Mannen en vrouwen verschillen tot op celniveau

vrouwen en mannen verschillen ook op celniveau

Nanodeeltjes (groen) komen soms makkelijker vrouwelijke cellen binnen dan mannelijke of omgekeerd (afb: Morteza Mahmoudi)

Mannen en vrouwen verschillen, naar het nu lijkt, zelfs op celniveau. Onderzoekers in de VS en Canada ontdekten dat er verschil is tussen mannelijke en vrouwelijke cellen als het gaat om het opnemen van nanodeeltjes om, bijvoorbeeld, medicijnen af te leveren of om genmateriaal te bezorgen. Ook reageerden mannelijke cellen anders dan vrouwelijke op technieken om gen te herprogrammeren. Lees verder

Medicijnafgiftesysteem wekt ook zonder medicijnen

Hydrogel leidt tot bloedvatvorming en ontstaan nieuw weefsel

Inspuiten van een hydrogel leidt tot vorming van nieuw (zenuw)weefsel en bloedvaten (afb: J.Hartgerink)

Er wordt alom gewerkt aan systemen om medicijnen daar in het lichaam af te leveren waar ze nodig zijn. Onderzoekers van de Amerikaanse Rice-universiteit merkten tot hun verbazing dat hun medicijnafgiftesysteem ook positieve effecten teweegbracht zonder dat dat medicijnen 
Inspuiten van een hydrogel leidt tot vorming van nieuw (zenuw)weefsel en bloedvaten (afb: J.Hartgerink)
vervoerde.
 Dat lag aan het peptide waar die hydrogel gemaakt was. Lees verder

Het geheugen van het afweersysteem ‘geplaatst’

Het gehuegen van het afweersysteem

De mitochondriẽn en het endoplasmatische reticulum zijn wezenlijk voor het ‘geheugen’ van de geheugencellen (CD8+-T-cellen) (afb: Cell)

Ik kan niet vaak genoeg de lofzang zingen over ons afweersysteem. Een van de mooie kantjes daarvan is het geheugen van het afeersysteemsysteem: het onthoudt welke ziekteverwekkers het in het verleden heeft bestreden en zet die middelen onmiddellijk in als die zich opnieuw in ons lijf vertonen. Dat is al lang bekend, we maken van dat ‘geheugen’ gebruik bij inentingen, maar hoe dat nu in elkaar steekt was nog duister. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel achterhaald welke celonderdelen daarbij van belang zijn. De mitochondriẽn en het endoplasmatisch reticulum spelen daarin een hoofdrol. Hoe precies moet nog worden uitgezocht. Lees verder

Insuline van virussen mogelijk ziekteverwekker bij mensen

Insuline van virussen verantwoordelijk voor suikerziekte en kanker?

De molecuulsstructuur van insuline (afb: WikiMedia Commons)

Er blijken virussen te zijn die insulineachtige stoffen produceren die actief zijn in menselijke cellen. Mogelijk dat die iets te maken hebben met het ontstaan van suikerziekte of kanker, denken de onderzoekers (dan maar meteen weer). Ze zouden echter ook beschermend kunnen werken. Kortom, er wordt veel gespeculeerd na dit onderzoek van een AMerikaans diabetescentrum. Lees verder

Cellen zijn dynamische ouwehoeren

Communicatiesysteem tussen cellen is vrij ingewikkeld

Delta1 en Delta4 activeren dezelfde receptor, maar de resultaten (in rood en blauw) zijn totaal verschillend (afb: Cell)

Het blijkt dat cellen er onderling een hoop op los ‘ouwehoeren’. Onderzoekers ontdekten een intercellulair communicatiesysteem dat meer boodschappen over en weer stuurt dan tot nu toe gedacht is. Dat deden ze door de signalen in tijd te variëren. De onderzoekers hebben het dan over een ‘dynamische woordenschat voor de taal van de celcommunicatie’. Klinkt dat niet poëtisch (bijna)?

Lees verder

Genverdubbeling zou agressie alvleesklierkanker verklaren

Roland Rad en de agressie van alvleesklierkanker

Roland Rad (afb: TUM)

Alvleesklierkanker is een erg dodelijk vorm van kanker, waar tot op heden nog weinig kruid tegen is gewassen. Onderzoekers in Duitsland denken nu te weten waarom alvleesklierkanker zo agressief en dodelijk is: genvermenigvuldiging. Lees verder

Er zouden meer dan 100 000 genschakelaars zijn

100 000 genschakelaars op DNA

Een verbeteraar (enhancer) is een van die vele genschakelaars op het DNA (afb: Lutz Grein)

Het lichaam is, ik gooi er maar weer eens een vette platitude , behoorlijk ingewikkeld. Mensen hebben zo’n 20 000 genen die coderen voor 20 000 verschillende eiwitten, elk met een specifieke taak. Elke cel heeft duizenden eiwitten nodig om goed te kunnen functioneren. Die 20 000 genen bezetten maar 2% van de lengte van het meterslange DNA-molecuul. De rest bevat, volgens Ralf Gilsbach en Lutz Hein van de universiteit van Freiburg (D), onder meer schakelaars die de genactiviteit sturen, zo’n 100 000, denken ze. Lees verder

Het is gezellig druk in een cel: 42 miljoen eiwitmoleculen

Superbakkersgist verteert ook xylose

De superbakkersgist

Ik wist dat het een vrij drukke bedoening in een cel is, maar kon over de mate van drukte slechts speculeren. Nu is het officieel. Onderzoekers van de universiteit van Toronto (Can) hebben eens geteld, ze hadden kennelijk niks anders te doen, hoeveel eiwitmoleculen een cel telt. Ze kwamen tot 42 miljoen moleculen. Of eigenlijk hebben ze dat helemaal niet zelf gedaan, maar enkele tientallen studies doorgeploegd over de ‘bevolkingsdichtheid’ in gistcellen, geen mensencellen. Lees verder

Afweersysteem maakt onderscheid tussen bacteriën

Stafylokokken

Gramgekleurde S. aureus-bacteriën (afb: WikiMedia Commons)

Waarschijnlijk heb je dat nooit beseft, maar eigenlijk is het heel vreemd dat tal van bacteriën zonder al te veel problemen worden aanvaard, terwijl andere indringers meteen in de kraag worden gevat. Het blijkt dat de lengte van vetzure moleculen in de lipoproteïnes op het celmembraan van de bacterie de felheid van de reactie van het afweersysteem bepalen; hoe langer, hoe milder. Lees verder

Openen ‘stilgelegd’ DNA maakt herprogrammering breder

Kenneth Zaret breidt mogelijkheden cel herprogrammering uit

Kenneth Zaret (afb: univ. van Pennsylvania)

Op papier ziet het er allemaal simpel uit. Je neemt, bijvoorbeeld, een huidcel en programmeert die om tot, zeg, een hartcel, maar in de praktijk valt dat nog niet mee en het rendement is laag. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) een benadering te hebben bedacht die meer mogelijk maakt: ontstrengel de ‘knopen’ in het DNA-molecuul zodat die onbereikbare geen in dit ‘stitgelegde’ gebied ook kunnen worden geherprogrammeerd. Dat zou de mogelijkheden uitbreiden om van een type cel een ander te maken. Lees verder