Wetenschappers hebben de bloedgroep van een donornier omgezet van bloedgroep A in bloedgroep O en dat orgaan bij een (hersendode) persoon geïmplanteerd. De procedure – de eerste in zijn soort – zou de toegang tot donororganen kunnen verbeteren, denken specialisten, omdat de bloedgroep van de donor er niet meer toe doet. Momenteel kunnen organen van overleden donoren alleen bij mensen worden getransplanteerd als ze een compatibele bloedgroep hebben anders komt het afweersysteem van de ontvanger in actie. Lees verder
Categorie archieven: Afweer
RNA-vaccin vertraagt bloedvastvorming ouderdomsmaculadegeneratie

De geelwitte stipjes zijn de plaatsen waar de gele vlek is aangetast, waardoor het zicht slechter wordt
Er is een bRNA-vaccin dat zou beschermen tegen de gevolgen van leeftijdsgebonden maculadege-neratie (LMD). Dat onderdrukte de abnormale groei van bloedvaten in het netvlies bij muisjes en voorkwam zo gezichtsverlies. Het vaccin is net zo effectief als conventionele antilichaamthe-rapieën voor maculadegeneratie, maar vereist slechts één injectie, niet in het oog, maar intramusculair. Lees verder
Kankercellen mogelijk het ‘stresswapen’ ontnomen

Voorbeelden van IRE1-remmers op de kinase-bindplaats of het RNAse-domein (afb: Peng Wu et al./Nature Communications)
Kankercellen lijken behoorlijk ‘slim’ te zijn. Ze kapen overlevings- en genezingsprocessen van cellen om hun groei te stimuleren, zich door het lichaam te verspreiden en hun eigen overleving te garanderen. De ontvouwde eiwitrespons, die cellen beschermt tegen stress, is zo’n overlevingsmechanisme. Een van de belangrijkste regulatoren, het inositol-afhankelijke enzym 1 (IRE1), is een veelbelovend doelwit gebleken voor de ontwikkeling van therapieën tegen kanker en diverse andere ernstige ziekten. Nu hebben onderzoekers rond Peng Wu van het Max Planck Instituut voor Moleculaire Fysiologie in Dortmund hebben een middel ontwikkeld dat IRE1 remt via een ander mechanisme dan bestaande remmers. Dit zou nieuwe therapeutische mogelijkheden kunnen openen voor de behandeling van kanker en andere ziekten. Lees verder
CAR-T-cel-therapie weer wat beter gemaakt

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)
De immuunthera-pie met genetisch veranderde T-cellen, de CAR-T-therapie, is al enige tijd in gebruik om bloedkankers te bestrijden, maar ondertussen wordt er aan die therapie volop gesleutel om die effectiever en ook inzetbaar te maken tegen vaste tumoren. Hun effectiviteit is echter maar al te vaak onvoldoende. Onderzoekers van CeMM en de medische universiteit van Wenen hebben nu een nieuwe strategie ontwikkeld om CAR-T-cellen specifiek te verbeteren. Door gebruik te maken van de genschaartechnologie CRISPR ontdekten ze genen veranderingen die, indien uitgeschakeld, CAR-T-cellen aanzienlijk effectiever maken als kankermedicijn. Lees verder
Weer methode geleend van bacteriën om DNA te bewerken

DarT2 zorgt dat het genmateriaal van fagen niet wordt gekopieerd. Als de dreiging voorbij is heft DarG dat weer op. NAM staat voor niacinamide (afb: Chase Beisel et al./Nature Bioltechnology)
Onderzoekers van het Helmholtz Instituut voor RNA-gebaseerd Infectieonderzoek (HIRI) en collega’s hebben een methode ontwikkeld voor het verfijnen van bewerken van genetisch materiaal. Dit omvat het gericht toevoegen van chemische ‘vlaggen’ aan het genoom, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor genoombewerking in de geneeskunde, landbouw en biotechnologie. Lees verder
RNA-vaccin lijkt succesvol bij muisjes met kanker

De molecuulstructuur van interferon-alfa, een type I-interferon (afb: WikiMedia Commons)
Een nieuw boodschapper-RNA-vaccin zou het afweersysteem aanzetten om actief kankercellen te verwijderen, zo zou uit proeven met muisjes zijn gebleken. Het bRNA in het vaccin codeert voor type I-interferonen die een belangrijke rol spelen in onze afweer; kennelijk doen ze dat ook bij muisjes met kanker. De behandeling kan op zich of in combinatie met een controlepostremmer worden uitgevoerd, waardoor afweercellen minder afgeremd worden. Lees verder
‘Reinigingsreceptor’ ontdekt die hersens gezond moet houden

De ADGRG1-receptor op microgliacellen verwijdert beta-amyloïde-ophopingen (afb: Xianhua Piao et al./Cell Neuron)
Het blijkt dat bepaalde afweercellen in de hersenen, microglia genaamd, effectief de giftige beta-amyloïdeplaques kunnen wegwerken waarvan sommige wetenschappers aannemen dat die Alzheimer veroorzaken. De onderzoeksters zagen dat die functie mogelijk werd gemaakt door het eiwit ADGRG1, een receptor. Wanneer de microgliacellen deze receptor missen, bouwt het eiwitafval zich snel op, wat geheugenverlies en hersenschade veroorzaakt. Als de receptor aanwezig is, lijkt de receptor de symptomen van Alzheimer mild te houden. ADGRG1 wordt gezien als medicijnvriendelijke receptor, waardoor zich mogelijkheden voor een therapie aandienen, denken de onderzoeksters. Lees verder
Strategie ontwikkeld om bijwerkingen CAR-T-therapie aan te pakken

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)
De CAR-T-therapie om afweercellen te ‘leren’ zich tegen kankercellen te keren wordt al langer tegen bloedkankers gebruikt, maar lijkt nu ook steeds meer in beeld te komen bij de bestrijding van vaste tumoren. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen negatieve kanten zitten aan deze immuuntherapie. Onderzoekers rond Kai Rejeski van de Ludwig Maximilians-universiteit stellen nu een nieuwe strategie te hebben ontwikkeld om zelfs nieuwe bijwerkingen systematisch en sneller aan te pakken. Deze strategie heet IAGO gedoopt naar de schurk in Shakespeares Othello. Lees verder
‘Hulpcellen’ afweersysteem lijken ook inzetbaar tegen kanker

De aanwezigheid van antigeen stimuleert de omzetting van T-cellen naar giftige (CD8+)-T-cellen of “helper”-CD4+)-cellen. Boven voorloper-T-cel, links CD4+-cel, rechts de CD8+-cel (. (afb: wikiMedia Commons)
Onderzoeksters rond Camilla Jandus van de universiteit van Genève (UNIGE) hebben een alternatieve aanpak onderzocht met CD4-T-lymfocyten. Die werden lange tijd gezien als ‘hulpcellen’ en hun geneeskundige potentieel werd als secundair beschouwd.
De wetenschapsters ontdekten echter dat ze ook een sterk dodend vermogen hebben, terwijl ze andere afweercellen blijven ondersteunen. Geherprogrammeerde CD4-T-cellen werden ‘afgericht’ op een tumorkenmerk dat in veel vormen van kanker voorkomt. De resultaten lijken veelbelovend. Lees verder
Apen worden ‘jonger’ met ‘vervalresistente’ stamcellen

De stamceltherapie keert de botontkalking bij de oudere apen om (links de controlegroep) (afb: Guang-Hui Liu lab)
Het herstelvermogen van ons lichaam neemt af naarmate we ouder worden. Dat is een kenmerk van veroudering en een belangrijke oorzaak van ouderdomsziektes. Al jaren vragen onderzoekers zich af of de afname van stamcellen de hoofdoorzaak is van veroudering of slechts een bijwerking. Om die vraag te kunnen beantwoorden dienden ze oudere apen enige tijd ‘vervalresistente’ stamcellen toe en zagen dat de functies en organen van die ‘oudjes’ een jaar of vijf, zes ‘jonger’ werden. Lees verder