Niet eerder waargenomen embryocel beschermt ontwikkeling vrucht (wellicht)

mensembryo

Mensembryo

Het persbericht spreekt over een nieuw celtype, maar dat is natuurlijk kul. Dat was alleen nog niet eerder ontdekt zoals er nog zoveel te ontdekken valt aan het bijster ingewikkelde systeem dat leven heet, zeker als het over meercellige organismen gaat. Dat ‘nieuwe’ celtype zou ervoor zorgen dat het embryo zich op de juiste manier ontwikkelt, speculeren de onderzoeksters. Daarbij gaan die cellen zover zichzelf op te offeren voor het goede verloop van die ontwikkeling. Lees verder

Celdoodremmers heersen over leven en dood van een cel én de eiwitten

Celdoodremmer BCL2

BCL2 (hier de structuur daarvan) is een familie van celdoodremmers (afb: WikiMedia Commons)

Ze worden in jargon IAp’s genoemd die celdoodremmers. Dat zijn eiwitten in een cel die heersen over leven en dood van een cel, maar zorgen er ook voor dat andere eiwitten in de cel in goede vorm blijven ter meerdere eer en glorie van het organisme waar die cel deel van uit maakt. Daarbij speelt de acetylering (het verbinden met de zuurrest van azijnzuur) van die eiwitten een belangrijke rol. Lees verder

Immunogene ferroptose, een nieuw ‘wapen’ tegen kanker?

Dmitri Krysko

Dmitri Krysko (afb: UGent)

Er schijnen diverse manieren te zijn waarop cellen aan hun einde komen. Normaal is de geprogrammeerde celdood (oftewel aptose). Dan heb je nog necrose, maar ook geprogrammeerde necrose (necroptose). In 2012 werd nog een type celdood ontdekt: ferroptose, de celdood bij een falende antioxidantverdediging. Onderzoekers rond Dmitri Krysko van de Rijksuniversiteit van Gent en collega’s denken die vorm van celdood te kunnen inzetten in de strijd tegen kanker. Bij proefdieren leek dat te werken. Lees verder

Onderzoekers voorkomen ontijdige celdood

David Huang en Guillaume Lessene

David Huang met rechts Guillaume Lessene. Links Mark van Delft (afb: Walter en Eliza Hall-instituut)

Cellen die het gehad hebben sterven en worden opgeruimd. Dat proces heet apoptose, geprogrammeerde celdood. Het komt echter ook voor, door wat voor een oorzaak ook, dat gezonde cellen sterven. Onderzoekers hebben nu een manier ontwikkeld om die apoptose van gezonde cellen te voorkomen. Daarmee zou wellicht schade door, bijvoorbeeld, een hartaanval kunnen worden verminderd of zou het, misschien, mogelijk worden donororganen langer te bewaren. Lees verder

Afremmen springende genen bevordert gezond oud worden

Uitgebluste cel en de springende genen

De aanmaak van bepaalde eiwitten in uitgebluste cellen (SASP) en de schade die ze veroorzaken is verschillend, afhankelijk van de fase van de uitgebluste cel (afb: Nature)

Er zijn stukken in het DNA, retrotransposons oftewel springende genen, die zichzelf kunnen kopiëren en zich elders in het genoom kunnen vestigen. Dat zou schadelijk zijn. Het lijkt er nu op dat door het afremmen van dat proces je gezond ouder kunt worden. Bij muisjes werkte dat tenminste. Of je daarmee ook het eeuwige leven verkrijgt is voorlopig nog niet duidelijk (en ook hoogst onwaarschijnlijk). Een hiv-medicijn zou als remmer kunnen optreden. Lees verder

Pluripotente stamcellen zouden weefsel kunnen vervangen

Heraclitus of Herakleitos

Heraclitus (Herakleitos), hier geschilderd door Johannes Moreelse, was een eenzelvige en dwarse Griekse wijsgeer (afb: WikiCommons)

Is dat nou de droom van de regeneratiegeneeskundige: het vervangen van ziek en of beschadigd weefsel door nieuw? Drie onderzoekers hebben methode ontwikkeld (of eigenlijk verfijnd) om die uitgerangeerde cellen te vervangen door enigszins gedifferentieerde pluripotente stamcellen. Dat noemen ze dan een geïnduceerde celvervanging. Ik zie het nog even niet voor me, maar ik ben dan ook maar een leek op elk gebied. Voo.rlopig is het nog maar een gedachte Lees verder

Nieuwe dierproeven beloven ons een langer gezond leven

NAD+

NAD+

Ik geef onmiddellijk toe dat mensen niet altijd even ‘netjes’ doodgaan, maar wat willen we toch met dat eeuwige leven? Het lijkt wel of er steeds meer onderzoek wordt gedaan naar methoden en middelen om veroudering te stoppen of om te keren. Ik zou zeggen dat uitstelling van veroudering een verschuiving van de problemen is en als wij (nou ja, onderzoekers) daarin slagen dat uitstel leidt tot, denk ik, problemen met overbevolking en medicalisering van de samenleving. Hier weer twee onderzoeken die bij proefdieren succes leken te hebben: een onderzoek met Nederlandse die zich richt op het ‘afschieten’ van ontoereikende cellen en een met Amerikaans/Australische wortels waarbij het DNA-reparatiemechanisme wordt gerepareerd. Beide groepen beweren dat hun aanpak de veroudering keert (bij muisjes).
Lees verder

Kan kennis signaalroute celdood helpen tegen ziekte?

Opbouw celmembraan

Opbouw celmembraan

Celdood is een fenomeen dat er, normaal gesproken, voor moet zorgen dat een multicellulair systeem in de soep draait. Een belangrijke rol daarin speelt de geprogrammeerde celdood (apoptose). In 2012 schijnt er een nieuwe vorm van celdood te zijn ontdekt, de ferroptose. Nu heeft een internationale onderzoeksgroep ontrafelt hoe de signaalroute voor ferroptose in elkaar steekt. Die ontdekking zou betekenis kunnen hebben voor de behandeling van kanker of van bestralingsschade, denken de onderzoekers. Ze beschreven hun bevindingen in twee artikelen in Nature Chemical Biology: http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2239.html en http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2238.html Lees verder

Stoffen gemaakt die kankercellen de dood in jagen (?)

Gele plomp en de dimere plompalkaloïden

Verbindingen uit de gele plomp (Nuphar lutea) blijken de celdood van kankercellen te bevorderen (foto: Wiki Commons)

Natuurlijk, het gaat weer over kanker en nu hebben we dan het enige echte medicijn: dimere nupharalkaloïden of plompalkaloïden (de Nederlandse naam voor nuphar is gele plomp). De stoffen zijn familie van een verbinding die ooit is gevonden bij die gele plomp. Ze zouden er voor kunnen zorgen dat kankercellen snel afsterven, maar of dat allemaal ook in het echt werkt… De alkaloïden zijn alvast gesynthetiseerd door in de VS werkende onderzoekers. Lees verder

Zelfmoord afweercellen helpt tegen allergie

B-cellen en antilichamen

B-cellen 1000x vergroot met confocale microscoop. Duidelijk is te zien dat de B-cellen met antilichaam IgE op het membraan een andere vorm hebben dan die met IgM. De IgE-gemerkte cellen zijn gedoemd te sterven (afb: CNRS)

Als bepaalde afweercellen, de B-cellen, antilichamen produceren van het type E (IgE) dan is dat een begin van een mechanisme dat leidt tot de celdood, zo ontdekten Franse onderzoekers. Die antilichamen fungeren zelfs in kleine aantallen al als de machtigste wapens van ons afweersysteem en zijn in staat al te heftige immuunreacties te weeg te brengen, maar ook allergieën astma of een allergische shock bij zelfs een geringe toename van het aantal B-cellen. Het onderzoek zou duidelijk hebben gemaakt hoe ons lichaam de productie  van IgE binnen de perken houdt om al te heftige reacties en allergieën te voorkomen. Lees verder