met de proto-mitochondriën.
(C) De uitstulpingen groeien met uiteindelijk ook de vorming van gaten in de celwand.
(D) De uitstulpingen groeien verder en er ontstaat een wat de Baums ‘kernporieringcomplex’ noemen. De celwand verdwijnt.
(E) Met het insluiten van de protomitochondriën ontstaat er een proces dat het makkelijk zou maken om de bacteriële biosynthese van lipides over te nemen.
(F) Het boeltje sluit zich en de oorspronkelijke cel is nu de kern geworden. Zie daar de geboorte van de eukaryotische cel.

Dit is allemaal speculatie en het zal allemaal nog moeten worden bewezen, als dat al mogelijk is. En bezwaar zie ik al. De gedachte heerst dat eukaryotische cellen uit prokaryotische cellen (bacteriën en archaea) zijn ontstaan. Een bezwaar tegen die theorie is dat er nooit tussenvormen zijn gevonden. Is dat bij deze binnenstebuiten-theorie dan anders?

Bron: Eurekalert

Chinezen hebben oorzaak veroudering niet gevonden

wormpje met kleurensensor

Het wormpje met de kleurstofsensor met rechtsonder de structuur van cpYFP

Ik vrees dat ik het bericht gemist heb, maar een paar maanden geleden lieten Chinese onderzoekers in Nature weten de oorzaak van veroudering gevonden te hebben. Nu hebben 28 onderzoekers uit 9 landen dat verhaal onderuitgeschoffeld: we weten nog steeds niet waardoor we verouderen. Nu moet worden uitgezocht wat de Chinezen wel ontdekt hebben.
Lees verder

We weten weer iets meer van vouwen eiwitten

Celskelet

Het ingewikkelde celskelet zorgt voor het vervoer van, onder veel meer, chaperonnes die misvouwen eiwitten weer in vorm brengen (foto: Rabouduniversiteit)

Eiwitten moeten op een bepaalde manier gevouwen zijn anders werken ze niet of, erger, helpen ze mee aan het afsterven van cellen. Bepaalde moleculen, zogeheten chaperonnes, verhelpen vouwfouten bij eiwitten. Het blijkt dat een warmte-impuls, bijvoorbeeld door koorts, het aantal van deze ‘chaperonnes’ vergroot, maar net zo belangrijk, is net ontdekt bij onderzoek aan de worm Caenorhabditis elegans, is dat die schok voor een grotere productie van een eiwit (PAT10) zorgt dat actine stabiliseert, het ‘geraamte’ van een cel. De ontdekking zou nieuwe wegen voor de behandeling van ‘vouwziektes’ als die van Alzheimer, Parkinson of Huntington kunnen opleveren, zo speculeren de Amerikaanse onderzoekers.
Lees verder

Klein molecuul stopt celdood

Walter en Eliza Hall-instituut

Maria Tanzer (l) en Joanne Hildebrand in hun lab (foto: WEH-instituut)

Onderzoekers van het Walter en Eliza Hall-instituut in Melbourne (Aus) hebben een klein molecuul ontdekt dat de celdood (necroptose) tegenhoudt. Dat zou een goede manier kunnen zijn om ontstekingsziektes als reuma, de ziekte van Crohn en psoriase te behandelen.  Er wordt verder gezocht.
Lees verder

Vesikels beïnvloeden functies hersencellen

Vesikels in hersencellen

Een neuron (blauw) heeft de blaasjes (groen) binnengelaten met als gevolg dat er meer katalase (rood) wordt geproduceerd om de cel te beschermen tegen peroxides (afb: JG-univ.)

Vesikels, kleine blaasjes in de cel die voor het transport door het celmembraan zorgen, schijnen effect te (kunnen) hebben op het functioneren van hersencellen, zo hebben onderzoekers van de Johannes Gutenberg-universiteit in Mianz (D) uitgevogeld. Die blaasjes, afkomstig van naburige gliacellen, leveren de neuronen de munitie in de strijd tegen allerlei ongerief. De zogeheten exosomen schijnen de hersencellen op diverse niveaus te stimuleren: ze bevorderen de elektrische geleiding en dus (denk ik dan) de signaaloverdracht en hebben invloed op de gensturing en hebben daarmee een belangrijke invloed op het functioneren van de hersenen.
Lees verder