Tag archieven: CRISPR

Weer CRISPR-techniek met hoge precisie ontwikkeld (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Nauwkeuriger CRISPR-methode ontwikkeld

Een embryo van de Japanse rijstvis waarbij een nieuw gen is ingebouwd, dat codeert voor een lichtgevend eiwit (gele vlek) (afb: univ. van Heidelberg)

Het begint zo langzamerhand een beetje te lijken op het verhaal van de talloze ‘doorbraken’ die er zouden zijn bereikt bij onderzoek naar kanker. De CRISPR-techniek is hoog geprezen, maar er mankeert nog wel wat aan, met name aan de nauwkeurigheid en de ongewenste mutaties, bijkomende schade, zogezegd. Nu schijnen ze in Heidelberg
een CRISPR-methode ontwikkeld te hebben die zijn werk heel precies en ook relatief goedkoop doet. Alweer?, denk ik dan. Hoe dan ook, volgens onderzoeker Joachim Wittbrodt is met deze techniek nauwkeurige genoombewerking mogelijk voor onderzoek, maar ook zou de toepassing in de kliniek met deze techniek een stuk dichterbij zijn gekomen… Lees verder →

Hoe krachtig en precies is de CRISPR-techniek?

Geplaatst op door
Beantwoorden

Hoe voorspelbaar is CRISPR?

Gerepareerd met behulp van CRISPR en het modergen (afb: Nature)

De genschaartechniek CRISPR heeft bij veel mensen de hoop gewekt dat we op een dag korte metten kunnen maken met (aangeboren) genetische afwijkingen. De grote vraag is nog steeds of CRISPR echt zo effectief en veilig is als wel wordt gesuggereerd. Die discussie is nog niet afgerond, maar onderzoekers staan al te popelen om de techniek bij mensen (embryo’s) te gebruiken. Vorig jaar beweerden onderzoekers dat ze met behulp van de CRISPR-schaar embryo’s hadden verlost van een ziekmakende mutatie, maar daar werd breed aan getwijfeld en er rezen ook ethische vragen. Nu hebben de onderzoekers nieuw materiaal aangeleverd dat hun bewering moet staven. Lees verder →

“CRISPR-techniek is genetische manipulatie”

Geplaatst op door
Beantwoorden

CRISPR en de lussen van DNA

De CRISPR/Cas9-schaar

Het Europese gerechtshof heeft bepaald dat het veranderen van levende organismes met behulp van genoombewerking geldt als genetische manipulatie/modificatie. Tot nu toe werd die techniek, met als absoluute ‘ster’ de CRISPR-methode, in het veld niet als zodanig beschouwd. Dat betekent dat genetische verandering van planten maar ook dieren (waaronder mensen) met behulp van de CRISPR-techniek moet worden aangeduid als GM met alle regels die in de EU op dat terrein gelden. Lees verder →

CRISPR zou minder fouten maken met synthetisch gids-RNA

Geplaatst op door
Beantwoorden
Onderzoekers ontwikkelen effectief synthetisch gidsmolecuul vaan CRISPR-techniek

Basil Hubbard (afb: univ. van Alberta)

Onderzoekers van de universiteit van Alberta (Can) stellen dat ze het aantal fouten dat de CRISPR-techniek maakt bij het repareren van gendefecten aanzienlijk hebben verlaagd door gebruik te maken van  een synthetisch gids-RNA-molecuul (BNA gedoopt). De van bacteriën geleende CRISPR-techniek is al vrij nauwkeurig, maar het aandeel van onbedoelde genveranderingen zou nog altijd in de orde van 1% zijn. Dat kan behoorlijk problematisch worden als je bedenkt dat een mensenlichaam bestaat uit biljoenen cellen. De onderzoekers stellen dat met BNA als gids-molecuul het foutenpercentage met (maximaal) een factor 10 000 omlaag kan worden gebracht. Lees verder →

Genetische verandering afweercellen verbeterd

Geplaatst op door
Beantwoorden
Snelle en effectieve manier T-cellen genetisch aan te passen

Met behulp van elktroporering en plasmiden wordt het gereedschap aan de afweercellen afgeleverd, de cellen worden gesorteerd en genetisch veranderd. (afb: J. of immonology)

Papier is geduldig. Als daarop staat dat dierproeven aannemelijk hebben gemaakt dat netvliesveroudering is te repareren met behulp van een gentherapie dan denkt natuurlijke elke leek en zeker familieleden van mensen met netvliesveroudering of de patiënten zelf dat die ziekte zijn langste tijd heeft gehad. Dat is zelden zo. Er blijken altijd weer wat haken en ogen aan zo’n methode te zitten. Er wordt al tijden genetisch gesleuteld aan afweercellen om ze ‘weerbaarder’ te maken tegen allerlei ziektes. Nu is er dan weer methode ontwikkeld waarmee afweercellen ‘snel en efficiënt’ klaar te maken voor de strijd. We zullen zien… Lees verder →

CRISPR knipt ook ‘foute’ RNA-moleculen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Silvana Konermann en de RNA-schaar

Silvana Konermann (afb: Salk-instituut)

De onderzoekers of in ieder geval de persmensen van het Amerikaanse Salkinstituut doen net of het bewerken van RNA met de CRISPR iets nieuws is,  maar al in 2016 deden onderzoekers van het MIT in Cambridge dat met behulp van een andere genschaar dan de ‘gebruikelijke’ Cas9: C2c2 gedoopt. Destijds ging het echter om de techniek. De Salk-onderzoekers hebben nu ook toepassingen op het oog voor de RNA-schaar zoals het bestrijden van ziektes die worden veroorzaakt door ‘foute’ RNA-moleculen zoals frontotemporale dementie. Zij gebruikten de CasRx-schaar om in zieke zenuwcellen een onbalans van tau-eiwitten te herstellen. Lees verder →

Huidcellen ook te herprogrammeren tot stamcellen met CRISPR

Geplaatst op door
Beantwoorden
Omprogrammeren CRSIPR door activering van Sox2

Door met CRISPR een gen te activeren kunnen rijpe cellen, in dit geval fibroblast oftewel huidcel, omgeprogrammeerd worden tot pluripotente stamcellen (afb: Cell)

Onderzoekers van de Amerikaanse Gladstone-instituten, alle met een Chinese naam, zouden van een huidcel een van muizen een stamcel hebben gemaakt door met behulp van de CRISPR-techniek een specifiek gen (Sox2) te activeren. Het zou voor het eerst zijn dat huidcellen op deze wijze omgeprogrammeerd zijn tot de felbegeerde stamcellen (van muisjes, dat wel). Lees verder →

Is de vraag niet óf maar hóe we CRISPR toepassen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Ethicus Julian Savulescu ziet genoombewerking als morele verplichting

Julian Savulescu:…morele verplichting voor de ouders…

Met de opkomst van de CRISPR-techniek komt de mogelijkheid dichtbij om bij nieuwgeborenen niet alleen ongewenste, erfelijke ziektes te voorkomen maar ook hier en daar wat wenselijke veranderingetjes in het genoom aan te brengen, om de kleine een ‘goede start’ in het leven te geven. Het lijkt er op dat de vraag niet wordt óf we die techniek moeten toepassen, maar dat we wel zullen moeten om het kind niet tekort te doen, stelt ethicus Savulescu op een journalistencongres in San Francisco. Lees verder →

Nieuwe CRISPR- ‘scharen’ knippen nu base voor base

Geplaatst op door
Beantwoorden
basevervanging in DNA

Onderzoekers vervingen in het DNA van embryonale niercellen afzonderlijke basen (afb: Nature)

We hadden sinds een aantal jaren al de genschaar CRISPR/Cas9, maar er zijn nu ook twee molecuulscharen ontwikkeld die base voor base kunnen losknippen, waarmee deze techniek nog een stuk preciezer wordt (kan worden), niet alleen bij DNA, maar ook bij RNA. Een base (preciezer nucleobase) is de bouwsteen van het DNA, ook wel letters genoemd: A.C. G en T, voor RNA komt de U (uracil) in plaats van de T. De nieuwe baseschaar voor DNA is ontwikkeld door een groep van de Harvard-universiteit, de RNA-schaar door een groep van het Broad-instituut van MIT. Dat zou betekenen dat de CRISPR-schaartechniek nu te gebruiken zou zijn voor meer dan de helft van de genetische ziektes, maar pin me daar alsjeblieft niet op vast… Lees verder →

Hartstamcellen van hartpatiënten kunnen riskant zijn

Geplaatst op door
Beantwoorden
Hartaanval

Bij een hartaanval worden bloedvaten door een bloedprop geblokkeerd waardoor miljoenen hartcellen afsterven.

Patiënten met een ernstige hartaandoening hebben eigenlijk alleen maar uitzicht op harttransplantatie of stamceltherapie. Volgens een onderzoek van de universiteit van Tel Aviv (Isr) zou een stamceltherapie bij deze patiënten wel eens slecht kunnen uitpakken. De huidige aanpak moet worden veranderd, vinden de onderzoekers op basis van hun onderzoeksresultaten.
Lees verder →