Neurale-lijststamcellen vindt je in het hele lichaam

Neurale lijst

De neurale lijst van een embryo wordt gevormd tijdens de neurulatie (afb: WikiMedia Commons)

Een groep rond Justin-Belair-Hickey van de universiteit van Toronto heeft ontdekt dat een groep cellen in de huid en andere delen van het lichaam, zogenaamde neurale-lijststamcellen (de neurale lijst is celsoort die voorkomt in de embryonale ontwikkeling), de bron zouden zijn van geherprogrammeerde neuronen die door andere onderzoekers zijn gevonden.
Die bevindingen zouden de populaire theorie over de herprogrammering van cellen weerleggen, dat elke ontwikkelde cel kan worden aangezet om zijn identiteit te veranderen in een volledig ongerelateerd celtype door de infusie van transcriptiefactoren. Het team stelt een alternatieve theorie voor: er is één zeldzaam stamceltype dat uniek is in zijn vermogen om te worden geherprogrammeerd in verschillende typen cellen. Lees verder

Hydrogel lijkt bij stamcellen tot embryo-ontwikkeling te leiden

Stamcellen in hydrogel

Stamcellen in de hydrogel (afb: UNSW)

Een perongelukke ontdekking in het lab zette onderzoekers van de universiteit van Nieuw-Zuid-Wales (Aus) tot proeven met pluripotente stamcellen en in een hydrogel-omgeving. Die stamcellen vertoonden een ontwikkeling die lijkt op die van een bevruchte eicel, maar dan veel sneller. Lees verder

Embryocellen ontwikkelen zich door trekken en duwen

Embryonale huidcellen kip in een petrischaaltje

De embryonale huidcellen organiseerden zich in een petrischaaltje tot een ring en, uiteindelijke, tot veerfollikelcellen (afb: Rockefelleruniversiteit)

Embryo’s bestaan oorspronkelijk uit dezelfde cellen. Al langer leeft de vraag hoe daaruit een organisme kan ontstaan met wel honderden verschillende celsoorten. Het lijkt er op dat trekken en duwen van de embryocellen leidt tot die celdifferentiëring, https://doi.org/10.1016/j.cell.2022.04.023“>zo concluderen onderzoeksters op basis van onderzoek aan kippenembryocellen. Geïsoleerde embryonale huidcellen van kippen organiseerden zich spontaan doordat cellen aan elkaar trekken en duwen. Daardoor vormden zich in 48 uur haarzakjes voor de veren van de kip in wording. Lees verder

Speciale zinkvingers houden springende genen in toom

Zinkvingers

Een voorbeeld van een zinkvingereiwit (afb: Wikimedia Commons)

Niet eens zo heel lang geleden, zo rond de eeuwwisseling, werd gedacht dat als we eenmaal het DNA hadden ontcijferd we het geheim van de blauwdruk van het leven zouden kennen. Niets is minder waar. Het DNA-molecuul stelt onderzoekers nog steeds voor raadselen. Een van die raadsels wordt gevormd door wat genoemd worden springende genen (of transposonen) die niet erg honkvast zijn in het genoom. Er zijn zo’n 4’5 miljoen van die ‘springers’ in ons genoom en stukje bij beetje wordt hun rol in het ingewikkelde DNA-‘complex’ onthuld. Onlangs ontdekten EPFL-onderzoekers dat zinkvingers een cruciale spelen in het intomen van die springers. Lees verder

Stamcellen muizen organiseren zichzelf tot koploze ‘banaantjes’

Spontane zelforganisatie van stamcellen

Het stamcelwormpje van muizenstamcellen (afb: EPFL)

Het proces van een bevruchte eicel tot een levend wezen met een grote variëteit aan verschillende cellen in de baarmoeder is een ingewikkeld proces. Toch kunnen klompjes ongeorganiseerde cellen in een petrischaaltje met een minimum aan instructies uit zichzelf een proces op gang brengen. Uit embryonale stamcellen van muisjes groeiden een soort ‘banaantjes’ met iets dat op een embryonale ontwikkeling van een muis lijkt. Kennelijk hebben die cellen ‘voorkennis’, het is alleen de vraag waar dat ‘geheugen’ van die cellen dan zit. Lees verder

Methode gevonden om snel neurale-lijstcellen te maken

Migrerende neurale-lijstcellen

De neurale-lijstcellen (3) gaan zwerven als het centrale kanaal (5) is gevormd (afb: www.embryology.ch/dutch)

Er zijn iets te veel doorbraken in de wetenschap. Onderzoekers of, waarschijnlijker, wetenschapsvoorlichters van de instituten zouden hun superlatieven wat moeten matigen, anders gelooft direct niemand ze meer. Ik had me voorgenomen geen ‘doorbraken’ meer te signaleren maar ben toch weer gezwicht voor een persbericht van de universiteit van Californië in Riverside die een ‘doorbraak’ aankondigt bij het aanmaken van embryonale cellen, de zogeheten neurale-lijstcellen. Daar had ik ook nog nooit van gehoord, maar die cellen spelen een wezenlijke rol in de vroege ontwikkeling van een vrucht. Die onderzoekers zijn er in geslaagd die lijstcellen aan te maken. Lees verder