Pluripotente stamcellen omgevormd tot eicellen (?)

Eicel met zaadcellen

Een bevruchte eicel is totipotent.

Geslachtscellen zijn bijzondere cellen. Anders dan andere (zoogdier)cellen bevatten ze maar de helft van al het genetische materiaal, aangezien ze zijn voorbestemd samen een te worden en zich te ontwikkelen tot een volwaardig exemplaar van de soort. Nu lijkt het er op dat onderzoekers in Japan rond https://hyoka.ofc.kyushu-u.ac.jp/search/details/K005449/english.html“>Katsuhiko Hayashi van de universiteit van Kyushu het voor elkaar gekregen hebben van pluripotente stamcellen van muisjes met behulp van slechts acht transcriptiefactoren cellen te maken die op eicellen (dus geslachtscellen) leken. Ze bleken te bevruchten (met zaadcellen) en ook in staat tot deling. Lees verder

Vetstofwisseling bij platwormen stuurt stamceldifferentiëring

Orgaanherstel platwormen

Exoc3 helpt bij platwormen bij de differentiëring van stamcellen en uiteindelijk bij het onderhouden van een ‘onsterfelijk’ organisme (ES zijn embryonale stamcellen) (afb: Embo Reports)

Onderzoekers van het Fritz-Lipmanninsttuut in Jena (D) lijken aangetoond te hebben dat de differentiëring van stamcellen wordt geregeld via de vetstofwisseling. Daarbij schijnt het Tnfaip2-gen een bijzondere rol te spelen in het ontstaan van verschillende typen stamcellen. Platwormpjes zijn met een Tnfaip2-achtig gen zelfs welhaast ‘onsterfelijk’.

Lees verder

‘Muisembryo’ in een petrischaaltje gekweekt

gekweekte rompstructuur

De gekweekte rompstructuur (midden) die zou lijken op een muisembryo van vijf dagen (afb: Herrmann et. al)

Met behulp van stamcellen van muisjes zouden onderzoekers van het Max Planck-instituut voor moleculaire genetica in Berlijn in een speciale gel een cellenstructuur hebben gekweekt die wel wat weg had van een muisembryo. Er zouden structuren aanwezig zijn die wezen in de richting van neurale, bot- en spierweefsel. Dergelijke ‘kweekembryo’s’ zouden goede diensten kunnen bij farmacologisch onderzoek maar ook bij de bestudering van de vroege ontwikkeling van embryo’s, denken de onderzoekers. Lees verder

Functionele menselijke zwezerik gekweekt

zwezerik in een volgroeide foeutus

Zwezerik van een volgroeide foetus (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoeksters van het Francis Crick-instituut en het Universiteitscollege in Londen hebben, uitgaande van menselijke stamcellen, een orgaantje ‘gebouwd’ dat veel overeenkomst bertoont met de zwezerik. Dat orgaan is van groot belang voor het afweersysteem. Het idee is die kweekzwezeriken te gebruiken voor implantaties. Lees verder

Onderzoekers vinden ‘recepten’ voor differentiëring stamcellen

Stamceldifferentiëring

Gelijktijdige differentiëring tot drie typen cellen: zenuwcellen (paars), bloedvatcellen (geel) en bindweefselcellen (blauw) (afb: Busskamp et. al.)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Bonn hebben ‘recepten’ beschreven om met behulp van transcriptiefactoren pluripotente stamcellen te laten differentiëren in 290 verschillende typen cellen. Een kind kan de was doen, zou je bijna zeggen… Lees verder

RNA-moleculen blijken de eiwitproductie te regelen

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Het zit allemaal verbazingwekkend (tenminste bij mij; as) listig in elkaar, het fenomeen dat we leven noemen. Iedereen kent waarschijnlijk nog wel van de middelbare school het ‘paadje’ dat de aanmaak van eiwitten mogelijk maakt (via boodschapper-RNA), maar hoe weet het ribosoom hoeveel van dat eiwit, waarvoor het b-RNA codeert, moet worden aangemaakt? Daar schijnen andere (niet-coderende) RNA-moleculen aan te pas komen, de zogeheten SINEUP’s, ontdekten onderzoeksters van, onder meer, het Japanse RIKEN-instituut. Die zijn onlangs ontdekt en zouden, roepen onderzoekers dan meestal, een belangrijk doelwit kunnen worden van nieuwe therapieën.
Lees verder

Histonen voorkomen springen van transposons in stamcellen

Histondans

De histondans rond de springende ERV-genen (afb: Simon Elsässer)

Springende genen (transposonen) zijn hier in dit blog nog wel eens langs gehuppeld. Dat zijn stukken DNA die de neiging hebben zich steeds elders in het genoom te vestigen en/of zichzelf te vermenigvuldigen. Dat is natuurlijk niet zo best voor de stabiliteit en integriteit van het genoom en er zijn wat manieren waarop het genoom al dat gespring aan banden legt. Een aantal daarvan schijnen in kankercellen maar ook in oudere cellen te ontbreken. Histonen, het ‘verpakkingsmateriaal’ rond het  DNA, schijnen in dat remproces een belangrijke rol te spelen, ook in de zogeheten pluripotente stamcellen. Lees verder

Terahertzgolven veranderen genactiviteit stamcellen

teraehertzgolvenTerahertzgolven liggen in het elektromagnetische spectrum tussen het verre infrarood en de de microgolven in. Die golven blijken volgens Japanse onderzoekers invloed te hebben op de genactiviteit van pluripotente stamcellen. Dat zou dan weer gevolgen kunnen hebben voor het stamcelonderzoek en methodes om afwijkend (ziekelijk) weefsel te herstellen, maar even zo goed voor terahertztoepassingen waaraan gesleuteld wordt. Lees verder

Stamcellen helpen schade aan ruggenmerg muisjes te herstellen

Ependymcellen omgevormd tot oligodendrocyten

Stamcellen (ependymcellen) ontwikkelen zich niet tot bindweefsel (‘sterretjes’) maar tot oligodendrocyten (afb: Science)

Bij schade aan het ruggenmerg ontstaat bindweefsel waardoor de ’transportfunctie’ van het ruggenmerg teloor gaat. Al vaker is geprobeerd dat probleem op te lossen met behulp van, al of niet gespecialiseerde, stamcellen, maar kennelijk hebben die proeven niet geleid tot een therapie. Nu hebben onderzoekers van het Karolinska-instituut in Zweden het weer eens geprobeerd bij muisjes en volgens de onderzoekers produceerden die stamcellen talrijke benodigde zenuwcellen (oligodendrocyten). Zou het nu wel iets worden? Lees verder

Werkend netvlies in lab gekweekt (?)

Netvlies

Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen (!)

Onder zoekers van, onder meer, het instituut voor oogheelkunde in Bazel (IOB) zouden in het lab een volledige functioneel netvlies hebben gekweekt. Voorlopig, zo begrijp ik, is het kweekproduct in eerste instantie bedoeld voor onderzoek, maar op den duur valt te verwachten dat er ook netvliezen worden gekweekt ter vervanging van het ongerede geraakte exemplaren in het menselijk oog. Lees verder