Wordt de mens een product zoals een auto?

Tot hersencellen omgeprogrammeerde huidcellen

Uit huidcellen ontwikkelde hersencellen (afb: UCL)

Ik ben ooit dit blog begonnen om de wereld, althans de lage landen, kond te doen van wat er zich afspeelt op het gebied van synthetische biologie, de door de mens bedachte en verwezenlijkte uitbreiding van het fenomeen dat leven is genoemd. Dan hebben we het over de aanpassing van het genoom van micro-organismen om dingen te doen of te produceren die ze in de natuur nooit doen of produceren, maar ook (en steeds vaker) op zaken gericht op de mens.
We praten dan over de pogingen erfelijke ziektes te voorkomen, over orgaansynthese en ook ontwerpbaby’s. Als we eenmaal weten hoe we dingen kunnen veranderen dan begint de natuur (het leven) steeds meer op gewone techniek te lijken. Als in een auto een onderdeel kapot of versleten is, kun je dat vervangen. Wordt de natuur, met inbegrip van de mens, een product en maakbaar? Philip Ball schreef er een boek over: How to Grow a Human (William Collins). Lees verder

Hersens gengemanipuleerde baby’s kunnen ook zijn veranderd

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op genoomcongres in Hongkong vlak voor hij van het toneel verdween (bijna letterlijk)

De hersens van twee zuigelingen waarvan het genoom is veranderd om ze hiv-bestendig te maken zouden ook veranderd kunnen zijn, denken onderzoekers. Of dat schadelijk of voordelig zou kunnen zijn konden ze niet zeggen. Jiankui He, die de genoomverandering realiseerde, schijnt in China inmiddels vervolgd te worden. Lees verder

In China genoom tweeling bewerkt

Jiankui He bewerkt genoom ivf-tweeling

Genoomonderzoeker Jiankui He van de universiteit van Shenshen (afb: MIT Technology Review)

Een Chinees wetenschapper stelt dat hij heeft meegewerkt aan de bewerking van het genoom van een meisjestweeling. De meisjes zouden daardoor niet vatbaar zijn voor het hi-virus. De DNA-bewerking zou succesvol zijn geweest en de meisjes zouden gezond en wel thuis zijn. Het voorval zou niet geverifieerd zijn via een onafhankelijk DNA-onderzoek. Ook is het niet behandeld in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. Lees verder

Binnenkort baby’s op maat via reageerbuisbevruchting (?)

Een eicel wordt bevrucht

Reageerbuisbevruchting

De vraag is al vaker gesteld maar die heeft nauwelijks reacties bij het grote publiek ontlokt: gaan/mogen we sleutelen aan het genoom van een baby om die aan te passen aan onze (de ouder’) wensen? Als het om enge erfelijke ziektes gaat, dan zeggen mensen al gauw ja, maar hoe zit het met het uiterlijk, de geestelijke of fysieke vermogens? Kortom willen we een product van de genetische gereedschapskist? Lees verder

Is de vraag niet óf maar hóe we CRISPR toepassen

Ethicus Julian Savulescu ziet genoombewerking als morele verplichting

Julian Savulescu:…morele verplichting voor de ouders…

Met de opkomst van de CRISPR-techniek komt de mogelijkheid dichtbij om bij nieuwgeborenen niet alleen ongewenste, erfelijke ziektes te voorkomen maar ook hier en daar wat wenselijke veranderingetjes in het genoom aan te brengen, om de kleine een ‘goede start’ in het leven te geven. Het lijkt er op dat de vraag niet wordt óf we die techniek moeten toepassen, maar dat we wel zullen moeten om het kind niet tekort te doen, stelt ethicus Savulescu op een journalistencongres in San Francisco. Lees verder

Prutsen aan je eigen DNA voor spierballen

CRISPR-pakket van Josiah Zayner

Josiah Zayner probeert er nog een slaatje uit te slaan (afb: the Odin)

Sinds het bewerken van DNA met behulp van de CRISPR/Cas9-genschaar een ‘fluitje van een cent’ schijnt te zijn, wordt het steeds waarschijnlijker dat allerlei ‘amateurs’ zich aan die techniek gaan vergrijpen. De Amerikaanse biofysicus Josiah Zayner probeert nu met die techniek bij zichzelf een spierballen aan te kweken (en hij wil met anderen zijn ervaringen delen). Dat zou moeten lukken door de activiteit van het gen dat codeert voor de spiergroeiremmer myostatine (myo=spier) te onderdrukken. Lees verder

Manipulatie-embryo’s vragen om regels

Uit stamcellen ontwikkelde muisembryo's

Links het uit stamcellen ontwikkelde muisembryo (rood) na 48 uur, rechts een ‘normaal’ embryo na 96 uur. Blauwgekleurde cellen vormen het buitenembryonale weefsel (afb: univ. van Cambridge)

Sinds de opkomst van de CRISPR-techniek is het bewerken van het genoom een stuk makkelijker en effectiever geworden. De laatste tijd zijn er diverse onderzoeks-groepen die hebben geknutseld aan het genoom van menselijke embryocellen. In Amerika is een discussie op gang gekomen in wetenschappelijke kring of we moeten toelaten dat er aan menselijke embryo’s gesleuteld wordt. Ook de Nederlandse gezondheidsraad is voorstander, het thema behoeft echter regelgeving, maar vooral ook debat. Interesseert het thema ons niet (meer)? Lees verder

Gezondheidsraad: “Legaliseer genoombewerking embryo’s”

Een menselijke embryo met acht cellen

Een menselijke embryo

De Nederlandse gezondheidsraad en de Commissie genetische modificatie (Cogem)  vinden dat het bewerken van embryogenoom en het kweken van embryo’s zouden moeten worden gelegaliseerd. Dat zou in eerste instantie voor onderzoeksdoeleinden zijn, maar op termijn ook voor klinische toepassingen. Dat schrijven beide organisatie in een advies aan minister Schippers van volksgezondheid. Lees verder

NAS-rapport zet genoombewerking embryo op een kier

Een menselijke embryo met acht cellen

Een menselijke embryo

De dag dat het DNA van geslachtscellen als klinische handeling zal worden veranderd komt steeds dichterbij. Sommigen zien die dag met angst en beven naderen, anderen kunnen er niet op wachten. De discussie of het wenselijk is het DNA van geslachtscellen te veranderen, waarmee de erfelijkheid ‘definitief’ verandert, is hier in Europa nog nauwelijks van de grond gekomen. Interesseert het de mensen niet of zijn ze allemaal hartstikke voor? Het is natuurlijk ook mogelijk dat ze geen idee hebben wat er gaande is. In Amerika heeft een commissie van  de nationale academie van wetenschappen (NAS) zich over de kwestie gebogen en het licht op ‘oranje’ gezet: het ‘repareren’ van ernstige, erfelijke afwijkingen onder strikt toezicht acht zij ethisch aanvaardbaar. Lees verder

Geslachtscellen niet meer nodig om baby’s te maken (?)

Zaadcel uit het lab

Een in het lab ‘gefabriceerde’ zaadcel (foto: Marie-Hélène Perrard, CNRS/Kallistem)

Als je uit huidcellen stamcellen kunt maken, dan moet het ook mogelijk zijn om daaruit geslachtscellen (gameten) te maken. Drie deskundigen speculeren al over de mogelijkheid van in vitro gametogenese (ivg), oftewel het in een reageerbuis maken van geslachtscellen uit, bijvoorbeeld, huidcellen. Bij muisjes wordt daar al onderzoek naar gedaan. De vraag is natuurlijk: waarom zou je dat doen? Het antwoord is dan meestal om mensen te helpen die geen kinderen kunnen krijgen. Het drietal vindt het tijd voor een stevig, publiek debat. Lees verder