Plant groene producent van medicijnen

De roze maagdenpalm

De roze maagdenpalm

Een Europees onderzoeksproject dat gecoördineerd wordt door het Finse technologische instituut VTT zou een doorbraak hebben bewerkstelligd in het streven planten te gebruiken als groene producent van medicijnen. Het produceren van medicijnen met behulp van planten is, uiteraard, allesbehalve nieuw, maar de jongste ontwikkeling zou vooral de opbrengst sterk vergroot hebben door gebruik te maken van celcultures (kweken). Hoe die plant die die medicijnen maakt dat doet, was tot nu toe onbekend. Om ook daadwerkelijk de opbrengst te vergroten hebben de onderzoekers de genetische component van het ingewikkelde productieproces in de plant nu ontrafeld. Dat heet dan baanbrekend. Lees verder

Reactie DNA op hormoon is celafhankelijk

Twee verschillende celtypen reageren anders op het hormoon (geel) doordat andere gebieden van het DNA reageren op de hormoonreceptor.

Twee verschillende celtypen reageren anders op het hormoon (geel) doordat andere gebieden van het DNA reageren op de hormoonreceptor.

Onderzoekers van het Instituut voor moleculaire pathologie (IMP) in Wenen hebben licht gebracht in de manier waarop hormonen DNA beïnvloeden. Alexander Stark van het IMP en zijn medewerkers ontdekten dat een en hetzelfde hormoon verschillende effecten bij verschillende celtypen teweeg brengt. Belangrijk is de (ver)binding waarmee het hormoon zich aan de cel hecht.  Lees verder

Klein RNA-molecuul kan ‘eiwitfabriek’ lamleggen

ncRNA

Een slechts 18 nucleotiden lang RNA-molecuul is in staat de eiwitfabriek van een gistcel stil te leggen (afb: Cell).

Een biologisch gezien klein (RNA-)molecuul is in staat om het ribosoom, de eiwitfabriek van een cel, lam te leggen, zo ontdekte Norbert Polacek van de universiteit van Bern. Die ontdekking zou kunnen leiden tot een nieuwe familie antibiotica, denkt de onderzoeker. Lees verder

Chromosoom gist in lab nagebouwd

synthetisch gistchromosoom

Een getekende impressie van het gesynthetiseerde chromosoom van bakkersgist. Met geel zijn de stukken aangeduid die van het natuurlijke chromosoom zijn weggelaten, de witte stippen en de spelden geven de toegevoegde genen aan.

Voor het eerst hebben onderzoekers onder aanvoering van Jef Boeke van de universiteit van New York een synthetisch chromosoom gebouwd, dat geïnspireerd is op dat van bakkersgist (Saccharomyces cerevisia). Het synthetische chromosoom III (synIII gedoopt), dat afwijkt van het natuurlijke, zou volledige functioneel zijn. In 2010 synthetiseerden onderzoekers van het J. Craig Venter-instituut al een volledige DNA-streng in het lab, maar daarbij ging het om een bacterie. Een gist is een zogeheten eukaryoot, net zoals de  mens. Eukaryote cellen hebben een celkern. Bakkersgist heeft 16 chromosomen, waarvan chromsoom III een van de kleinste is. De gebeurtenis wordt gezien als mijlpaal in de nog jonge wetenschap van de synthetische biologie. Lees verder

Fantom-groep werkt aan genenkaart

Yoshihide Hayashizaki (Fantom)

Yoshihide Hayashizaki op een Fantom-bijeenkomst

Je zou het de wie-is-wie van de genetica kunnen noemen, maar dat wie slaat dan niet op personen, maar op genen. Een groot aantal onderzoeks-groepen onder aanvoering van het Japanse Riken-instituut is begonnen met het tekenen van de genenkaart: wat doen al die 20 000 genen in ons DNA en hoe worden die activiteiten aangestuurd? Dit zogeheten Fantom-project heeft zijn eerste resultaten gepubliceerd in 18 wetenschappelijke tijdschriften, onder meer in twee Nature-artikelen: DOIs: 10.1038/nature13182 en 10.1038/nature12787Lees verder

Weer een therapie gevonden om kanker te smoren

Als je een receptor aan een kankercel weet uit te schakelen of de verbinding die aan die FAS-receptor bindt (CD95), dan zou je volgens onderzoekers van de Amerikaanse Northwestern-universiteit kankercellen kunnen doden, terwijl gezonde cellen daar geen last van hebben. Weer een ‘dodelijke’ therapie tegen kanker? “De ontdekking druist in tegen de intuïtie, omdat CD95 eerder is aangemerkt als tumoronderdrukker”, zegt Marcus Peter, “maar als we die verbinding verwijderden van kankercellen gingen ze dood.” Lees verder

DNA niet gerepareerd bij celdeling vanwege telomeren

Telomerensamensmelting

Als het celreparatiemechanisme tijdens de celdeling werkt, wat normaal niet het geval is, werden sommige telomeren (rood) met elkaar verbonden (pijlen)

Het reparatie-mechanisme voor DNA in cellen is wezenlijk voor onze gezondheid. Voortdurend worden in de cel reparaties uitgevoerd, maar juist op het moment dat het belangrijk is dat het DNA netjes wordt doorgegeven (tijdens de celdeling), wordt dat mechanisme buiten werking gesteld. Een van de vele mysteries van (in) het leven. Volgens onderzoekers van het Mount Sinaï-ziekenhuis in Toronto heeft dat te maken met de telomeren, de uitlopers van de chromosomen waaruit het DNA bestaat, die tijdens de celdeling worden gezien als defecten. Lees verder

Twee eiwitten spelen sleutelrol in vorming stamcellen

Twee eiwitten die helpen bij de afbraak van glucose, HIF1a en HIF2a gedoopt, zouden volgens onderzoek van de Amerikaanse universiteit van Washington een sleutelrol spelen bij de omzetting van gespecialiseerde cellen in pluripotente stamcellen. De onderzoekers speculeren er op dat hun ontdekking de weg vrij zou kunnen maken voor een herprogrammering van de cel, zonder dat er eerst genen aan het DNA moeten worden toegevoegd. Beide eiwitten spelen ook een rol in het ontstaan van kanker. Lees verder

Darmcellen omgetoverd tot betacellen

Insulineproducerende darmwandcellen

De rode puntjes zijn cellen die insuline produceren

Ben Stanger van het Perelman-instituut van de universiteit van Pennsylvania heeft een methode ontwikkeld om darmcellen met behulp van drie zogeheten transcriptiefactoren (eiwitten die de genexpressie regelen) om te zetten in betacellen, de insulineproducerende cellen van de alvleesklier. Mogelijk biedt deze techniek uitzicht op een geneeswijze voor suikerpatiënten. Lees verder

Nederlandse maker kunstcellen valt in de prijzen

Evan SpruijtDe Nederlandse scheikundige Evan Spruijt heeft de droomchemieprijs van de afdeling fysische chemie van de Poolse academie van wetenschappen gewonnen. Hij kreeg zijn prijs, bedoeld voor jonge ‘visionaire’ scheikundigen, voor zijn onderzoek aan kunstmatige ‘cellen’, in feite waterdruppeltjes met ‘inhoud’, die in staat zijn te groeien en te delen. De prijs levert Spruijt, tegenwoordig verbonden aan de hogeschool voor industriële chemie en fysica in Parijs,  een geldbedrag op van € 15 000 en een beeldje. Spruijt promoveerde aan de universiteit van Wageningen en deed daarna onderzoek aan de Radboud-universiteit te Nijmegen, alvorens naar Parijs te verkassen.

Bron: Alpha Galileo