DNA-verschillen maken sommige immuuntherapieën niet voor iedereen bruikbaar

Antilichamen

Basisstructuur van antilichamen. N is het amino-uiteinde en C is het koolstofuiteinde van de keten. Rood zijn de disulfidebruggen (afb: WikiMedia Commons)

Ons DNA verschilt van persoon tot persoon op duizenden plaatsen. Dat betekent met (ongeveer) hetzelfde gen (ietwat) afwijkende eiwitten produceren en dat kan in sommige gevallen leiden dat bepaalde op antilichaamtherapieën niet effectief zijn. Die behandelingen worden vaak gebruikt voor veel ziektes, maar die slaan daardoor niet bij iedereen ook aan. Dat percentage ligt rond de 1%, maar het gaat vaak om dure behandelingen zoals de CAR-T-celtherapie. Lees verder

RNA zou oud afweersysteem nieuw leven inblazen

Zwezerik

In de zwezerik (thymus) leren T-cellen onderscheid te maken tussen eigen en niet-eigen. Op de foto een zwezerik van een mens (afb: WikiMedia Commons)

Gaandeweg het stijgen der jaren werken allerlei systemen in ons lijf minder goed. Zo gaat ons, op zich prachtige, afweersysteem achteruit. Onderzoekers van het Duitse kanker-onderzoekscen-trum DKFZ, het HI-STEM-stam-celinstituut en het Broadinstituut zouden er in geslaagd zijn met boodschapper-RNA een verou-derd afweersysteem van muisjes nieuw leven in te blazen. Daardoor herstelt de aanmaak van nieuwe afweercellen, waardoor oudere dieren (we hebben het dan over beestjes van een jaar of twee) een beste afweerreactie kunnen ontwikkelen en tumoren effectief kunnen bestrijden. Tsjonge. Lees verder

Uitgeputte T-cellen weer opgepept om kanker te bestrijden

Menselijke T-cel

Menselijke T-cel (afb: WikiMedia Commons)

Er wordt volop gewerkt aan het verbeteren van de immuunbehandelingen. Die zijn deels gericht om de ‘strijdbaarheid’ van afweercellen te verlengen. Onderzoekers zouden nu een manier ontdekt hebben om te voorkomen dat T-cellen zich uitputten tijdens de strijd tegen kanker. Kankercellen gebruiken allerlei manieren om het afweersysteem te slim af te zijn. Zo gebruiken die een specifiek moleculair signaal om die T-cellen te verzwakken. Kwestie van dat signaal uitzetten helpt, zagen de onderzoekers. Dat signaal zou nog niet eerder opgemerkt zijn. Lees verder

CAR-T-cel-therapie weer wat beter gemaakt

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De immuunthera-pie met genetisch veranderde T-cellen, de CAR-T-therapie, is al enige tijd in gebruik om bloedkankers te bestrijden, maar ondertussen wordt er aan die therapie volop gesleutel om die effectiever en ook inzetbaar te maken tegen vaste tumoren. Hun effectiviteit is echter maar al te vaak onvoldoende. Onderzoekers van CeMM en de medische universiteit van Wenen hebben nu een nieuwe strategie ontwikkeld om CAR-T-cellen specifiek te verbeteren. Door gebruik te maken van de genschaartechnologie CRISPR ontdekten ze genen veranderingen die, indien uitgeschakeld, CAR-T-cellen aanzienlijk effectiever maken als kankermedicijn. Lees verder

RNA-vaccin lijkt succesvol bij muisjes met kanker

Interferon alfa

De molecuulstructuur van interferon-alfa, een type I-interferon (afb: WikiMedia Commons)

Een nieuw boodschapper-RNA-vaccin zou het afweersysteem aanzetten om actief kankercellen te verwijderen, zo zou uit proeven met muisjes zijn gebleken.  Het bRNA in het vaccin codeert voor type I-interferonen die een belangrijke rol spelen in onze afweer; kennelijk doen ze dat ook bij muisjes met kanker. De behandeling kan op zich of in combinatie met een controlepostremmer worden uitgevoerd, waardoor afweercellen minder afgeremd worden. Lees verder

Strategie ontwikkeld om bijwerkingen CAR-T-therapie aan te pakken

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De CAR-T-therapie om afweercellen te ‘leren’ zich tegen kankercellen te keren wordt al langer tegen bloedkankers gebruikt, maar lijkt nu ook steeds meer in beeld te komen bij de bestrijding van vaste tumoren. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen negatieve kanten zitten aan deze immuuntherapie. Onderzoekers rond Kai Rejeski van de Ludwig Maximilians-universiteit stellen nu een nieuwe strategie te hebben ontwikkeld om zelfs nieuwe bijwerkingen systematisch en sneller aan te pakken. Deze strategie heet IAGO gedoopt naar de schurk in Shakespeares Othello. Lees verder

‘Hulpcellen’ afweersysteem lijken ook inzetbaar tegen kanker

CD4-T-cel en CD8-T-cel

De aanwezigheid van antigeen stimuleert de omzetting van T-cellen naar giftige (CD8+)-T-cellen of “helper”-CD4+)-cellen. Boven voorloper-T-cel, links CD4+-cel, rechts de CD8+-cel (. (afb: wikiMedia Commons)

Immuuntherapie lijkt in de strijd tegen kanker steeds meer voet aan de grond te krijgen. De meeste van deze behandelingen zijn gebaseerd op CD8-T-lymfocyten, ‘gifcellen’ die zieke cellen kunnen elimineren.
Onderzoeksters rond Camilla Jandus van de universiteit van Genève (UNIGE) hebben een alternatieve aanpak onderzocht met CD4-T-lymfocyten. Die werden lange tijd gezien als ‘hulpcellen’ en hun geneeskundige potentieel werd als secundair beschouwd.
De wetenschapsters ontdekten echter dat ze ook een sterk dodend vermogen hebben, terwijl ze andere afweercellen blijven ondersteunen. Geherprogrammeerde CD4-T-cellen werden ‘afgericht’ op een tumorkenmerk dat in veel vormen van kanker voorkomt. De resultaten lijken veelbelovend. Lees verder

CAR-T-therapie zou met succes zijn gebruikt bij zeldzame spierziekte

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De CAR-T-celtherapie, waarin afweercellen ‘weerbaarder’ worden gemaakt tegen ziekteverwekkers, zou met succes zijn gebruikt bij de behandeling van twee patiënten met een zeldzame autoimmuunziekte: chronische inflammatoire polyneuropathie (CIDP). Bij de behandeling werden de eigen afweercellen genetisch zo veranderd dat ze de ziekteverwekkende cellen herkenden en elimineerden. Dit zou de eerste (zeer bescheiden) klinische studie zijn dat de CAR-T-celtherapie is gebruikt bij een ernstige vorm van een autoimmuunneuropathie. Lees verder

CAR-T lijkt ook tegen vaste tumoren te kunnen werken

Satri-cellen

De in de proef gebruikte satri-cellen zouden van Carsgen Therapeutics komen (afb: Carsgen)

De CAR T-therapie om bepaalde afweercellen (T-cellen) genetisch zo te veranderen dat ze effectief kankercellen aanpakken, werkt vooral bij de bestrijding van bloedkankers zoals leukemie. Al tijden wordt er aan die techniek gesleuteld om die techniek ook tegen vaste tumoren te gebruiken. Nu lijkt daar schot in te komen. Lees verder

Maken in-vivobehandelingen CAR-T-therapie bruikbaarder?

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

De CAR-T-cel-therapie lijkt vrij effectief, vooral tegen bloedkankers zoals leukemie, maar het grote (duurmakende) probleem is dat de afweercellen van de patiënt eerst moeten worden ‘geoogst’ (uit het lichaam gehaald), vervolgens genetisch moeten worden veranderd, vermeerderd en uiteindelijk weer moeten worden toegediend aan de patiënt. Het lijkt er nu op dat er methoden in ontwikkeling zijn die het mogelijk maken die afweercellen in het lichaam genetisch zo te veranderen dat ze de strijd met de kankercellen een goede kans op de ‘overwinning’ zullen maken, maar er is nog een hoop te bewijzen. Lees verder