Mitochondriën
In de mitochondriën wordt de energie voor een cel opgewekt, maar die cellichaampjes blijken veel meer in hun mars te hebben. Door zich te splitsen of samen te voegen sturen de mitochondriën signaalstoffen uit die de celactiviteit regelen maar ook de vorming van zenuwcellen zou bevorderen. Lees verder
Zhen Yan in haar lab (afb: univ. van Buffalo)
Onderzoekers van de universiteit van Buffalo (VS) ontdekten bij Alzheimermuisjes vreemde vormen in het chromatine (DNA verpakt in eiwitten) waardoor bepaalde receptoren niet (normaal) of te weinig worden aangemaakt. Door die aanmaak te herstellen kregen die Alzheimermuisjes tijdelijk hun geheugen- en geestelijke functies weer terug. Dat zegt natuurlijk nog niets over een genezend middel voor die ziekte, maar het lijkt er op dat de onderzoekers weer een klein stukje van de Alzheimersluier hebben opgelicht. Lees verder
De CRISPR/Cas9-methode blijkt volgens simpele regels betrouwbaar te werken (afb: Francis Crickinstituut)
Medewerkers van het Francis Crick-instituut in Engeland zeggen ontdekt te hebben dat met simpele regels is te bepalen hoe nauwkeurig CRISPR/Cas9 (de genschaar) te werk gaat bij het bewerken van DNA. Rond die genschaar heerst veel optimisme, maar de schaar knipt ook vaak op plekken in het DNA waar het niet bedoeld is. Met die regels zouden de veiligheid en doelmatigheid van de CRISPR/Cas9-methode kunnen worden opgekrikt, denken de onderzoekers. Lees verder
Doorsnede van het ruggenmerg (afb: gezondheidsuniversiteit.nl)
Het fenomeen leven is een wonder maar daarmee (?) ook een groot raadsel. Al zeker vijftien, twintig jaar geleden vroeg ik aan onderzoekers die manieren zochten om beschadigd zenuwweefsel te herstellen, waarom ons lichaam weigert dat te doen. Waarom herstelt een snee in je vinger zich probleemloos (inclusief de zenuwen daarin), maar niet in de hersens en het ruggenmerg? De onderzoekers hadden geen flauw idee. Kennelijk was nog steeds niet duidelijk hoe dat ‘weigeringsproces’ in elkaar steekt, want nu lees ik dat onderzoekers denken dat het herstel van beschadigde zenuwbanen in het centrale zenuwstelsel zou hangen op het deactiveren van een paar genen. Lees verder
Een TAL-effector (afb: WikiMedia Commons)
Transcriptie-activatorachtige-effector-eiwitten oftewel TALE-eiwitten kunnen zo ontworpen worden dat ze aan elk stukje DNA kunnen binden. Onderzoekers ontdekten dat zo’n eiwit een soortgenoot kan verplaatsen dat aan DNA is gebonden aan zijn rechter- maar niet aan zijn linkerkant. Met deze bijzondere eigenschap van TALE zou het aan- en uitzetten van genen een stuk nauwkeuriger kunnen worden, zouden logische circuits in levende cellen gemaakt kunnen worden en zouden hinderlijke misperen kunnen worden voorkomen waaraan CRISPR zich nog wel eens schuldig maakt. Lees verder
Agressief oprukkende kankercellen (groen) (afb: IRB)
De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.
Chinese onderzoekers hebben een methode ontwikkeld om zogeheten gliacellen in de hersens om te programmeren tot neuronen. Daarmee zou schade aan hersens ontstaan door beroerte of hersenziektes (enigszins) kunnen worden gerepareerd, is de gedachte. Of dat ook daadwerkelijk zo is zal nog moeten worden bewezen. Voorlopig zijn er alleen nog maar dierproeven gedaan. Lees verder
Het verplaatsen van stukjes DNA mbv een nieuwe CRISPR-techniek (afb: H. Wang et.al.)
Hoewel DNA uitgerekt een paar meter lang is en (dus) opgefrommeld in de celkern lijkt te zijn, is niks in de celkern toeval. Nu hebben onderzoekers met gebruikmaking van een alternatieve CRISPR-techniek (CRISPR/GO) ontdekt dat de plaats op DNA een groot verschil kan maken hoe bepaalde delen in het genoom werken. Lees verder
Een moeder/moedermuisje met natuurlijke nakomelingen (afb: Chinese Academie van Wetenschappen)
Onderzoekers hebben muisjes gefabriceerd met twee vaders of twee moeders. De vader/vader-muisjes overleefden de geboorte overigens maar net, terwijl die uit twee moeders voortkwamen volkomen gezond en ook volledig functioneel waren wat de voortplanting betreft. Voor deze kunstmatige vorm van ‘parthenogenese’ (maagdelijke voortplanting) werden haploïde stamcellen (van elk chromosoom maar een exemplaar zoals in geslachtscellen) van twee vaders of twee moeders gebruikt en werden wat ‘correcties’ aangebracht met behulp van de genschaar CRISPR/Cas9. De onderzoekers rond Qi Zhou zeggen vooral benieuwd te zijn naar een antwoord op de vraag waarom maagdelijke voortplanting bij sommige gewervelde dieren, zoals haaien of kalkoenen, wel voorkomt en bij zoogdieren niet. Lees verder
Onderzoekers op het proefveld (links Patricia Lopez-Calcagno) (afb: Claire Benjamin/RIPE)
Planten als soja en tarwe verspillen tussen de 20 en 50% van hun energie door een inefficiënte ‘ademhaling’ (fotosynthese). Het enzym Rubisco wil nog wel eens zuurstof- in plaats van kooldioxidemoleculen vatten en die fout herstellen kost energie. Door nu de aanmaak van een natuurlijk in planten voorkomend eiwit, H-eiwit, te bevorderen, zou de opbrengst van voedingsgewassen met tussen de 27 en 47% kunnen worden vergroot, stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Essex (Eng). Lees verder