Vaccin tegen hiv onderweg (?)

Gp120 blokkeert CD4-receptor

Gp120 (bruine driehoek) bindt zich aan CD4-receptor (grijze vinger) ( © 2014 Veronica Falconieri)

Robert Gallo, een van de ontdekkers van het humaan immuundeficiëntie-virus (hiv) schijnt een eind op weg te zijn met een middel, gp120 gedoopt, dat dat virus adekwaat zou aanpakken. Gallo, die aan de universiteit van Maryland (VS) werkt, zou al begonnen zijn het vaccin op mensen (60 vrijwilligers) uit te proberen. Voor zover ik het begrijp is het vooral een middel dat moet voorkomen dat hiv immuuncellen besmet en daarmee het afweersysteem buiten spel zet. Lees verder

DNA menselijke T-cellen bewerkt met CRISPR

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Sedert een aantal jaren beschikken onderzoekers over gereedschap om DNA te bewerken, CRISPR-Cas9, en die techniek wordt steeds trefzekerder. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Fransisco schijnen met succes het DNA van menselijke afweercellen , in dit geval T-cellen, te hebben veranderd. Dat lijkt handzaam voor onderzoek en voor behandelingsmethoden, maar hoe lang zal het duren voor het originele ontwerp van het menselijke DNA op het aambeeld komt te liggen van de DNA-veranderaars? Lees verder

Kankeronderzoek weer 2 stapjes verder

DPP4-remmer stagliptine

Doorsnee van kankergezwellen bij muizen: links onbehandeld, rechts met DPP4-remmer stagliptine behandelde tumor (afb: Pasteur-instituut)

Ik veeg ze maar even heel oneerbiedig bij elkaar, deze twee onderzoeken. Beide hebben met de bestrijding van kanker te maken: het ene richt zich op het epigenoom en het andere op het stimuleren van het eigen afweersysteem, tegenwoordig erg populair in het kankeronderzoek. Dat tweede, Franse, onderzoek bij muizen zou zelfs hebben aangetoond dat kankergezwellen met de immuunstimulering helemaal kunnen verdwijnen. Lees verder

Afweersysteem vol in stelling brengen tegen kanker

Adoptieve T-celtherapie

Antillichamen en door IL-2 gestimuleerde T-cellen bleken het afweersysteem in stelling te brengen tegen kankercellen bij muizen (afb: Cell)

Een van de vrij veelbelovende manieren om kanker te bestrijden is het eigen afweersysteem te kietelen om zijn werk te doen tegen de woekercellen. Dat kan door dat systeem te activeren met behulp van antilichamen of door de T-cellen, die een prominente plaats in het immuunsysteem hebben, te stimuleren. Het afweersysteem op die manier in stelling te brengen blijkt echter niet zo simpel, omdat op een van beide paarden wordt gegokt. Onderzoekers van het befaamde MIT in Cambridge (VS) schijnen er in geslaagd te zijn beide mechanismes tegelijk te activeren. Het bleek met die strategie mogelijk bij een agressieve vorm van huidkanker (melanoom) bij muizen de groei te stoppen. “Een antitumorantilichaam kan de zogeheten adoptieve T-celtherapie aanzienlijk verbeteren”, zegt onderzoeker Dane Wittrup. “Deze twee onderdelen van de immunotherapie zijn onderling afhankelijk en versterken elkaar.” Lees verder

IL17 maakt van afweercel een ‘kankeruitzaaier’

Kankercellen

Kankercellen

Al in 2006 verscheen er in Nature een artikel van de Nederlandse onderzoekster Karin de Visser over de vreemde rol van ons afweersysteem bij de ontwikkeling van kanker. Nu komt de bij het Nederlands Kankerinstituut werkende De Visser met de uitkomst van een studie, waaruit blijkt dat afweercellen meehelpen bij de uitzaaiing. Lees verder

‘Taal’ van afweercellen ontcijferd (?)

Steen van Rosetta

De analyse van de specificiteit van T-cellen, lijkt op het ontcijferen van de ’tekeningetjes’ op de steen van Rosetta

Ons afweersysteem is een lerend systeem. Gaandeweg leert het nieuwe bedreigers te herkennen en vervolgens onschadelijk te maken. Daardoor onstaan er vele verschillende afweercellen (T- en B-cellen) met elk hun eigen receptor voor hun eigen specifieke bedreiger. Onderzoekers hebben nu uitgepuzzeld hoe die afzonderlijke ‘identiteiten’ eruit zien of anders, poëtischer gesteld: ze hebben de taal van de afweercellen ontcijferd.
Lees verder

Kankeronderzoek kent vele ‘doorbraken’

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Op het gebied van kankeronderzoek vallen bijna dagelijks ‘doorbraken’ te melden. Met de gedachte in het achterhoofd dat de strijd tegen kanker verre van gestreden is (laat staan gewonnen) moet daar veel ‘verkooppraat’ bij zitten en dat maakt me wat kopschuw als er weer zo’n ‘doorbraak’ wordt gemeld. Vaak is er sprake van een stofje dat voorkomt dat het afweersysteem optreedt tegen de woekercellen. Dat is namelijk de belangrijke troef die kankercellen in ‘handen’ hebben. Veel therapieën in wording richten zich dan ook op de ‘revitalisering’ van het afweersysteem. Het blijkt echter dat die aanpak slechts bij sommige patiënten effect heeft en bij nog minder kankersoorten. Kanker lijkt een veelkoppig monster dat zich niet zo maar laat verslaan door het afhakken van een van die vele koppen. Nu zou het blad Nature weer eens artikelen bevatten over een nieuw soort immunotherapie, waarmee nieuwe kankersoorten zou worden aangepakt. Ook zou kunnen worden aangegeven of patiënten gevoelig zijn voor die therapie of niet. Lees verder

Onderzoekers ‘redigeren’ bloedstamcellen

CCR5

CCR5 (afb: Wiki Commons)

Onderzoekers van, onder meer, het stamcelinstituut van de Harvard-universiteit zouden voor het eerst de CRISPR-Cas9-techniek hebben gebruikt om het DNA van bloedstamcellen en afweercellen te redigeren. Ze deden dat om het HI-virus, dat AIDS veroorzaakt, onmogelijk te maken het afweersysteem te ruïneren. De onderzoekers houden wat betreft de waarde van hun methode om de schade van HIV te pareren nog een slag om de arm. Lees verder

Mogelijk helpt gentherapie tegen hiv

Hi-virussen op een T-cel

Hi-virussen (paars) op een T-cel

Er zijn mensen die van nature bestand zijn tegen het humane immunode-ficiëntievirus, beter bekend met de afko hiv. Die mensen hebben een afwijking in het Ccr5-gen, dat ze beschermt tegen dat virus. Een beenmerg-transplantie van een donor met zo’n ‘gelukkige’ afwijking zou een seropositieve kunnen genezen, maar dat is geen reële optie. Carl June en Pablo Tebas van het universiteit van Pennsylvania hebben een andere weg gekozen. Met behulp van zogeheten zinkvingernucleases (genknipenzymen) maakten ze het CCR5-gen in T4-lymfocyten onklaar. T4-cellen vormen het doelwit van het hi-virus. De helft van de 12 proefpersonen kon na het weer toedienen van de gemanipuleerde T-cellen met de medicatie stoppen. Bij een patiënt zou het virus ook na 12 weken niet meer aantoonbaar zijn. Overigens bleek de gentherapie nog (?) niet in staat het virus helemaal de nek om te draaien, maar dat zou een kwestie van dosering (o.i.d.) kunnen zijn… Lees verder

Immuuncellen sturen bloedstamcellen aan

Bloedstamcellen

Bloedstamcellen

Immuuncellen blijken bij een virusbesmetting de bloedstamcellen in het beenmerg te sturen en daarmee de eigen afweer. Tot die conclusie zijn onderzoekers van de universiteit van het Zwitserse Bern gekomen. Die uitkomst komt mogelijk van pas bij het bestrijden van bloedkanker (leukemie). Lees verder