Categorie archieven: epigenetica

Genkaart biedt ‘zicht’ op oorzaak auto-immuunziektes

Geplaatst op door
Beantwoorden
'Warmte'kaart (rood is hoog, blauw laag risico) van stukken DNA van 39 ziektes/eigenschappen in 33 verschillende celtypes (afb: Nature)

‘Warmte’kaart (rood is hoog, blauw laag risico) van stukken DNA van 39 ziektes/eigenschappen in 33 verschillende celtypes (afb: Kai-How Farh et. al/Nature)

Vergroting

Een internationale onderzoeks-groep heeft op basis van bestudering van het DNA van duizenden patiënten met een auto-immuunziekte een nauwkeurige genenkaart gemaakt. Hoewel erfelijkheid een belangrijke rol speelt, zijn ook omgevingsfactoren van invloed of iemand een auto-immuunziekte krijgt. De genenkaart moet onderzoekers helpen om een wapen tegen deze vaak destructieve ziektes te vinden.
Lees verder →

Huidcellen direct omgezet in hersencellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Andrew Yoo (Washington-universiteit)

Andrew Yoo (l), Michelle Richner en Matheus Victor

Onderzoekers van de Washington-universiteit in St. Louis (VS) zijn er in geslaagd  huidcellen direct om te zetten in hersencellen. Dat is al eerder gebeurd, maar daarbij werden de huidcellen eerst omgevormd tot (pluripotente) stamcellen. Met deze nieuwe techniek zou de omvorming een veel hogere opbrengst opleveren. De onderzoekers denken op deze manier ook heel gericht andere type hersencellen te kunnen maken.
Lees verder →

‘Omscholing’ afweercellen moet autoimmuunziektes stoppen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Autoimmuunziektes

Agressorcellen worden langzaam omgevormd in beschermercellen. De veranderende genexpressie wordt hier weergegeven in ‘warmtekaarten’. (afb: univ. van Bristol)

Bij autoimmuunziektes als reuma en multiple sclerose keert het eigen afweersysteem zich tegen het lichaam. Onderzoekers van de Britse universiteit van Bristol zeggen een methode gevonden te hebben de agressie van de imuuncellen te temperen. Ze hebben die methode uitgeprobeerd bij muizen. Lees verder →

Embryonale stamcellen gemaakt (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

Stamcellen uit navelstreng

Menselijke stamcellen worden, onder meer, ‘geoogst’ uit de navelstreng


Onderzoekers van het Europese lab voor moleculaire biologie (EMBL) in Heidelberg en van de universiteit van Cambridge (VK) schijnen er in geslaagd te zijn pluripotente stamcellen, ontstaan uit volwassen gespecialiseerde cellen, ’terug te brengen’ tot de oorspronkelijke embryonale staat. Opvallend is dat de onderzoekers de term embryonale stamcellen, de originele alleskunners onder de stamcellen, zorgvuldig vermijden. Waarschijnlijk zijn ze wat voorzichtig geworden na het STAP-celdrama van de Japanse onderzoekster Haruko Obokata.
Lees verder →

Epigenetische deactivering in kaart gebracht

Geplaatst op door
Beantwoorden
PCH

Het pericentrische heterochromatine op het DNA-molecuul.  (afb.: Molecular Systems Biology)

Duitse onderzoeksgroepen hebben op basis van computerberekeningen een wiskundig gemaakt van een epigenetisch netwerk. Epigenetica zou je kunnen zien als een ‘laag’ op het genoom dat er voor zorgt dat bepaalde genen gedeactiveerd worden. Inzicht in epigenetica zou aangrijpingspunten opleveren voor het bestrijden van ziektes en/of helpen om gerichter te zoeken naar geneesmiddelen.
Lees verder →

Cellen blijken van gedaante te veranderen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Transdifferentiatie

De uirokken van het transdifferentiatieproces: hoe een darmcel zich met behulp van transcriptiefactoren omvormt tot een neuron. De epigenetica beschermt dat proces.

Het schijnt zo te zijn dat gespecialiseerde cellen van ‘gedaante’ kunnen veranderen en zich omvormen tot een ander type gespecialiseerde cel. Dat heet dan transdifferentiatie. Zo’n proces klinkt natuurlijk aantrekkelijk voor mensen die geloven in regeneratieve geneeskunde. Daar wordt nu vooral gegokt op (al of niet geïnduceerde) stamcellen. Onderzoekers van de universiteit van Straatsburg (Frankrijk) hebben bekeken hoe dat proces in zijn werk gaat en hebben enig licht op transdifferentiatie kunnen werpen. Lees verder →

Verouderd afweersysteem is te ‘vernieuwen’

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedstamcellen

Bloedstamcellen met merkers die genetische mankementen op het DNA markeren (foto: UC San Fransisco)

Met de jaren wordt ons afweersysteem steeds minder doeltreffend. Daarom mogen mensen boven de 60 ook geen beenmergdonor zijn. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Fransisco rond Emanuelle Passegué ontdekten het mechanisme achter die achteruitgang waardoor bloedstamcellen in oudere organismen niet langer voor voldoende nieuwe bloecellen kunnen zorgen. “We ontdekten moleculaire defecten die zouden kunnen worden hersteld door een verjongingstherapie.” Lees verder →

Effecten van stress en leefgedrag blijken overerfbaar

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bang muisje

Stressmuisjes zijn minder bang bij het betreden van onbekende ruimtes dan gewone muisjes.

Het blijkt dat allerlei effecten van leefgedrag op de genen kan worden doorgegeven aan volgende generaties. Hoe dat gebeurt, was niet bekend en veel wetenschappers twijfelden er aan of die epigenetische overerving wel bestaat. Onderzoek van Isabelle Mansuy van de technische hogeschool in Zürich (ETHZ) doet vermoeden dat bepaalde RNA-moleculen (microRNA’s) daarin een rol spelen en dat de effecten van leefgedrag wel degelijk zouden worden doorgegeven aan de kinderen en zelfs kleinkinderen. Tenminste bij muizen leek dat zo te zijn. Lees verder →

Epigenetische eigenschappen overerfelijk bij zandraket

Geplaatst op door
Beantwoorden
Zandraket

Zandraket (Arabidopsis thaliana)

We hebben het al vaker over epigenetica gehad, het patroon van aan- en uitgeschakelde genen. Het patroon is vastgelegd in wat ook de histoncode wordt genoemd, een code ‘boven’ de code die is vastgelegd in het DNA. Groninger onderzoekers toonden onlangs aan dat die epigenetische eigenschappen bij een plantkje, de zandraket, worden overgeërfd. Onderzoekers van de universiteit van Indiana (VS) rond Craig Pikaard denken nu te weten hoe die epigenetische code bij dat plantje wordt doorgegeven naar het volgende geslacht. Lees verder →

De histoncode ietsepietsje ontrafeld

Geplaatst op door
Beantwoorden
histoncode

Het verschil van 1 aminozuur (omcirkeld) bepaalt of een histon een gen actief houdt of dat dat gen is uit te schakelen.

Om het niet al te ingewikkeld te maken (moleculaire biologie is al lastig zat) hebben we het ook hier vaak over het ’tot expressie brengen’ van een gen, alsof het iets is als een knopje omdraaien. Het zit wat lastiger in elkaar. In cellen zijn allerlei genen aan- en uitgeschakeld, maar hoe gaat dat eigenlijk? Onderzoekers van het bekende Cold Spring Harbor-lab in Amerika hebben een tipje van de sluier opgelicht. Uiteindelijk is het allemaal scheikunde! Lees verder →