Categorie archieven: Kanker

FAK is de sleutel tot ‘bevrijding’ kankercel

Geplaatst op door
Beantwoorden
FAK-enzym

Niemand zegt dat moleculaire biologie simpel is (afb: Science)

Een kankercel is een gevangene van het weefsel waarin de cel zich bevindt en kan daar relatief weinig schade aanrichten. Een kankercel wordt pas echt link als die zich kan bewegen via bloed- of lymfevaten en elders in het lichaam zorgt voor kankerhaarden (metastases). De oplossing van dit probleem voor de kankercel wordt geboden door VEGF, een zogeheten groeifactor. Die zorgt er voor dat de kankercel zich kan losmaken uit het weefsel van bloedwandcellen (het endotheel) en in de bloedbaan terechtkomt. Lees verder →

Zwemmende ‘zaadcellen’ gemaakt

Geplaatst op door
Beantwoorden

Niet zo lang geleden bracht ik het berichtje dat zaadcellen met een harnasje te sturen zijn. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Ilinois rond Taher Saif een synthetische ‘zaadcel’ gemaakt (het is alleen qua motoriek vergelijkbaar met een zaadcel) . Ze hebben met hun knutselwerkje zelfs het blad Nature Communications gehaald. Saif: “We kennen  de wereld van de micro-organismen alleen door de microscoop. Nu hebben we een stukje techniek gemaakt dat in die onderwereld is doorgedrongen.” Zonder natuur ging het niet. Hartcellen zorgen voor de beweging. Die cellen stemmen hun actie op elkaar af en zorgen er voor dat de staart beweegt en daardoor de ‘zaadcel’. Met twee staarten bleek het nog sneller te gaan. De kunstmatige ‘zaadcellen’ zouden allerlei medische hand- en spandiensten kunnen doen, zoals het afleveren van geneesmiddelen of het bestrijden van kankercellen.

Bron: Eurekalert

Blokkeren ‘overlevingseiwit’ kansrijke kankertherapie

Geplaatst op door
Beantwoorden
Gemma Kelly

Onderzoekster Gemma Kelly in het lab.

Onderzoekers van het Australische Walter & Eliza Hall-instituut hebben ontdekt dat het blokkeren van het eiwit MCL-1 het mogelijk maakt kankercellen te doden. Dit ‘overlevingseiwit’ zorgt er voor dat kankercellen blijven groeien en een hoge leeftijd kunnen bereiken. Door het overlevingseiwit aan te pakken worden de kankercellen gedood. Dit onderzoek richtte zich vooral op leukemie (bloedkanker), maar volgens de onderzoekers zou 70% van de kankertypen die bij mensen voorkomen volgens dit mechanisme aan te pakken zijn. Lees verder →

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder →

Afweer weer aan het werk gezet tegen kankercellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
neuropiline-1

Neuropiline-1

Veel van het hedendaags kankeronderzoek is gericht op het ‘redresseren’ van het eigen afweersysteem. Dat is een prachtige machine, maar die laat ons soms in de steek zoals bij de bestrijding van kanker. Ook nu weer bij onderzoek aan de Katholieke Universiteit van Leuven is de blik gericht op het herstel van het dodelijke vermogen van het immuunsysteem. In een recent onderzoek werden T-cellen genetisch zo aangepast dat ze ‘bereid’ waren de woekercellen aan te pakken. In het Leuvense onderzoek werd datzelfde bereikt door het eiwit Nrp1 (neuropiline-1) te blokkeren. Lees verder →

Het orakel van de T-cel

Geplaatst op door
Beantwoorden

tcelorakelAls je er eens wat dieper induikt, dan ontdek je wat een prachtig systeem dat is, ons eigen afweersysteem. Dat beschermt ons tegen een groot aantal ziektes en het mooie is dat het systeem leert. Het gaat wel eens fout. Kanker en HIV zijn bedreigingen voor de gezondheid, waar ons afweersysteem geen (goed) antwoord op heeft.  In dat mooie systeem is de T-cel een belangrijke soldaat of misschien zou veldwachter een beter woord zijn. Die cellen patrouilleren door het lichaam via bloed- en lymfevaten  en ‘arresteren’ vreemdelingen (nee, het is geen politiek correct verhaal). Wanneer komen die veldwachters in actie? Daar is lastig een allesomvattend antwoord op te geven. Onderzoekers van, onder veel meer, de Albert-Ludwigs-universiteit in het Duitse Freiburg hebben een virtuele T-cel gebouwd die antwoord zou moeten geven op deze vragen.
Lees verder →

Leer afweercellen kankercellen te herkennen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michel Sadelain (MSKCC)

Michel Sadelain (m) met mede-onderzoekers Isabelle Rivière en Renier Brentjens (foto: mskcc.org)

Leer immuuncellen kankercellen te herkennen en dat komt alles terecht. In de vele jaren van het wereldwijde kankeronder-zoek zijn al vele voorstellen en ideeën geopperd om die gevreesde ziekte (eigenlijk een conglomeraat van woekerende ziektes) een definitief halt toe te roepen. De Amerikaanse kankeronderzoeker Michel Sadelain van het Memorial Sloan-Ketheringkankercentrum in New York heeft in maart vijf patiënten met bloedkanker (in jargon: acute lymfatische leukemie) behandeld met eigen immuuncellen, die genetisch zo aangepast waren dat ze kankercellen herkenden en, hopelijk, zouden vernietigen. Bij vier was er verbetering opgetreden en bij een patiënt was de leukemie  binnen acht dagen helemaal verdwenen. Bemoedigend, noemt Sadelain dat. Hij heeft, zo meldt het populairwetenschappelijk blad New Scientist,  nu elf andere patiënten behandeld met een overeenkomstig resultaat. Ook klinische proeven bij andere kankersoorten laten bemoedigende resultaten zien, stelt het blad.
Lees verder →

Enzym PrimPol speelt hoofdrol in DNA-reparatie

Geplaatst op door
Beantwoorden
PrimPol-enzym van een archaeon

PrimPol is eigenlijk een verzamelnaam van bifunctionele enzymen: een polymerase en een primase. Hier een plaatje van een PrimPol van een archae (afb.: http://pfam.sanger.ac.uk/)

Er worden in levende organismes, dus ook de mens, constant nieuwe cellen gevormd. Daarbij wordt het DNA gekopieerd en verdubbeld, de zogeheten replicatie. Daarbij kan er nogal wat fout gaan en cellen hebben een reparatiesysteem om die defecten in het DNA te repareren. Onderzoekers van het Spaanse kankercentrum CNIO kwamen er achter dat in mensen het enzym PrimPol daarbij een wezenlijke rol speelt. En, bijna obligaat, PrimPol zou ook iets van doen kunnen hebben met het ontstaan van kanker. Tja. Lees verder →

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Lin28a-muizen

Haar bij muizen met geactiveerd Lin28a-gen groeit sneller aan (foto: Science)

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven? Voor sommigen zou dat mooi zijn, maar ik heb zo mijn twijfels. Onderzoekers van de Harvard-universiteit in Cambridge (VS) denken tenminste dat ze een stap op de weg naar het eeuwige leven hebben gemaakt. Dat slapende gen, aangeduid met Lin28a zou daarbij de sleutel (kunnen) zijn. Dat gen is actief in embryo’s van vele zoogdieren (ook de mens),  maar ‘slaapt’ bij volwassenen. Muizen met een geactiveerd Lin28a-gen herstelden veel sneller de schade aan spieren en (bepaalde) weefsels dan muizen met een inactief Lin28a-gen. Ook hun haar groeit sneller. Ook nooit weg. De onderzoekers meldden niet dat de muizen langer leefden.
Lees verder →

Kanker en reuma hebben ‘aanstichtend’ molecuul gemeen

Geplaatst op door
2
Cadherine-11 (afb.: Wikicommons)Cadherine-11

Cadherine-11 (afb.: Wikicommons)

Een molecuul dat helpt om cellen aan elkaar te binden wordt bij twee ziektes in overmaat geproduceerd: bij kanker en reumatische artritis. Onderzoekers van de Amerikaanse universiteit van Georgetown vonden ook een verbindingen die dat molecuul (cadherin-11) remmen. Met een van die kandidaten wordt nu een klinische proef uitgevoerd. Lees verder →