Categorie archieven: epigenetica

Huidcellen met CRISPR direct omgezet in zenuwcellen

Geplaatst op door
2
Omzetting van huidcel in zenuwcel

De omzetting van huidcellen in zenuwcellen verloopt via de activering van de genen die coderen voor drie hoofdtranscriptiefactoren Brn2, Ascl1 en Myt1l (BAM). (afb: Cell Stem Cell)

Het was onderzoekers eerder al gelukt en met een cocktail van biomoleculen huidcellen om te zetten in orgaancellen via, wat heet, ‘reprogrammering’. Nu maken onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit bekend dat ze met de potente CRISPR/Cas9-techniek  rijpe huidcellen van muizen direct hebben gereprogrammeerd tot zenuwcellen. Tot voor kort werden altijd eerst uit rijpe cellen pluripotente stamcellen. Lees verder →

Genexpressie preciezer te bepalen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Genexpressie

Genexpressie valt op verschillende manieren te reguleren

Genexpressie gaat over het al of niet actief zijn van genen in een cel. Je mag het in dit verband ook hebben over epigenetica. Die genexpressie is, uiteraard, belangrijk, omdat die bepaalt wat de cel zoal aan acties onderneemt en wat niet en dus over wat voor een cel we het hebben, maar of cellen ziek zijn. Onderzoekers van, onder meer, het Karolinska-instituut hebben een methode ontwikkeld waarmee de genexpressie met grotere nauwkeurigheid dat tot nu toe zou zijn te bepalen en waarmee nauwkeuriger diagnoses zijn te stellen. Lees verder →

Is er te veel onzin rond epigenetica?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Epigeneticus John Greally

Epigeneticus John Greally: Uithuilen en opnieuw beginnen

Zoals bekend zijn het niet de genen in het DNA die bepalen wat er in een cel gebeurt, maar de genen die ingeschakeld/actief zijn. Dan hebben we het over epigenetica. Zo zou epigenetica verantwoordelijk zijn waarom mensen die opgegroeid zijn in een achterbuurt later vaker een depressie krijgen dan gemiddeld. Ook zouden die epigenetische ‘verworvenheden’ kunnen worden overgeërfd. De laatste tijd ontmoeten deze onderzoeken steeds meer kritiek. Dergelijke verbanden zouden op basis van de gedane studies onmogelijk te leggen zijn. Epigenetica is in maar betekent dat ook dat er veel onzin rond dit thema wordt geroepen? Drie prominente onderzoekers gaven hun bedenkingen prijs: het veld moet op de schop. Lees verder →

DNA pluripotente stamcellen vouwt verkeerd (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
De ruimtelijke structuur van DNA (warmtekaarten)

De ‘warmtekaart’ verraadt’ de nabijheid van stukken DNA in de ruimte. Die kaarten zijn de afgelopen jaren steeds nauwkeuriger geworden (eronder ter vergelijking de ontwikkeling in de yv-techniek) (afb: univ.v.Pennsylvania)

Sinds een jaar of tien geleden onderzoekers een manier hebben gevonden om van rijpe cellen weer stamcellen te maken, is de hoop gegroeid dat het medisch arsenaal aanzienlijk kan worden uitgebreid met, onder meer, de synthese van organen. Die wat genoemd wordt pluripotente stamcellen blijken nog wel eens ‘uit de bocht’ te vliegen en zich te ontwikkelen tot kankercellen. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Pennsylvanië denken dat die ‘misstappen’ te maken kunnen hebben met het vouwpatroon in het DNA. Lees verder →

Stamcellen door tijdelijke blokkering gen in epiblastcellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Muizenstamcellen verkregen mbv MM-401

Boven de epiblastcellen, onder de gevormde stamcellen na behandeling met MM-401 (afb: univ. van Michigan)

Met een stof, voorlopig MM-401 gedoopt, die het ‘genetische geheugen’ van een cel wist zouden enigszins gerijpte cellen eenvoudigweg kunnen worden omgetoverd in de zo fel begeerde embryonale stamcellen, zo lijken onderzoekers van de universiteit van Michigan gevonden te hebben. Bij muizen, dan. Nu maar afwachten of we niet weer te maken hebben met in sprookje, zoals in het begin van 2104, toen Haruko Obokata alleen een zuur badje nodig had om stamcellen te maken. Ik vraag me overigens af of deze methode echt een alternatief is/kan/worden voor de genetische methode van Takahashi en Yamanaka die uitgaat van volledige gerijpte cellen. Lees verder →

Extra ‘letter’ RNA-alfabet regelt genactiviteit

Geplaatst op door
Beantwoorden
Meer letters in het RNA-alfabet

RNA bestaat uit meer dan de vier klassieke bouwstenen A, C, G en U

Boodschapper-RNA, hebben we op school geleerd, is opgebouwd uit vier bouwstenen, die gekenmerkt worden door een zogeheten nucleobase: adenine, cytosine, guanine en uracil; de vier ‘letters’ van RNA, maar al eerder is gebleken dat er naast thymine (dat alleen in DNA voorkomt er nog andere kernbasen in de celmachinerie actief zijn. Onderzoekers van de universiteit van Tel Aviv en van Chicago hebben nu ontdekt dat een zo’n extra ‘letter’, N1-methyladenosine (m1A), in het RNA-alfabet de activiteit van genen stuurt. Het systeem wordt er niet simpeler op. Lees verder →

Epigenetica bepaalt ‘kaste’ mieren

Geplaatst op door
Beantwoorden
Werkmier en soldaat

Genetisch zijn de werkmier en de soldaat gelijk (afb: univ. van Pennsylvania)

Soldaten zijn bij mieren groot en agressief, daarentegen zijn de arbeidzame werkmieren maar miezertjes. Dat gedrag ligt niet aan de genen, want die zijn voor beide ‘kasten’ dezelfde. Het verschil, en dat is aanzienlijk, wordt niet door de genen bepaald maar door de epigentica: welke genen zijn aan- en welke uitgeschakeld. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Pennsylvania, zijn er door draaien aan die epigenetische ‘schakelaars’ in geslaagd het gedrag van de ijverige werkmieren en van de wat ‘slome’ heroïsche soldaten te veranderen. Lees verder →

Een tweede laag in de epigentica ontdekt (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

C-methylering van DNA

Methylering van de C dempt de activiteit van genen

Genetica, erfelijkheidsleer, is ons bekend, tenminste het begrip genetica, maar er is ook zo iets als epigenetica. Dat zou je de tweede laag van de genetica kunnen noemen. Daar wordt de activiteit van de genen in het DNA geregeld. Daar schijnt nu een derde (?) laag aan te moeten worden toegevoegd (of is het een variatie op de tweede laag?).  In ieder geval is het model van de genetica weer een stukje ingewikkelder geworden, als het klopt wat de onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Cambridge hebben gevonden. Lees verder →

Biologen kweken wormen met ‘verkeerde’ koppen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Girardia dorotocephala, platworm

Linksboven de Girardia dorotocephala. Onder de koppen van de ‘geëlektrificeerde’ Girardia dorotocephala-wormen

Onderzoekers van de Amerikaanse Tufts-universiteit hebben platwormen gekweekt met de koppen (en hersens) van een aanverwante soort zonder aan de genetica te hebben gesleuteld. Strikt genomen zou dit bericht dan ook niet in dit blog mogen verschijnen, maar de genetica wordt niet alleen bepaald door de basevolgorde op het DNA-molecuul. Ze manipuleerden de bioelektrische netwerken in de wormen in wording om hun resultaat te bereiken. De resultaten van dit onderzoek zouden behulpzaam kunnen zijn bij het verklaren en, uiteindelijk, voorkomen van geboorteafwijkingen, denken de onderzoekers. Lees verder →

Kankeronderzoek weer 2 stapjes verder

Geplaatst op door
Beantwoorden
DPP4-remmer stagliptine

Doorsnee van kankergezwellen bij muizen: links onbehandeld, rechts met DPP4-remmer stagliptine behandelde tumor (afb: Pasteur-instituut)

Ik veeg ze maar even heel oneerbiedig bij elkaar, deze twee onderzoeken. Beide hebben met de bestrijding van kanker te maken: het ene richt zich op het epigenoom en het andere op het stimuleren van het eigen afweersysteem, tegenwoordig erg populair in het kankeronderzoek. Dat tweede, Franse, onderzoek bij muizen zou zelfs hebben aangetoond dat kankergezwellen met de immuunstimulering helemaal kunnen verdwijnen. Lees verder →