Vlnr: de drie Nobelprijswinnaars voor scheikunde Frances Arnold, George Smith en Gregory Winter
De Nobelprijs voor de scheikunde gaat dit jaar naar de Amerikaanse Frances Arnold (voor de helft), de Amerikaan George Smith en de Brit Gregory Winter (samen voor de andere helft). Ze ontwikkelden enzymen en antilichamen voor medische maar ook energetische toepassingen (biobrandstoffen). Lees verder
De dubbelzijdige ‘kreeftenschaar’ van antilichamen (onderaan) pakken eierstokkankercellen effectief aan, stellen de onderzoekers (afb: univ. van Virginië)
Zoals vaker gezegd zijn er op het gebied van kankeronderzoek heel wat ‘doorbraken’ gemeld, die bij nader inzien altijd wel wat mankementen vertoonden. Nu komen onderzoekers van de universiteit van Virginië (VS) met een immuuntherapie gericht op eierstokkanker, waarbij een dubbelzijdige ‘schaar’ met twee antilichamen, de doodsteek zou zijn voor eierstokkanker en mogelijk ook andere moeilijk te bestrijden, hardnekkige kankersoorten zoals borst- of prostaatkanker. Lees verder
Een antilichaam
Antilichamen vormen de feitelijke soldaten van het afweersysteem, die specifiek worden aangemaakt voor een bepaalde dreiging. Onderzoekers van het Duitse Helmholtzcentrum hebben nu een computerprogramma in elkaar geschroefd “>dat aardig voorspelt hoe het cruciale suiker aan het eiwit’skelet’ van die afweermoleculen wordt ‘geplakt’. Daar was tot nu toe weinig over bekend. Lees verder
De cellen met een antilichaam op het celmembraan dat de receptor voor het rhinovirus blokkeert overleefden (afb: Lerner)
Je bindt antilichamen aan hiv bevechtende afweercellen en je krijgt cellen die onaantastbaar zijn voor dat virus. Die resistente cellen zouden snel de door het virus omgebrachte cellen kunnen vervangen en daarmee iemand van het virus kunnen bevrijden, denken onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut. “Dit zou mensen lang tegen het virus kunnen beschermen”, stelt onderzoeker Jia Xie. De onderzoekers zijn van plan de methode op veiligheid en doelmatigheid te testen, alvorens die kan worden toegepast bij mensen. Het is de bedoeling een behandeling te ontwikkelen die leidt tot genezing zonder verdere medicatie.
Lees verder
Het DNA van zich ontwikkelende witte bloedlichaampjes (B-cellen) wordt herschikt (gerecombineerd) om antilichamen aan yte maken)
Het herschikken van DNA is een riskante aangelegenheid en menselijke cellen bewaren die riskante actie voor speciale gelegenheden zoals het aanmaken van ei- en zaadcellen. Nu denken onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkinsuniversiteit dat ze weten hoe dat proces bij het ontstaan van witte bloedlichaampjes, onderdeel van ons afweersysteem, in zijn werk gaat. Het enzym RAG (recombinatieactiveringsgen) is verantwoordelijk voor de goede afloop. Lees verder
De nanodeeltjes van zinkpyrofosfaat bedekt met een lipide (ZnP@pyro) met een antilichaam voor het PD-L1-eiwit doen samen de ’truc’ (afb: ACS)
Het aanzetten van het eigen afweersysteem is een belangrijk scenario in de strijd tegen kanker. Immuuntherapieën vormen echter niet dé oplossing. Vaak werken ze gewoon niet of zorgen ze er voor dat het afweersysteem uit de bocht vliegt en dat is van de regen in de drup terecht komen. Onderzoekers van de universiteit van Chicago (VS) denken met specifieke nanodeeltjes het afweersysteem weer effectief te kunnen maken tegen kankercellen., waarbij ook uitzaaiingen zouden worden aangepakt. Voorlopig is de methode alleen nog maar uitgeprobeerd bij muisjes met borstkanker. Klinische proeven met mensen staan al op de rol. Al eerder schijnt iets dergelijks gebeurd te zijn met roestdeeltjes. Lees verder
Kankercellen aangevallen door T-cellen (afb: univ. van Uppsala)
Basisstructuur van antilichamen. N is het amino-uiteinde en C is het koolstofuiteinde van de keten. Rood zijn de disulfidebruggen (afb: Wiki Commons)
Chuck Peal (61) uit Waterbury (VS) werd behandeld met een immuuntherapie voor een melanoom (huidkanker). In september was het crisis. Hij lag op sterven maar onduidelijk was waaraan. Peals organen werden aangevallen door het eigen afweerssysteem dat was ‘opgekrikt’ om kankercellen hard aan te pakken. Dat gebeurde ook, maar de bijwerking was dat het afweersysteem overactief werd. Immuuntherapie wordt gezien als een geducht wapen in de strijd tegen kanker, maar heeft ook het grote risico dat ook gezonde cellen worden aangevallen. Peal is niet het enige slachtoffer van een ‘succesvolle’ behandelwijze. Lees verder
MicroRNA-moleculen spelen ook een belangrijke rol in het sturen van het afweersysteem (afb: discoverymedicine.com)
Onderzoekers van, onder meer, de Xiamen-universiteit in China hebben ontdekt dat een bepaald microRNA-molecuul, miR-155, in staat is het afweersysteem aan te zetten tot het verdelgen van ziekteverwekkers. Op alle mogelijke manieren wordt bekeken hoe het ons afweersysteem is te ‘verbeteren’ in de strijd tegen allerlei ziektes zoals kanker en autoimmuunziektes als reuma. Daarbij wordt de laatste jaren vaak gekeken naar de mogelijkheden van immuuntherapie, waar afweercellen genetisch veranderd worden. Als miR-155 ook bij mensen goede resultaten oplevert, dan zou dit een mogelijkheid zijn om zonder genetische manipulatie onze afweer ‘op te peppen’. Lees verder
Het eiwit van het zikavirusomhulsel (blauw, rood en geel) dat geblokkeerd wordt door een antilichaam (groen en wit) (afb: Pasteurinstituut)
Het lijkt er op dat een groep onderzoekers van, onder meer, het Pasteurinstituut (F) en CNRS (F) antilichamen hebben gevonden die zowel het knokkelkoorts– als het zikavirus kunnen uitschakelen. Dat komt doordat de bindingsplaats op beide virusomhulsels voor deze immunoglobulines identiek is. Deze ontdekking zou de basis kunnen vormen voor een universeel vaccin tegen beide virussen. Lees verder