Genexpressie veranderd om leverschade te bestrijden

Transcriptiefactoren

Transcriptiefactoren zijn eiwitten die de activiteit van genen regelen

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley hebben transcriptiefactoren gebruikt om de genexpressie in levercellen te veranderen, om zo de schade door een overdosis pijnstiller te bestrijden. Dat lukte bij muizen door die transcriptiefactoren te voorzien van allerlei beschermende chemische metgezellen. Tot nu toe was het grote probleem die transcriptiefactoren ‘ongedeerd’ in de cel te krijgen. Dat hebben de onderzoekers voor elkaar gekregen door ze ‘in te pakken’. Er wordt al weer gespeculeerd over het inzetten van deze zogeheten  DART-moleculen tegen kanker. Lees verder

Genoom en transcriptoom van een cel af te lezen

Celdeling en mutaties

Door celdeling ontstaan fouten. Ook zuigelingen hebben al een groot aantal genetisch enigszins afwijkende cellen (afb: Tarryn Porter)

Onderzoekers van de Katholieken Universiteit Leuven en van de universiteit van Oxford (VK) hebben een techniek ontwikkeld waarmee tegelijkertijd het genoom is af te lezen en het zogeheten transcriptoom), het totaal aan boodschapper-RNA-moleculen in een cel. Dat is mogelijk in een enkel cel. Ze deden dat voor ruim 200 menselijke en muizen cellen en kwamen er zo achter dat als een cel na deling een chromosoom wint of verliest, delen van het DNA actiever of minder actief worden. Het vermoeden bestond al, maar niet de methode om dat waar te nemen, zo stellen de onderzoekers.
Lees verder

Weer een ‘doorbraak’ bij onderzoek alvleesklierkanker

ALvleeskliercellen

Een rasterelektronenmicroscoopopname van alvleeskliercellen

Dat is natuurlijk ideaal, kankercellen aanzetten weer normaal te doen. Dat schijnt Amerikaanse onderzoekers gelukt te zijn bij kweken van, menselijke, kankercellen met een eiwit dat wordt aangeduid met E47. Het eiwit zou daarin slagen door aan bepaalde delen van het DNA te koppelen, die verantwoordelijk zijn voor groei en differentiatie.
Lees verder

Afweersysteem vol in stelling brengen tegen kanker

Adoptieve T-celtherapie

Antillichamen en door IL-2 gestimuleerde T-cellen bleken het afweersysteem in stelling te brengen tegen kankercellen bij muizen (afb: Cell)

Een van de vrij veelbelovende manieren om kanker te bestrijden is het eigen afweersysteem te kietelen om zijn werk te doen tegen de woekercellen. Dat kan door dat systeem te activeren met behulp van antilichamen of door de T-cellen, die een prominente plaats in het immuunsysteem hebben, te stimuleren. Het afweersysteem op die manier in stelling te brengen blijkt echter niet zo simpel, omdat op een van beide paarden wordt gegokt. Onderzoekers van het befaamde MIT in Cambridge (VS) schijnen er in geslaagd te zijn beide mechanismes tegelijk te activeren. Het bleek met die strategie mogelijk bij een agressieve vorm van huidkanker (melanoom) bij muizen de groei te stoppen. “Een antitumorantilichaam kan de zogeheten adoptieve T-celtherapie aanzienlijk verbeteren”, zegt onderzoeker Dane Wittrup. “Deze twee onderdelen van de immunotherapie zijn onderling afhankelijk en versterken elkaar.” Lees verder

Een kunstmatig virus voor gentherapie

Kunstmatig virus

Een plaatje van het kunstmatige virus met DNA (groen) en nanodeeltjes (blauw) (afb: UAB

Virussen zijn in staat hun erfgoed in te bedden in dat van de gastheer. Daarvan wordt gebruikt gemaakt bij gentherapie. De virussen worden dan wel eerst ‘kreupel’ gemaakt zodat ze hun normale vaak verwoestende arbied niet ten uitvoer kunnen brengen. Onderzoekers van de onafhankelijke universiteit van Barcelona hebben nu een kunstmatig virus ontworpen, speciaal voor de gentherapie. Het nepvirus zou ook kunnen worden ingezet bij het heel doelgericht bestrijden van kanker. Lees verder

DNA-achtig medicijn getest bij kankerpatiënten

dSlim-molecuul MGN1703

dSlim is de handelsnaam voor de DNA-achtige moleculen, zoals MGN1703, waarmee het Duitse bedrijf Mologen AG experimenteert. (afb: Mologen AG)

Een experimenteel medicijn dat bestaat uit een enkelstrengige oligonucleotide, zeg maar een kort stukje ‘half’ DNA, dat de aanduiding MGN1703 heeft gekregen, zou het afweersysteem aanzetten zich tegen allerlei ontstekingen en tegen kankercellen te vechten zonder dat dat bijwerkingen zou geven, zo concludeerden Duitse en Spaanse onderzoekers op basis van muisproeven. Het middel zou al in klinische proeven worden getest op patiënten met verschillende soorten kanker. Lees verder

Onderzoekers krijgen greep op het epigenoom

Charles Gerlach beïnvloedt epigenoom

Charles Gersbach van de Duke-universiteit

Onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit rond Charles Gersbach hebben een methode ontwikkeld voor het aan- en uitzetten van genen. Dat ingrediënt, een eiwit, verandert de histonen. Histonen zijn dan weer eiwitten die dienen als ‘verpakking’ van DNA, die een rol spelen in het (de)activeren van genen. Lees verder

Mislukt kankermedicijn helpt mogelijk tegen Alzheimer

Tyrosinekinase Src

Tyrosinekinase Src

Een mislukt kankermedicijn uit de ‘stal’ van AstraZeneca, aangeduid met AZD0530 of ook saracatinib, repareert bij muizen de schade die door de ziekte van Alzheimer, een vorm van dementie, wordt veroorzaakt. Klinische tests op mensen volgen binnenkort, meldt Yale-onderzoeker Stephen Strittmatter in Annals of Neurology. Lees verder

IL17 maakt van afweercel een ‘kankeruitzaaier’

Kankercellen

Kankercellen

Al in 2006 verscheen er in Nature een artikel van de Nederlandse onderzoekster Karin de Visser over de vreemde rol van ons afweersysteem bij de ontwikkeling van kanker. Nu komt de bij het Nederlands Kankerinstituut werkende De Visser met de uitkomst van een studie, waaruit blijkt dat afweercellen meehelpen bij de uitzaaiing. Lees verder

Als medicijnen niet helpen verander de kanker

LabbuisjesSommige kankersoorten zijn slecht te behandelen. Verander dan de kankercellen opdat ze wel gevoelig zullen worden voor behandeling, is een idee. Een onderzoeksgroep van het Garvan-instituut in Sydney (Aus) lijkt die uitweg gevonden te hebben in een genetische schakelaar ID4. Zet die om en de moeilijkst te behandelen borst- of eierstokkanker zou dan goed te behandelen zijn.
Lees verder