Categorie archieven: Stamcellen

Een cel, een scheutje zuur et voilà: een stamcel

Geplaatst op door
Beantwoorden
Muizen-embryo met STAP-cellen

Een muizenembryo ‘aangevuld’ met STAP-cellen (foto: Haruko Obokata)

Men neme een volwassen cel, legge die in een zuur badje, late die daar een half uurtje liggen en zie daar,  de cel heeft zich omgetoverd  in een stamcel, de alleskunner onder de cellen. Een muisembryo bleek de op die manier gemaakte stamcellen ‘liefdevol’ op te nemen. “Het gevolg is dat je heel eenvoudig van een druppel bloed met simpele technieken een volmaakt identieke tweeling kunt maken”, zegt  Charles Vacanti van de Harvard-universiteit. Vacanti en zijn Japanse collega Haruko Obokata van het Riken-centrum voor ontwikkelingsbiologie in Kobe hebben dat voor elkaar gekregen zonder het DNA te veranderen, zoals in de door, onder meer, Shinya Yamanaka ontwikkelde methode om volwassen cellen om te zetten in pluripotente stamcellen. Die cellen willen zich nog wel eens ontwikkelen tot kankercellen.

Lees verder →

65-jarige ziet weer met behulp van gentherapie

Geplaatst op door
Beantwoorden

Oogdoorsnee“Voor de operatie zag ik een vlek als ik naar iemand keek. Nu zie ik gezichten”, zegt Jonathan Wyatt (65), een van de zes patiënten die leed aan de vrij zeldzame oogziekte choroideremie die met behulp van gentherapie weer kan zien. Het zou dus betekenen dat ‘rommelen’ met genen de ziekte kan stoppen, maar ook dat het zicht herstelt in reeds aangetaste delen. Normaal leidt die ziekte onvermijdelijk tot totale blindheid. Mogelijk dat gentherapie ook een oplossing is voor andere, vaker voorkomende, genetisch bepaalde oogkwalen zoals leeftijdsgebonden maculadegeneratie (de macula is de gele vlek in het oog). Het lijkt er op dat, na een treurige start, gentherapie zo langzamerhand vruchten begint af te werpen. Overigens is dit niet het eerste voorbeeld van een gentherapie toegepast bij oogkwalen. Lees verder →

Stamcellen repareren kapotte zenuwbanen

Geplaatst op door
1
Yvan Torrente

Yvan Torrente

Als zenuwen stuk gaan, dan blijken ze lastig te repareren, met alle nare konsekwenties van dien. Op de een of andere manier blokkeert het lichaam herstel en/of vervanging van de beschadigde zenuwweefsels en al vele jaren zijn wetenschappers op zoek naar een oplossing. Mogelijke oplossingen worden hier en daar wel gemeld, maar het lijkt er op dat het echte ei van Columbus nog niet is gevonden. Italiaanse onderzoekers laten nu weten dat ze op dit terrein enig succes hebben geboekt bij het oplossen van het probleem door pluripotente stamcellen te gebruiken. Ze zouden bij een patiënt de schade aan de perifere zenuwen in de arm hebben hersteld met behulp van de stamceltherapie. Lees verder →

Wordt hersenschade herstelbaar?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Omzetting gliacellen in neuronen

De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.

Onderzoekers van de Amerikaanse staatsuni-versiteit van Pennsylvania schijnen een methode ontwikkeld te hebben waarmee van gliacellen functionele neuronen zijn te maken. Die methode zou de weg openen naar het herstel van schade aan de hersenen, ook die ontstaat als gevolg van hersenziektes zoals Alzheimer. Volgens onderzoeksleider Gong Chen zou het een ‘doorbraak’ zijn in de lange zoektocht naar methoden om hersenschade te herstellen. Lees verder →

Ontwikkeling stamcel lijkt te sturen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cilia

Cilia

Onderzoekers van de Queen Mary-universiteit in Londen denken dat ze weten hoe ze de ontwikkeling van stamcellen kunnen sturen. Die ontwikkeling wordt geregeld door zogeheten primaire cilia, heel fijne haarachtige structuren die uit de cel steken. Het lijkt een handzaam middel om stamcellen de gewenste richting op te sturen

Lees verder →

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder →

Gentherapie in de maak voor bloederziekte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedplaatjes maken stollingsfactor aan

De gele kleur geeft aan dat de stollingsfactor in de bloedplaatjes wordt aangemaakt (foto: Lily Du)

Het lijkt er op dat een gentherapie lijders aan de bloeder-ziekte kan helpen aan de zo node gemiste stollingsfactor-en. Het bloed van die patiënten stolt moeilijk omdat bepaalde stollingsfactor-en ontbreken en elke bloeding zou fataal kunnen zijn. Amerikaanse onderzoekers hebben daar nu een gentherapie voor ontwikkeld. De reparatie van het defect begint met het in bloedstamcellen inbouwen van het gen dat zorgt voor de aanmaak van de ontbrekende stollingsfactor of -factoren. Vervolgens worden die ‘gerepareerde’ bloedstamcellen bij de patiënt weer ingespoten. Proeven met honden bleken succesvol: tweeeneenhalf jaar na de behandeling hadden de honden nog steeds geen last van de voor bloederlijders typerende heftige bloedingen. Lees verder →

Veel hersencellen hebben afwijkend genoom

Geplaatst op door
Beantwoorden

Lang is gedacht, en ik denk het nog steeds, dat alle cellen in ons lichaam hetzelfde DNA hebben. Onderzoekers van het Amerikaanse Salk-instituut in La Jolla hebben die zekerheid nu op losse schroeven gezet. Een groot deel van onze hersencellen, zo heeft hun studie aannemelijk gemaakt, heeft afwijkend erfgoed dat ze, die cellen, uniek maakt. Dat zou ook voor andere celtypen kunnen gelden (en waarom ook niet?) Lees verder →

Ontwikkeling stamcellen te voorspellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Emanuel Nazareth

Emanuel Nazareth (foto: univ. v. Toronto)

Aan de universiteit van Toronto heeft een groep onder-zoekers een methode ontwikkeld om de ontwikkeling van stamcellen beter te sturen. “Hierdoor begrijpen we beter hoe we stamcellen kunnen omzetten in klinisch belangrijke celtypen”, zegt promovendus Emanuel Nazareth werkzaam bij het Zandstra-lab van de Canadese universiteit. Lees verder →

Italië verbiedt omstreden stamceltherapie

Geplaatst op door
Beantwoorden
Beatrice Lorenzin

Minister Beatrice Lorenzin

De Italiaanse minister voor gezondheid, Beatrice Lorenzin, heeft klinische proeven met de omstreden stamceltherapie van het in Turijn gevestigde bedrijf Stamina verboden (stamcellen in het Italiaans zijn cellule staminali; stamina betekent ook uithoudingsvermogen). De zogeheten Stamina-methode is een behandeling die gebaseerd is op stamcellen uit het beenmerg. Volgens Staminachef  Davide Vannoni zouden die stamcellen onder bepaalde omstandigheden kunnen uitgroeien tot hersencellen. Daarmee zou het aftakelingsproces in de hersens (neurodegeneratie, in nette termen) bij ziektes zoals Alzheimer of Parkinson kunnen worden gestopt. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat de methode ook werkt, stelt het wetenschapsblad Science.   Lees verder →