In tijd veranderende vorm van weefselkweek gecreëerd

4d-biomaterialen

De met cellen beladen hydrogels vervormen door een verschil in zwelsnelheid (afb: univ. van Illinois)

Materialen die, beheersbaar, van vorm veranderen in de tijd worden 4d-materialen genoemd (de drie ruimtedimensies plus de tijddimensie). Onderzoekers in de VS hebben een 4d-systeem ontwikkeld voor het creëren van biostructuren dat, mogelijk, iets kan betekenen voor de kweek van weefsels en/of organen in het lab. Lees verder

Muisjes zouden door antilichamen weer tanden hebben gekregen

röntgenopname van gebit

Gebitsopname (afb: WikiMedia Commons)

Japanse onderzoekers zouden bij muisjes weer tanden en kiezen hebben laten aangroeien met behulp van monoklonale antilichamen. De muisjes hadden een erfelijke afwijking waardoor hun gebit niet compleet zou zijn.
Lees verder

‘Hartkleppen’ in het lab gekweekt functioneren en groeien

Hart

1. Rechterboezem 2. Linkerboezem 3. Bovenste holle ader 4. Aorta 5. Longslagader 6. Vier longaders 7. Mitralisklep 8. Aortaklep 9. Linkerhartkamer 10. Rechterhartkamer 11. Onderste holle ader 12. Tricuspidalisklep 13. Pulmonalisklep (afb: WikiMedia Commons)

Kinderen waarvan de hartkleppen niet goed meer functioneren krijgen dan vaak meermalen een kunstklep. Onderzoekers van de universiteit van Minnesota (VS) zouden voor het eerst in het lab gekweekte hartkleppen hebben geïmplanteerd bij jonge lammeren, die daar een jaar lang meegroeiden met de ontvanger. Dat zou, op den duur, ook bij mensen mogelijk zijn, maar vooraleer dat zover is zal er nog wel het een en ander moeten worden uitgezocht. Lees verder

Een zeeslak blijkt toppunt van regeneratievermogen

Ellysiella pusilla

Elysiella pusilla eet groenwier om fotosynthese te ‘verwerven’ (afb: WIkiMedia Commons)

Bij verschillende dieren is het regeneratievermogen aanzienlijk groter dan bij de mens. Bekende voorbeelden zijn hagedissen die een nieuwe staart krijgen als ze zich ontdaan hebben van de oude. De kieuwloze zeenaaktslak (Sacoglossa) slaat wat regeneratievermogen betreft de hagedis met vlag en wimpel. Die slakken  hebben alleen hun kop nog maar nodig om uit te groeien tot een volwaardige slak. Het zou kunnen dat de zeeslakken dat doen om irritante parasieten kwijt te raken. Lees verder

Onderzoekers vinden veel genen die herstel zenuwcellen voorkomen

Netvliescellen

Netvliescellen (RGC) van muisjes werden opzettelijk beschadigd mbv lichtimpulsen (ONC) (afb: Cell Reports)

Cellen in het centrale zenuwstelsel (hersens, ruggenmerg) herstellen na beschadiging niet of nauwelijks, wel in het perifere zenuwstelsel. Waarom is een groot vraagteken, maar onderzoekers zijn nu tientallen genen op het spoor die helpen dat ‘verbod’ te handhaven, althans bij muisjes. Lees verder

Stukjes nieuw bot uit de bioprinter met bioinkt

Botprinter

Het botprintproces in beeld. De poreuze zanddeeltjes (siliciumoxide) zijn bedoeld voor aller lei noodzakelijke ‘ingrediënten’ (afb: Biofabrication)

Het is inmiddels, zeker in onderzoekslabs, al vrij normaal dat er printers gebruikt worden voor het fabriceren van levend weefsel. Onderzoekers in Portugal hebben, gebruik makend van ‘bioinkt’ met levende stamcellen,  aangetoond (of althans aannemelijk gemaakt) dat het op die manier mogelijk is om bot te fabrieken ter vervanging (bedoeld, althans) van beschadigd of aangetast botweefsel. Vooralsnog blijkt het vinden van de juiste samenstelling van de ‘bioinkt’ een lastig verhaal, dus denk niet dat je morgen een nieuw vingerkootje (ik noem maar wat) kunt bestellen. Lees verder

Herprogrammeren cellen gaat beter via de mitochondriën

Gliacellen omzetten in neuronen

Door met CRISPR/Cas9 de expressie van een paar mitochondriale eiwitten te veranderen verviervoudigde de opbrengst aan neuronen (afb: Cell Stem Cell)


Het herprogrammeren van cellen is tegenwoordig een populair onderzoeksthema. Vooral het ‘fokken’ van zenuwcellen krijgt aandacht, aangezien dat een mogelijkheid zou kunnen zijn om allerlei defecten aan het centrale zenuwstelsel (met inbegrip van de hersens, dus) te repareren. Zo worden gliacellen, een soort afweercellen van het centrale zenuwstelsel, al met succes omgezet in neuronen. Onderzoeksters van het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit (ook in de hoofdstad van Beieren) hebben nu een manier gevonden om dat herprogrammeringsproces te verbeteren. Door de cellen bij het begin van het proces met behulp van genregelaar CRISPR/Cas9 te ‘bestoken’ met bepaalde mitochondriale eiwitten, eigen aan neuronmitochondriën, bleek te opbrengst maar liefst vier keer hoger te zijn geworden. Lees verder

Littekenweefsel in zenuwstelsel weer omgezet on zenuwcellen

Stercellen worden neuronen

Stercellen (groen) blijken om te vormen tot neuronen (rood, naar ik aannneem) (afb: Jinanuniversiteit)

Als je bepaalde onderwerpen volgt dan valt op hoe weinig vooruitgang er wordt geboekt ondanks allerlei ‘doorbraken’ op dat gebied die je in die jaren tegenkomt. Een zo’n onderwerp is het littekenweefsel in zenuwstelsel. Dat ontstaat bij beschadiging en voorkomt fatsoenlijke functionering van het centrale zenuwstelsel. Talloze malen heb ik ‘doorbraken’ mogen noteren (ook in dit blog), maar, voor zover ik weet, is dé oplossing nog steeds niet gevonden. Nu zeggen Chinese onderzoekers weer dat ze er in geslaagd zijn littekenweefsels in het centrale zenuwstelsel van proefdieren te hebben omgezet in functionele neuronen met behulp van een gentherapie. We zullen zien. Lees verder

Terahertzgolven veranderen genactiviteit stamcellen

teraehertzgolvenTerahertzgolven liggen in het elektromagnetische spectrum tussen het verre infrarood en de de microgolven in. Die golven blijken volgens Japanse onderzoekers invloed te hebben op de genactiviteit van pluripotente stamcellen. Dat zou dan weer gevolgen kunnen hebben voor het stamcelonderzoek en methodes om afwijkend (ziekelijk) weefsel te herstellen, maar even zo goed voor terahertztoepassingen waaraan gesleuteld wordt. Lees verder

Werkend netvlies in lab gekweekt (?)

Netvlies

Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen (!)

Onder zoekers van, onder meer, het instituut voor oogheelkunde in Bazel (IOB) zouden in het lab een volledige functioneel netvlies hebben gekweekt. Voorlopig, zo begrijp ik, is het kweekproduct in eerste instantie bedoeld voor onderzoek, maar op den duur valt te verwachten dat er ook netvliezen worden gekweekt ter vervanging van het ongerede geraakte exemplaren in het menselijk oog. Lees verder