We zijn voorlopig nog niet uitgekeken op CRISPR-ige methoden

CARF-effector Cat1

CARF-effectoren, hier Cat1 (denk ik=as), maken het bacteriofagen onmogelijk zich te vermenigvuldigen (afb: Rockefelleruniversiteit)

Elk levend organisme op aarde moet zichzelf beschermen tegen dingen die het kwaad kunnen doen. Bacteriën zijn daarop geen uitzondering en ondanks hun relatieve eenvoud, zetten ze opmerkelijk slimme verdedigingsstrategieën in tegen virale indringers. De bekendste is CRISPR/Cas9 die nu ook gebruikt wordt voor onderzoek, maar ook voor het ‘repareren’ van ziekmakende genetische afwijkingen. Er zijn nog andere bacteriële afweermechanismen tegen virussen en er is (dus) nog veel te ontdekken. Die zogeheten CARF-effectoren van bacteriën lijken me(=as) overigens vooral ‘wapens’ tegen virale infecties en hebben weinig met genoombewerking te maken. Lees verder

CAR-T-therapie kan ‘hersenmist’ veroorzaken en daar is wat aan te doen

Hersenmist na CAR-T-behandeling

De cito- en chemokinen van de geactiveerde microgliacellen zijn de ‘boosdoeners’ (afb: Stanford/Emily Moskal)

Na behandeling met CAR-T-cellen – immuuncellen die genetisch zijn veranderd om kankercellen aan te vallen – krijgen patiënten soms dat het gevoel dat ze last hebben van ‘hersenmist’ (vergeetachtigheid en concentratie-problemen). Onderzoek onder leiding van Michelle Monje van de Stanforduniversiteit maakt aannemelijk dat de CAR-T-celtherapie milde cognitieve stoornissen kan veroorzaken, onafhankelijk van andere kankerbehandelingen en dat dit via hetzelfde celmechanisme gebeurt als cognitieve stoornissen door twee andere oorzaken: chemotherapie en luchtweginfecties zoals bij griep of corona. De studie, die voornamelijk bij muijes werd uitgevoerd, komt ook met ideeën om dat euvel te verhelpen. Lees verder

Onderzoekers vragen om verbieden ‘spiegelbacteriën’

Chiraliteit

Elkaars spiegelbeelden (afb: WikiMedia Commons)

In de koolstofchemie zijn veel verbindingen optisch actief: ze vormen, ten minste, twee spiegelvormen die qua opbouw gelijk zijn maar een gespiegelde structuur hebben zoals je linker- en je rechterhand. De natuur is heel kieskeurig en gebruikt, bijvoorbeeld, (vrijwel) alleen aminozuren die linksdraaiend zijn. De kernzuren RNA en DNA zijn dan weer rechtsdraaiend. Gebruik je  de rechtsdraaiende vorm van aminozuren en de linksdraaiende van kernzuren dan zou je als je dat in bacteriën toepast ‘spiegelbacteriën’ kunnen krijgen. Hoe die zich gedragen in de natuur is onbekend en daarom dringen 38 vooraanstaande onderzoekers aan op een verbod op het ontwikkelen van zulke spiegelorganismen. Lees verder

Veranderde T-cellen zouden afweerreactie kunnen temperen

Afweercellen getemd

De aangepaste T-helpercellen (groen) in de buurt van eilandjes-van-Langerhanscellen (blauw) (afb: Wendell Lim et al./UCSF)

Veranderde T-cellen die de heftigheid van een afweerreactie moeten verminderen zouden wel eens een oplossing kunnen zijn voor afweerproblemen bij orgaantransplantaties en voor autoimmuunziektes zoals suikerziekte type 1, denken onderzoekers rond Wendell Lim van de universiteit van Californië in San Francisco. Alleen, hoe ‘houdbaar’ is die behandeling? Lees verder

Is ons afweersysteem te herinstellen?

CAR-T-cel

Het idee van een CAR-T-behandeling

Het lijkt er op dat ons afweersysteem opnieuw is in te stellen. Alhoewel, we hebben over een kleine klinische proef met een CAR-T-achtige aanpak bij een klein groepje mensen met autoimmuunziek-tes. Die zouden na de behande-ling vrij van problemen zijn geweest (met voorlopig elf maanden als maximum).
Lees verder

Aptameren zou allergieën ongedaan kunnen maken

Anti-allergiezalf met aptameren

De aptamerenaanpak werkte bij de muisjes ook als die in de vorm van een zalf werden ’toegediend’ (afb: Günter Mayer et. al/Cell)

Aptameren zijn stukken eenstrengig DNA of RNA die zich, afhankelijke van hun basevolgorde kunnen hechten aan bepaalde biomoleculen. Als dat een bepaald chemokine (stof die het afweersysteem activeert) is dan zou het het overgevoelige reactie van dat systeem (=allergie) kunnen temperen. Dergelijke aptameren werken zelfs in een huidzalf, stellen de onderzoekersters. Lees verder

Kunnen astrocyten en plexin-B1 Alzheimer temmen?

Alzheimer de plaques en plexin-B1

Als er plaques ontstaan wordt de aanmaakt van plexin-B1 (PLXNB1) in reactieve astrocyten verhoogd (afb: Bin Zhang/Mount Sinai)

Onderzoekers van het Mount Sinaiziekenhuis zouden een manier ontdekt hebben om zogeheten reactieve astrocyten aan te zetten om de beta-amyloïdeplaques te verwijderen die ontstaan bij Alzheimerpatiënten. Daarbij speelt het eiwit plexin-B1 (PLXNB1) een belangrijke rol. Of dat ook betekent of er een geneeswijze voor Alzheimer ontdekt is, is nog maar zeer de vraag, maar de het uitgegeven persbericht spreekt van ‘baanbrekend onderzoek’. Amerikanen praten graag in superlatieven. Lees verder

‘Nieuwe’ organellen in de cel, de migrasomen, in beeld gebracht

Migrasomen

De blaasjes op vezels van muiscellen zichtbaar gemaakt met een confocale microscoop en een fluoreserend eiwit(afb: Li Yu & Yuweih Huang)

In 2015 ontdekten onderzoekers rond Li Yu van de Tsinghua-universiteit in Peking nog niet eerder ontdekte cellichaampjes: de migrasomen. Dat zijn blaasjes met diameters tussen van 0,5 tot 3 µm die zich vormen op de vezels aan de achterkant van zich verplaatsende cellen. Die structuren zijn nu in beeld gebracht door Yu en zijn collega Yuwei Huang van de Xi’an Jiaotong-universiteit in Xi’an (China). Lees verder

Een gepersonifiëerd RNA-vaccin werkt snel tegen hersenkanker

Gepersonifiëerde RNA-vaccins tegen glioom,

De (gepersonifiëerde) RNA-vaccins zouden het afweersysteem snel activeren (afb: Elias Sayour et. al/Cell)

In een proef met vier patiënten hebben onderzoekers met een op de persoon afgestemd RNA-vaccin het afweersysteem zo ‘omgebouwd’ dat het een hersentumor (glioom) agressief aanviel. Die (bescheiden) klinische proef had dezelfde uitkomst als een proef met tien honden met hersentumoren (uiteraard met toestemming van de eigenaars). Dat is een eerste aanwijzing dat glioom, een zeer dodelijke vorm van hersenkanker, wellicht te genezen is, maar of dat werkelijk zo is zal nog in een groter opgezette klinische proef moeten worden bewezen.
Lees verder

Truc waarbij T-cellen B-cellen doden de oplossing voor reuma (?)

Blinatumomab en ALL

Blinatumomab verbindt bij de bestrijding van ALL (acute lymfatische leukemie) kankercel en de cytotoxische T-cel (afb: National Cancer Institute)

Onderzoekstersters van, onder meer, de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen-Neurenberg hebben een antilichaam, BLINA, gebruikt om T-cellen aan B-cellen te koppelen. Die gedwongen verbinding loopt slecht af voor de B-cellen. Dat zou bij (zes) reumapatiënten een eind hebben gemaakt aan de ontstekingsreacties van het eigen afweersysteem. Lees verder