Elke cel maakt gebruik van fosforylering, het proces om de functie en activiteit van eiwitten te regelen. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat de fosforlylering van zo’n honderd door een cel afgescheiden eiwitten wordt geregeld door slechts één enzym: Fam20C. Dat heeft daarmee grote invloed op ons wel zijn en welzijn.
De fosforylering, het ‘aanknopen’ van fosfaatgroepen aan het eiwit, is terdege bestudeerd voor de eiwitten in de cel, maar nagenoeg nog een terra incognita buiten de cel. Dat is niet onbelangrijk, omdat heel wat processen in ons lijf en dat van andere dieren zich buiten de cel afspelen, zoals als wondgenezing of botvorming. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego kwam tot de voor hun verrassende ontdekking dat die fosforylering voor zo’n 100 de buitencelse eiwitten het werk is van slechts een enzym: het al eerder genoemde Fam20C. “Die kennis opent een heel nieuw gebied, bijvoorbeeld hoe kankercellen uitzaaien en biedt vele nieuwe therapeutische doelen”, zegt onderzoeker Jack Dixon. Door mutaties in het enzym kunnen dragers (zeldzame) ziektes krijgen als de ziekte van Raine die leidt tot botvervormingen. Aan de andere kant van het spectrum staat de bevinding dat bij vele kankertypen te veel Fam20C wordt geproduceerd. Met behulp van de genoombewerkingstechniek CRISPR-Cas9 werd de voor het eiwit verantwoordelijke gen bij kankercellen (lever-, borst- en botkanker) verwijderd. Vervolgens verzamelden ze de vloeistof waarin de van het Fam20C-gen ontdane kankercellen en die van niet gemanipuleerde kankercellen werden gekweekt en analyseerden die op eiwitten. Zo ontdekten de onderzoekers dat Fam20C niet alleen betrokken was bij botmineralisering, maar ook bij de fosforylering van maar liefst 90% van de afgescheiden eiwitten, zo’n 100 in het totaal. De onderzoekers bekeken ook de bewegelijkheid van borstkankercellen en hun vermogen zich te verplaatsen naar omliggend weefsel, met en zonder Fam20C. Cellen zonder dat enzym kunnen zich, zo bleek, nauwelijks bewegen. Dat zou dus betekenen, zo concluderen de onderzoekers, dat Fam20C helpt bij de uitzaaiing van kanker. “Bijna 60 jaar onderzoek aan de fosforylering heeft veel belangrijke taken van dat proces onthuld. Er is geen reden om aan te nemen dat die zaken buiten de anders zijn”, zegt onderzoekster Sandra Wiley. Is dat zo?, vraag ik me af. De wereld buiten de cel mist een membraan, bijvoorbeeld. “We kijken nu naar de biologische functie en het belang van elk gefosforyleerd eiwit”, besluit ze.
em>Bron: Science Daily