RNA-vaccin zet afweercellen aan kanker te lijf te gaan

Huidkanker

Huidkanker

Onderzoekers van de Radboud-universiteit hebben met succes een immuuntherapie beproefd op patiënten met huidkanker. Die kregen een zogeheten RNA-vaccin ingespoten (een stukje RNA van een kankercel), waardoor het afweersysteem aan de slag ging om de zieke cellen te verdelgen. Het ging slechts om drie proefpersonen, maar als de proef ook op grotere schaal succesvol is, dan zou deze vorm van immuuntherapie wel eens het strijdmiddel tegen alle kankertypen kunnen zijn. Zo ver is het overigens nog lang niet. Lees verder

Translatie in cel direct bekeken

De geboorte van eiwitten in beeld gebracht

Een plaatje uit het filmpje van Stasevich. Rood is RNA, blauw en groen eiwitten. De grote groene vlek op de achtergrond is de kern (afb: univv. Colorado)

Onderzoekers van de universiteit van Colorado hebben de translatie in een cel via een bijzondere microscoop rechtstreeks kunnen volgen. Translatie is het proces in de cel waarbij het boodschapper-RNA in het ribosoom wordt afgelezen en waaruit uiteindelijk eiwitten ontstaan. Cruciaal voor het resultaat was de microscoop die gebruikt werd.  Die werd gebouwd door onderzoeksassistent Tatsuya Morisaki en bestaat uit twee uiterst gevoelige camera’s en heeft geen bewegende delen.  Ook Robert Singer van het Albert Einsteincollege voor geneeskunde heeft, met andere middelen een soortgelijk resultaat bereikt.
Lees verder

Immuuntherapie zou leukemie effectief bestrijden

beenmergleukemie

Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).

Zevenentwintig van de negenentwintig patiënten met leukemie in gevorderde staat die al diverse behandelingen achter de rug hadden bleken baat te hebben bij een immuuntherapie. Daarbij werden twee type T-cellen genetisch veranderd om ze ‘weerbaarder’ te maken in de strijd tegen deze bloedkanker. Een aantal van de ‘genezen’ patiënten kreeg de ziekte echter weer. Er is nog veel werk te doen. Lees verder

Vervangt orgaan-op-chip dierproeven?

Lever-op-chip

De lever-op-chip. Rechts uitvergroting minilever. (afb: Yaakov Nahmias)

Dierproeven zijn noodzakelijk, zo is het verhaal, om risico’s bij toepassing op/in mensen zo klein mogelijk te houden. Dan hebben we het vooral over kandidaat-medicijnen en -behandelingen. Probleem 1 is de ethische kant van dierproeven. Een ander groot probleem bij dierproeven is dat zeggingskracht daarvan voor de effecten op de mens niet altijd even groot zijn en daardoor is de hoop gevestigd op net echt, op systeempjes met menselijke (kweek)organen en -cellen, waarmee ‘natuurgetrouwer’ de effecten van stoffen en therapieën is vast te stellen: orgaan-op-chip. Israëlische onderzoekers denken zoiets gevonden te hebben met hun (kunst)lever-op-chip.
Lees verder

RNA uitlezen geeft meer informatie over ziekte

Het uitlezen van RNA

Het uitlezen van RNA

RNA uitlezen zou veel meer informatie over het ‘mankement’ van een patiënt geven dan welke diagnosemethode ook, schrijven onderzoekers van het instituut voor translatiegenomie in Phoenix (VS) in een overzichtsartikel. Zij noemen RNA-uitlezing zelfs de kern van de ‘precisiegeneeskunde’, de op de patiënt afgestemde geneeswijze. Lees verder

Eindelijk remedie tegen autoimmuunziektes (?)

Muisje op reageerbuisjesEen internationale groep onderzoekers onder leiding van Sergei Nedospasov van de Lomonosov-universiteit in Moskou zou een methode gevonden hebben om autoimmuunziektes te verslaan. We hebben het dan over ziektes als reuma, multiple sclerose enz. Het artikel over het onderzoek zou zijn gepubliceerd in het blad PNAS, maar ik kan het daar niet vinden. De bestrijdingsmiddelen zijn gerelateerd aan de eigen antilichamen, die uit de pas lopende lichaamsstoffen, zogeheten cytokines, weer in het gareel moeten brengen. Proeven met muizen zouden veelbelovende resultaten hebben opgeleverd. Lees verder

DNA smokkelt medicijnen kankercellen binnen

Kankermedicijn DaunorubicineHet DNA valt te gebruiken als paard van Troje. Met behulp van dat levensmolecuul zijn onderzoekers van de universiteit van Ohio er in geslaagd gewone kankermedicijnen behandelingsresistente kankercellen binnen te smokkelen, waarna die vervolgens het loodje legden. Het ging om leukemiecellen. Het gaat hier om preklinisch onderzoek bij losse cellen en muizen en is de stap naar klinische proeven nog wel enkele jaren weg. Lees verder

Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn

Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn

Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn

Onderzoek van het Scripps-instituut en het J.Craig Venter-instituut, beide gevestigd in de VS, zou hebben uitgewezen dat uit herprogrammering van gespeciliseerde cellen verkregen pluripotente stamcellen veilig zijn te gebruiken. Ze zouden zich niet, zoals hier en daar werd gevreesd, ontwikkelen tot kankercellen, of althans: dat is hoogst onwaarschijnlijk, volgens die onderzoekers. Wel bevelen de onderzoekers aan die geproduceerde stamcellen voor toepassing in de mens degelijk te controleren op gevaarlijke mutaties. Lees verder

MicroRNA-142 houdt stamcellen jong

Stamcellen en MicroRNA-142

Stamcellen met veel microRNA-142 (de rode cellen links) blijven stamcellen (rechts in blauw), de rest differentieert tot, in dit geval zenuwcellen (paars) (afb: EMBL)

Stamcellen met een hoog microRNA-142-peil differentiëren niet en blijven stamcellen, daalt dat peil dan veranderen de stamcellen in gespecialiseerde cellen, zo leerden onderzoekers van het Europese microbiologische lab in Heidelberg (EMBL). “Het lijkt wel of de cellen door microRNA ‘dooef’ worden voor hun omgeving”, zegt onderzoeker Pierre Neveu. “Je kunt dan van alles naar die stamcellen gooien, maar blijven gewoon stamcellen.” Dat resultaat is weer een stukje van de puzzel die de ontwikkeling van stamcellen en de differentiatie heet, dat ook van dienst kan zijn bij kanker- en regeneratieonderzoek.  Lees verder

T-celtherapie voor kanker en ontstekingen veelbelovend

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Zoals in dit blog vaker gemeld stellen veel kankeronderzoekers hun hoop om het eigen afweersysteem van de patiënten om de woekerziekte te lijf te gaan. Daartoe worden de afweercellen (meest T-cellen) ‘getraind’ om de kankercellen daadwerkelijk te lijf te gaan. Drie onderzoekers op dit terrein, onder meer van de technische universiteit München, rapporteerden op de jongste bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging ter bevordering van de wetenschap (AAAS) over de vorderingen van de T-celtherapie. Lees verder