Extra ‘letter’ RNA-alfabet regelt genactiviteit

Meer letters in het RNA-alfabet

RNA bestaat uit meer dan de vier klassieke bouwstenen A, C, G en U

Boodschapper-RNA, hebben we op school geleerd, is opgebouwd uit vier bouwstenen, die gekenmerkt worden door een zogeheten nucleobase: adenine, cytosine, guanine en uracil; de vier ‘letters’ van RNA, maar al eerder is gebleken dat er naast thymine (dat alleen in DNA voorkomt er nog andere kernbasen in de celmachinerie actief zijn. Onderzoekers van de universiteit van Tel Aviv en van Chicago hebben nu ontdekt dat een zo’n extra ‘letter’, N1-methyladenosine (m1A), in het RNA-alfabet de activiteit van genen stuurt. Het systeem wordt er niet simpeler op. Lees verder

MicroRNA-142 houdt stamcellen jong

Stamcellen en MicroRNA-142

Stamcellen met veel microRNA-142 (de rode cellen links) blijven stamcellen (rechts in blauw), de rest differentieert tot, in dit geval zenuwcellen (paars) (afb: EMBL)

Stamcellen met een hoog microRNA-142-peil differentiëren niet en blijven stamcellen, daalt dat peil dan veranderen de stamcellen in gespecialiseerde cellen, zo leerden onderzoekers van het Europese microbiologische lab in Heidelberg (EMBL). “Het lijkt wel of de cellen door microRNA ‘dooef’ worden voor hun omgeving”, zegt onderzoeker Pierre Neveu. “Je kunt dan van alles naar die stamcellen gooien, maar blijven gewoon stamcellen.” Dat resultaat is weer een stukje van de puzzel die de ontwikkeling van stamcellen en de differentiatie heet, dat ook van dienst kan zijn bij kanker- en regeneratieonderzoek.  Lees verder

Mijn oor komt uit de weefselprinter

De weefselprinter in actie

De weefselprinter in actie

Amerikaanse onderzoekers schijnen er in geslaagd te zijn met behulp van een 3d-printer een afbreekbare kunststof en in hydrogel levende cellen, weefselstructuren te ‘drukken’. Het onderzoek is gefinancierd door het Amerikaanse leger. Bloedvaten en zenuwbanen zouden na implantatie in proefdieren in de in de gedrukte weefselstructuur zijn ontstaan, terwijl de polymeer, die dient als ‘geraamte’, langzaam wordt afgebroken. Deze ‘onderdelen’ zouden de juiste sterkte en functie hebben voor toepassing bij mensen. Lees verder

T-celtherapie voor kanker en ontstekingen veelbelovend

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Zoals in dit blog vaker gemeld stellen veel kankeronderzoekers hun hoop om het eigen afweersysteem van de patiënten om de woekerziekte te lijf te gaan. Daartoe worden de afweercellen (meest T-cellen) ‘getraind’ om de kankercellen daadwerkelijk te lijf te gaan. Drie onderzoekers op dit terrein, onder meer van de technische universiteit München, rapporteerden op de jongste bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging ter bevordering van de wetenschap (AAAS) over de vorderingen van de T-celtherapie. Lees verder

Stamceltherapie lijkt deels oplossing voor Duchenne

Dystrofine, spiereiwit

Duchenne-patiënten maken nauwelijks het speierversterkende eiwit dystrofine aan (hier de structuur van dat eiwit) (afb: Wiki Commons)

Stamceltherapie zou wel eens een geneeswijze kunnen zijn voor de spierziekte Duchenne. Volgens de onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles zou die methode werkzaam kunnen zijn voor 60% van de patiënten die lijden aan die ernstige spierziekte. Voorlopig zijn de proeven alleen nog bij muizen uitgevoerd (met cellen van menselijke Duchenne-patiënten). “Deze methode zou met een jaar of tien kunnen worden beproefd op mensen”, zegt onderzoekster Melissa Spencer. Lees verder

Helder beeld van biomoleculen met kristallografie

De structuur van biomoleculenAan het elektronensynchrotron-instituut DESY in Duitsland hebben onderzoekers rond Henry Chapman een kristallografische techniek ontwikkeld om biomoleculen zoals eiwitten helder in beeld te krijgen. Volgens Chapman is met de nieuwe techniek de structuur voor grote eiwitcomplexen op atoomschaal te bekijken. Die structuur speelt een wezenlijk rol in hun functioneren en is voor onschatbare waarde voor de ontwikkeling van therapieën voor veel ziektes. Bij DESY spreken ze al over een revolutie op het gebied van kristallografie. Lees verder

Grootschalige productie van stamcellen van start

Ex(?)-cardioloog Zannos Grekos en stamceltherapie

Ex(?)-cardioloog Zannos Grekos (foto: Naples Daily News)

Het Australische bedrijf Mesoblast is begonnen met de grootschalige productie van stamcellen (Temcell genoemd). De stamcellen zijn ontwikkeld uit cellen van gezonde donors en zouden geen afweerreactie bij de patiënten teweegbrengen. Waarom is mij duister. Normaal gesproken worden niet-lichaamseigen cellen geweerd. Temcell wordt in Japan gelanceerd als behandeling van patiënten met een donororgaan, waarbij het eigen afweersysteem het getransplanteerde orgaan aanvalt. Het idee om stamcellen in te zetten om mankementen in het lichaam te repareren of misschien wel eens om organen en ledematen te vervangen, leunt sterk op dat lichaamseigene. Dat wil zeggen dat die stamcellen afkomstig zijn van de patiënt of gewonnen uit geherprogrammeerde rijpe cellen van hem/haar. Stamcellen krijgen mooie cijfers, maar de toepassing er van is verre van probleemloos. Lees verder

Weer recept tegen kanker: isoleer de tumor

Isoleer de tumor

Voorkomen dat kankercellen buurcellen de celdood injagen (afb: Suijkerbuijk/Cambridge)

Er zijn zo langzamerhand een bijna niet te tellen aantal recepten bedacht/geopperd om kanker te lijf te gaan. Erg veel opzienbarends heeft dat allemaal nog niet opgeleverd. Onderzoek van de universiteit van Cambridge bij fruitvliegjes heeft weer een (voor mij) nieuw recept opgeleverd: isoleer de tumor. Ik wist dat ook niet, maar kankercellen schijnen cellen in hun omgeving te doden. Als je de gezonde cellen daar genetisch weerbaar tegen maakt, dan kan de tumor zich niet uitbreiden. Dus anders dan vaak bij het bestrijden van kanker gebeurt (dood de cellen door bestraling of chemotherapie), zou je er juist voor moeten zorgen die cellen in leven te houden. Lees verder

Methode gevonden om snel neurale-lijstcellen te maken

Migrerende neurale-lijstcellen

De neurale-lijstcellen (3) gaan zwerven als het centrale kanaal (5) is gevormd (afb: www.embryology.ch/dutch)

Er zijn iets te veel doorbraken in de wetenschap. Onderzoekers of, waarschijnlijker, wetenschapsvoorlichters van de instituten zouden hun superlatieven wat moeten matigen, anders gelooft direct niemand ze meer. Ik had me voorgenomen geen ‘doorbraken’ meer te signaleren maar ben toch weer gezwicht voor een persbericht van de universiteit van Californië in Riverside die een ‘doorbraak’ aankondigt bij het aanmaken van embryonale cellen, de zogeheten neurale-lijstcellen. Daar had ik ook nog nooit van gehoord, maar die cellen spelen een wezenlijke rol in de vroege ontwikkeling van een vrucht. Die onderzoekers zijn er in geslaagd die lijstcellen aan te maken. Lees verder

CRISPR/Cas9 gebruikt om leverziekte muisjes te genezen

ornithinecarbamoyltransferase

OTC (afb: Wiki Commons

Het zou voor het eerst zijn dat met behulp van een virus(vector) en CRISPR/Cas9  jonge dieren (muisjes) werden ‘ontdaan’ van een leverziekte, die het gevolg is mutatie aan het gen dat codeert voor het enzym OTC . Dezelfde behandeling bij volwassen muizen had een averechts effect. Dat zou iets te maken hebben met de plaats waar het DNA wordt doorgeknipt. Lees verder