Gentherapie heeft (enige) baat bij taaislijmziekte

Longfoto

Longen wordt prima beschermd door ons afweersysteem, waardoor gentherapie moeilijk aanslaat (foto: Guy Viner/SPL)

Zesentwintig jaar nadat het gen was geïdentificeerd dat verantwoordelijk is voor taaislijmziekte (cystische fibrose), hebben onderzoekers laten zien dat lijders aan die ernstige ziekte (enige) baat hebben bij een gentherapie. Het herstel van de longen is slechts gering (3,7% verbetering in vergelijking met een controlegroep), maar het geeft aan dat wetenschappers die al meer dan twintig jaar zoeken naar een manier om het foute gen door de goede variant te vervangen althans enig succes hebben. Lees verder

Misschien is leven toch niet ontstaan in RNA-wereld

Niet-RNA-wereld

Zo zou het leven zijn ontstaan volgend Loren Williams, waarbij enzymen en RNA samenwerken. Links de ontwikkeling volgens de theorie van de RNA-wereld.

Ter verklaring hoe het leven ontstaan is op aarde wordt onder mensen die daar mee bezig zijn vrij breed de theorie van de RNA-wereld aangehangen, waarbij RNA fungeerde als zowel enzym als informatiedrager (een functie die tegenwoordig is toebedeeld aan DNA). De Amerikaanse biochemicus Loren Williams vertelde vorige week op het astrobiologiecongres in Chicago dat hij, op goede gronden, twijfelt aan de juistheid van die theorie. Het ontwarren van de raadsels rond het ontstaan van het leven kampt met een hoog kip/ei-gehalte. Zo zijn enzymen nodig om nucleotiden te maken, de bouwstenen van RNA en DNA, maar om die te maken heb je genetische informatie nodig. Dus bedachten onderzoekers dat voor het ontstaan van leven er al RNA-moleculen waren. Dat lijkt op het verleggen van het probleem, maar voorlopig is de RNA-wereld de minst gammele theorie die we hebben. Lees verder

Extra DNA-base handhaaft zich in zoogdieren

5fC naar Cytosine

Voor liefhebbers: 5fC is in feite een tussenproduct in de demethylering van cytosine

DNA is opgebouwd uit vier basen, afgekort C, G, A en T. Synthetisch biologen experimenteren met niet-natuurlijke basen, om te voorkomen dat nieuwe synbiologische ‘constructen’ de natuur kunnen verstoren. De vraag is nu of dat een afdoende bescherming is. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Cambridge (Eng) zijn er achter gekomen dat een, natuurlijke, variant (5-formylcytosine, afko 5fC) van een van de vier basen (C) zich blijkt te kunnen handhaven in het DNA van zoogdiercellen. Doorredenerend zou dat kunnen betekenen dat niet-natuurlijke basen geen garantie zijn voor de bescherming van het natuurlijke leven tegen vreemd DNA. Lees verder

Vlees van fluorescerend lam in slachthuis beland

Lammetje

Een lammetje (of het Rubis is, is me onbekend)

In Frankrijk is het vlees van een fluorescerend lam van het onderzoeksinstituut voor landbouwwetenschap UCEA van de onderzoeksorganisatie Inra op de consumentenmarkt terechtgekomen. Het openbaar ministerie in Frankrijk wil de zaak onderzoeken. Het vlees van het fluorescerende zijn ‘veilig’ zijn voor consumptie. 
Lees verder

Een gen maakt van darmkankercellen gewone cellen

Darmkankercellen

Darmcelkweek. Het inactiveren van het Apc-gen leidde tot een kankerachtige reactie (links), die verdween en kankercellen werden normale darmcellen  nadat Apc weer werd geactiveerd (rechts). (afb:: Kevin P. O’Rourke)

Het gaat wel om proeven met muizen. Onderzoekers van het Weill Cornell-instituut in New York gebruikten een mechanisme om de activiteit van het Apc-gen te manipuleren en kwamen tot de ontdekking dat het uitschakelen van dat gen leidt tot kankerachtige structuren in darmcellen (van muizen, dus). Bij het reactiveren van het Apc-gen bleken de kankercellen zich weer om te vormen tot normale cellen en verdwenen de kankergezwellen helemaal. Lees verder

Het enzym Fam20C heeft grote invloed op ons hele leven

FosforyleringElke cel maakt gebruik van fosforylering, het proces om de functie en activiteit van eiwitten te regelen. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat de fosforlylering van zo’n honderd door een cel afgescheiden eiwitten wordt geregeld door slechts één enzym: Fam20C. Dat heeft daarmee grote invloed op ons wel zijn en welzijn. Lees verder

‘Celboodschappers’ gebruikt voor reparatie hartschade

Exodomen (vesikels)

Cellen scheiden onder meer exosomen af, een soort boodschappers voor andere cellen

Tien jaar geleden ontdekten onderzoekers dat cellen kleine ‘eenheden’ afscheiden die de communicatie tussen cellen onderhouden. Deze celboodschappers van stamcellen, aangeduid met de algemene naam exosomen, hebben onderzoekers van de Amerikaanse Temple-universiteit ingezet om bij muizen schade aan het hartweefsel te repareren. Daardoor overleefden meer hartcellen een infarct en vertoonde het muizenhartje minder littekens. Lees verder

Kankeronderzoek weer 2 stapjes verder

DPP4-remmer stagliptine

Doorsnee van kankergezwellen bij muizen: links onbehandeld, rechts met DPP4-remmer stagliptine behandelde tumor (afb: Pasteur-instituut)

Ik veeg ze maar even heel oneerbiedig bij elkaar, deze twee onderzoeken. Beide hebben met de bestrijding van kanker te maken: het ene richt zich op het epigenoom en het andere op het stimuleren van het eigen afweersysteem, tegenwoordig erg populair in het kankeronderzoek. Dat tweede, Franse, onderzoek bij muizen zou zelfs hebben aangetoond dat kankergezwellen met de immuunstimulering helemaal kunnen verdwijnen. Lees verder

E. coli-genoom gereconstrueerd met mini-DNA-uitlezer

MinION

De ‘wonderuitlezer’ van DNA wordt via een usb-kabel verbonden met de computer (filmbeeldje: Nanopore)

Onderzoekers in Canada en het Verenigd Koninkrijk hebben voor het eerst een heel genoom van een levend organisme, de bacterie Escherichia Coli, uitgelezen en gereconstrueerd met een apparaatje dat niet veel groter is dan een mobiele telefoon. De DNA-uitlezer, de MinION van Nanopore, past in de palm van een hand. Lees verder