Wetenschappers van, onder meer, het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit, eveneens in de Beierse hoofdstad, hebben uitgevonden dat dat de vetstofwisseling invloed heeft op de histon’verpakking’ van het DNA-molecuul. Die veranderingen leiden tot een andere genactiviteit. Lees verder
DNA, histonen en de methylering (afb: NRC H)
De genen die coderen voor de eiwitten MLL3 en MLL4 in zoogdieren en Trr in fuitvliegjes werden zowel in verband gebracht met genexpressie (welk gen is hoe actief) en kanker. Onderzoekers van de Northwestern-universiteit in de VS hebben nu ontdekt dat die eiwitten helemaal niet zo belangrijk zijn voor de genexpressie. Zonder die genen maken zoogdieren en fruitvliegjes het echter niet lang. Een en ander heeft dan weer belang voor de ontrafeling van het ontstaan van kanker. Lees verder
PIP-S2, het synthetische molecuul dat stamcellen stuurt (afb: univ van Kyoto)
Onderzoekers van de universiteit van Kyoto (Jap) en medeonderzoekers hebben een molecuul gesynthetiseerd, PIP-S2 gedoopt, dat de celdifferentiëring kan sturen. Het molecuul bindt zich aan een stuk DNA dat een rol speelt in de differentiëring van (pluripotente) stamcellen. Die werden daarmee omgezet in voorlopers van hartspiercellen. Lees verder
Een kind krijgt vier keer meer mutaties mee van een oudere vader dan van een oudere moeder. Dat kwam naar voren uit de analyse van de gegevens van een bevolkingsonderzoek onder duizenden IJslandse ouders en kinderen. Lees verder
LeXis-locus in het muizengenoom (afb: Nature)
Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in Los Angeles hebben bij muizen het gen LeXis gebruikt om hun cholesterolpeil te verlagen om aankoekingen in de aders te verminderen. De muizen hadden van nature een (te) hoog cholesterolgehalte. LeXis verlaagt het cholesterolgehalte en voorkomt daardoor dat aderen dichtslibben. Ook lijkt een actief LeXis-gen de vervetting in de lever te verminderen. Lees verder
De aanmaak van piRNA’s (kern boven onder cytoplasma) (afb: Nature)
Genexpressie geeft aan welke genen in het DNA actief zijn en welke niet. Die expressie is op verschillende manieren te beïnvloeden. Onderzoekers van het Oostenrijkse instituut voor moleculaire botechnologie (IMBA) hebben nu een nieuwe manier ontdekt waarop cellen de genexpressie beïnvloeden. Lees verder
Op het achterste plaatje zijn de chromatinedraden te zien (zwart). Het voorste plaatje geeft de pakkingsdichtheid aan: rood voor dichte pakking tot blauw voor minste pakkingsdichtheid (afb: Salk-instituut)
Veel zaken rond het systeem dat we leven noemen zijn (ons mensen) duister. Neem nou de organisatie van DNA in de kern van een cel. Volgens de leerboeken zit dat superlange molecuul, keurig ingepakt in histonen, netjes geordend in de kern, als een soort parelketting die steeds dikkere ‘draden’ vormt. Nu zijn onderzoekers er voor het eerst in geslaagd de organisatie van het chromatine (DNA plus omringende histonen) te bekijken. De leerboeken moeten herzien worden. De organisatie ziet er op het eerste gezicht erg chaotisch uit: een ordeloze kluwen, zo lijkt het. Waarschijnlijk is die ‘ordeloosheid’ een georganiseerde chaos. Lees verder
BACE1 (betasecretase) knipt het eiwit APP in beta-amyloïdestukken (Aß) (afb: WikiMedia Commons)
Nog steeds is onduidelijk welke rol de beta-amyloïdeplaques bij de ziekte van Alzheimer spelen. Zijn de eiwitklonteringen de oorzaak of het gevolg van de ziekte. Veel Alzheimeronderzoek is, schat ik, toch gericht op het aanpakken van die plaques. Onderzoekers rond Weihong Song denken nu een oplossing gevonden te hebben: verander iets aan de plek waar de ‘schaar’ de ‘voorloper’ van beta-amyloïde aan stukken knipt. Lees verder
Alexei Kondrasjov (afb: univ. van Michigan)
Het is opmerkelijk dat een diersoort die zo mutatiegevoelig is als de mens geen neiging vertoont te verdwijnen. Integendeel, de wereld dreigt aan een mensenlast ten onder te gaan. Gemiddeld hebben we 70 mutaties meer dan onze ouders. Dat is veel meer dan bijvoorbeeld bacteriën mee moeten zien te leven. Mutaties zouden de soort kwetsbaarder kunnen maken en het relatief grote aantal mutaties bij mensen zou dodelijk voor de soort kunnen zijn. Dat is allemaal niet gebeurt en de vraag is hoe de mens daar mee is weggekomen (ik neem aan dat dit verhaal ook voor zoogdieren opgaat). Seks zou de verklaring kunnen zijn voor het overlevingsvermogen van de mens en andere meercelligen. Lees verder
Door celdeling ontstaan fouten. Ook bij zuigelingen hebben al een groot aantal genetisch enigszins afwijkende cellen (afb: Tarryn Porter)
Zo’n 2% van het menselijk DNA bestaat uit genen en de rest is troep, ballast rotzooi, werd ooit gezegd. Dat woord werd gaandeweg de kennis over DNA groeide steeds minder vaak gebruikt, want het niet-genetische deel van DNA bleek wel degelijk van belang voor het functioneren van de cel en het organisme. Zo’n 80% van het genoom zou functioneel zijn werd in 2012 bepaald, maar dat cijfer wordt nu weer naar beneden bijgesteld: 25%. Althans, dat stelt Dan Graut van de universiteit van Houston (?). Lees verder