Categorie archieven: DNA

DNA bevat nog een code (schijnt het)

Geplaatst op door
Beantwoorden
John Stamatoyannopoulos

John Stamatoyannopoulos van de universiteit van Washington (foto: UW)

Je blijft je over sommige (misschien wel vele) dingen verbazen. Desoxribonucleïnezuur, beter bekend als DNA, is nu zo’n 60 jaar bekend, maar het lijkt er op dat we nog maar een fractie weten van dit mysterieuze molecuul. Onderzoekers van de universiteit van Washington hebben in het kader van het  Encode-onderzoekprogramma (Encyclopedia of DNA elements) ontdekt dat DNA naast de eiwitcoderende functie nog een tweede code bevat. Die code zou te maken hebben met de expressie (=activiteit) van de genen, zo schrijven ze in het wetenschapsblad Science. Lees verder →

DNA als, trage, vrachtwagen

Geplaatst op door
Beantwoorden
DNA-vrachtwagen

DNA-vrachtwagen met cadmiumsulfidelading (gele bolletje)

DNA is dat mysterieuze, waanzinnig lange molecuul, dat ons erfgoed bevat, maar met DNA zijn andere leuke dingen te doen. Er is een hele rits onderzoekers die zich bezig houdt met DNA als bouwmateriaal voor allerlei toepassingen zoals ‘medicijndoosjes’. Die tak van wetenschap wordt aangeduid met DNA-origami (origami is Japanse papiervouwkunst). Nu heeft Jong Hyun Choi van de Amerikaanse  Purdue-universiteit DNA gebruikt om een (kleine) vracht te vervoeren over de hele lengte van een nanobuisje van een paar mikrometer.   Lees verder →

Eeneiige tweeling genetisch toch verschillend

Geplaatst op door
Beantwoorden

Eeneiige tweelingen zouden genetisch identiek zijn, is altijd gedacht, maar volgens Michael Krawczak van de universiteit van Kiel zou er toch een verschil moeten zijn, zij het miniem. Onderzoek van het Duitse bedrijf Eurofin Genomics heeft uitgewezen dat in 83% van de gevallen er tenminste een verschil in het erfgoed is, dat ook wordt doorgegeven aan zijn/haar nageslacht en in die gevallen zou dus, in principe de juiste dader of vader (moeder mag ook) kunnen worden aangewezen. Lees verder →

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder →

Erfelijke ziektes bestrijden met ‘ontwerpzaad’

Geplaatst op door
Beantwoorden
Zaadcellen muis

De zaadcellen van een muis

Het komt allemaal steeds dichter bij, die nieuwe, genetisch helemaal ‘opgekalefaterde’ mens. Uit een artikel in FASEB Journal, een blad op het gebied van experimentele biologie, blijkt dat genen die, met behulp van een ‘lam’ virus, ingebracht zijn in zaadcellen ook daadwerkelijk terecht zijn gekomen in het erfgoed van de nakomelingen en ook bij de nakomelingen daar weer van. Dat dat kan is aangetoond bij muizen. ‘Ontwerpzaad’. Lees verder →

Leer afweercellen kankercellen te herkennen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michel Sadelain (MSKCC)

Michel Sadelain (m) met mede-onderzoekers Isabelle Rivière en Renier Brentjens (foto: mskcc.org)

Leer immuuncellen kankercellen te herkennen en dat komt alles terecht. In de vele jaren van het wereldwijde kankeronder-zoek zijn al vele voorstellen en ideeën geopperd om die gevreesde ziekte (eigenlijk een conglomeraat van woekerende ziektes) een definitief halt toe te roepen. De Amerikaanse kankeronderzoeker Michel Sadelain van het Memorial Sloan-Ketheringkankercentrum in New York heeft in maart vijf patiënten met bloedkanker (in jargon: acute lymfatische leukemie) behandeld met eigen immuuncellen, die genetisch zo aangepast waren dat ze kankercellen herkenden en, hopelijk, zouden vernietigen. Bij vier was er verbetering opgetreden en bij een patiënt was de leukemie  binnen acht dagen helemaal verdwenen. Bemoedigend, noemt Sadelain dat. Hij heeft, zo meldt het populairwetenschappelijk blad New Scientist,  nu elf andere patiënten behandeld met een overeenkomstig resultaat. Ook klinische proeven bij andere kankersoorten laten bemoedigende resultaten zien, stelt het blad.
Lees verder →

Mikrogliacellen zijn belangrijk voor hersens

Geplaatst op door
Beantwoorden
Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

Tot voor niet zo heel lang geleden bestonden de hersens uit neuronen. Gliacellen waren wel ontdekt, maar die cellen, die de helft van het hersenvolume innemen, werd slechts een bescheiden functie toegedacht als vuller en schoonmaker (glia is Grieks voor lijm). Vrij recent blijkt dat de gliacellen, vooral de mikrogliacellen,  wezenlijk zijn voor het functioneren van de hersens. Steffen Jung van het Israelische Weizman ontwierp een genetische ‘knop’ om te achterhalen wat die ‘lijmcellen’ nu precies doen. Recent ontdekte Jung en zijn medeonderzoekers dat de mikrogliacellen een rol spelen bij de muisvariant van multiple sclerose (MS).  Lees verder →

‘Genetisch voorspeller’ 23andMe onder vuur overheid

Geplaatst op door
Beantwoorden
Anne Wojcicki

23andMe-baas Anne Wojcicki

De Amerikaanse voedsel- en medicijnenautoriteit FDA heeft scherpe kritiek op het gentechbedrijf 23andMe. Het bedrijf beweert op basis van het genetisch materiaal  een groot aantal eigenschappen en bevattelijkheden voor ziektes van iemand te kunnen vaststellen en ook de risico’s van een te concipiëren kind te kunnen voorspellen. De FDA beschuldigt het bedrijf van bedrog. Lees verder →

Uitgestorven steenbok (misschien) tot nieuw leven gewekt

Geplaatst op door
Beantwoorden
Pyrenese steenbok

De Pyrenese steenbok (v)

Spaanse onderzoe-kers van het centrum voor onderzoek en voedings-technologie in Aragon (CITA) willen in in 2000 uitgestor-ven Pyrene-se steenbok, de bucardo, terugklonen uit bewaard gebleven cellen, die in vloeibare stikstof worden bewaard. In 2003 werd op die manier een kalf geboren, maar dat overleed al enkele minuten na de geboorte. Die geboorte was een primeur: het eerste uitgestorven dier dat weer tot leven werd gewekt. Opmerkelijk is dat de jachtvereniging van Aragon de geldschieter is van het kloonproject. Lees verder →

Gentherapie in de maak voor bloederziekte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedplaatjes maken stollingsfactor aan

De gele kleur geeft aan dat de stollingsfactor in de bloedplaatjes wordt aangemaakt (foto: Lily Du)

Het lijkt er op dat een gentherapie lijders aan de bloeder-ziekte kan helpen aan de zo node gemiste stollingsfactor-en. Het bloed van die patiënten stolt moeilijk omdat bepaalde stollingsfactor-en ontbreken en elke bloeding zou fataal kunnen zijn. Amerikaanse onderzoekers hebben daar nu een gentherapie voor ontwikkeld. De reparatie van het defect begint met het in bloedstamcellen inbouwen van het gen dat zorgt voor de aanmaak van de ontbrekende stollingsfactor of -factoren. Vervolgens worden die ‘gerepareerde’ bloedstamcellen bij de patiënt weer ingespoten. Proeven met honden bleken succesvol: tweeeneenhalf jaar na de behandeling hadden de honden nog steeds geen last van de voor bloederlijders typerende heftige bloedingen. Lees verder →