Een plaatje om enig idee te krijgen hoe EDICTS in elkaar steekt (afb: Nature)
Ik dacht dat de omgeving bepaalde tot wat voor een type cel een stamcel zich ontwikkeld, maar onderzoeker Prabhas Moghe van de Amerikaanse Rutgersuniversiteit en zijn medeonderzoekers stellen dat stamcellen een ‘lot’ hebben. Met een hoogoplossende beeldtechniek zou dat ‘lot’ zichtbaar zijn te maken. Lees verder
Geherprogrammeerde huidcellen op jacht naar tumorcellen (afb: Science)
Tot hersenstamcellen geherprogrammeerde huidcellen verkleinen hersentumoren bij muizen een ietsje: 2 tot 5%. De huidcellen werden omgeprogrammeerd tot ’tumordoelcellen’ die in de hersens op jacht gaan naar kankercellen. Heel erg effectief zijn ze dus niet, maar wie weet is het een beginnetje (zoals zoveel in het kankeronderzoek). De onderzoekers ontwikkelden een manier om de huidcellen in een stap om te zetten in hersenstamcellen, die de kans op ontsporing tot kankercellen zou verminderen. Lees verder
Shinja Yamanaka, de ‘vader’ van de pluripotente stamcel
Shinya Yamanaka kreeg in 2012 de Nobelprijs voor de geneeskunde voor de ontwikkeling van een techniek om uit rijpe cellen stamcellen te maken, de zogeheten geïnduceerde pluripotente stamcellen. Daarmee slechtte Yamanaka de ethische barrières enigszins die aan stamcelonderzoek tot aan zijn ontdekking kleefden, dacht hij. Voordat de techniek van de Japanner opgang maakte, gebruikten stamcelonderzoekers meestal embryonale stamcellen (de natuurlijke ‘alleskunners’) en dat stuitte alom op grote bezwaren. Yamanaka sprak met een verslaggever van de New York Times over de grote belofte die stamceltherapie zou zijn. De onderzoeker stelt dat we onze verwachtingen wat moeten matigen. De behandeling is geen oplossing voor alle ziektes, bij lange na niet. Ook over de ethische kwestie moet nodig een discussie gehouden worden… Lees verder
Gaan we in de toekomst gaatjes in tanden of kiezen herstellen met behulp van stamcellen? Bij muizen schijnt dat gelukt te zijn met een stamceltherapie. Ik geef het weinig kans. Bij mensen duurt het al gauw een jaar voordat dat gat is gevuld. Dat is misschien wel pijnloos, maar vrij onpraktisch. Het vullen van gaatjes zou nog maar de eerste stap zijn. Uiteindelijk zouden zelfs hele nieuwe kiezen en tanden moeten ontstaan met behulp van stamceltherapie. Lees verder
Op dit plaatje zou je de verbindingen moeten kunnen zien tussen de, originele, bipolaire cellen (groen) en de getransplanteerde netvliescellen (rood) (afb: RIKEN-instituut)
Soms krijg ik het idee dat ik steeds hetzelfde opschrijf. Zo ook bij dit geval. Er wordt al jaren gewerkt met stamceltherapieën om in ongerede geraakte netvliezen te repareren. Zo ook bij de experimenten van onderzoekers van het Japanse RIKEN-instituut. Die kweekten uit pluripotente stamcellen netvliesweefsels en implanteerden die in de ogen van bijna blinde muizen. Het bleek dat die nieuwe gevormde netvliescellen in dat weefsel zich verbonden met nabuurcellen. Bijna de helft van de aldus behandelde muisjes, die een netvliesdegeneratie hadden in de laatste fase, kregen zo weer een deel van hun zicht terug. Lees verder
De stamceltherapie verjongt sommige cellen bij muisjes, maar werkt die ook op alle cellen? (afb: Cell)
Het leven zit vol verrassingen. Cellen verouderen gaandeweg. Daar schijnen, is me wijs gemaakt, stamcellen geen last van te hebben. Onderzoekers hebben muisjes een verjongingskuur gegeven (pdf-bestand) door ze een stamceltherapie te geven. Die maakt de weefsels weer als nieuw. Leuk gedaan, maar vervolgens zijn er nog wel wat vragen te beantwoorden. Mensen zullen nog wel een tijdje moeten wachten, als het ooit zover komt. Lees verder
Gevallen ‘superster’ Paolo Macchiarini
Ooit was de Italiaanse stamcel-onderzoeker en chirurg Paolo Macchiarini een gevierd man. Inmiddels is hij bij het Karolinska-instituut in Zweden ontslagen en wordt hij beschuldigd van doodslag. In zijn val neemt hij ook anderen mee. Zo zijn twee leden van de commissie die de winnaar(s) van de Nobelprijs voor de geneeskunde kiezen afgetreden vanwege het schandaal dat de Italiaan heeft veroorzaakt en waaraan zij medeverantwoordelijk worden gehouden. Lees verder
Oncoloog William Wood
Stamceltherapie wordt een grote toekomst toebedacht, maar er blijkt nog veel te zijn dat we niet weten. Zo zou stamcelbehandeling bij patiënten met bloedkanker leiden tot de aanzienlijke veroudering van afweercellen. Dat lijkt er op alsof de duivel met Beëlzebub wordt uitgedreven. Het geeft hoe dan ook aan dat er nog heel wat te onderzoeken is rond stamcelbehandeling. Toch willen de onderzoekers van de universiteit van Noord-Carolina (VS) niet aan een verbod op deze behandelingen. Lees verder
Stephen Westaby
Ik vraag me af of dit bericht echt nieuw is. Al verschillende malen is er naar mijn weten onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om met behulp van stamcellen schade aan het hart te repareren (dat gebeurt normaal niet). Nu meldt de Britse krant the Guardian dat er een kleinschalig onderzoek is uitgevoerd waarbij patiënten die een hartoperatie ondergingen stamcellen in dat orgaan kregen ingespoten. Het onderzoek zou de basis voor enig optimisme zijn. Lees verder
Onderzoekster Anne(marie) Wensing van het UMC
Een stamceltransplantatie bij twee hiv-patiënten die ook kanker hadden zou er toe geleid hebben dat er geen spoor in het bloed meer is terug te vinden van het virus. Dat heeft onderzoekster Anne(marie) Wensing van het UMC in Utrecht onlangs op de internationale aidsconferentie in Durban bekendgemaakt. Hoe het met de kanker gesteld is vertelt het verhaal niet. Ook is mij niet duidelijk wat de stamcelbehandeling als doel had. Lees verder