James Allison (afb: univ. van Texas)
Tasuku Honjo (afb: univ van Kyoto)
De Amerikaan James Allison van de universiteit van Texas en de Japanner Tasuku Honjo van de universiteit van Kyoto hebben de Nobelprijs voor de geneeskunde gekregen voor onderzoek aan eiwitten die het afweersysteem afremmen. Volgens de verklaring van het Karolinska-instituut zouden medicijnen die een voortvloeisel zijn uit dit onderzoek van groot belang zijn geweest voor de bestrijding van kanker. Lees verder
T-cel
Immuuntherapie is een behandelingswijze om het afweersysteem te activeren, als dat, bijvoorbeeld bij kanker, in slaap is gesust. Daar worden aardige resultaten mee bereikt, maar dat activeren van het afweersysteem is niet zonder gevaar. Zo ontdekten onderzoekers dat een T-celreceptor (T-cel is een type afweercel) niet erg specifiek is en reageert op twee structureel verschillende antigenen (stoffen waarop het afweersysteem reageert). Lees verder
De ‘doorbraaktruc’ met gentetisch aangepaste T-cellen (afb: Nature)
Immuunthera-pieën met geactiveerde T-cellen lijken veelbelovend bij de bestrijding van verschillende kankersoorten, maar hersenkanker hoort daar niet bij. Dat heeft te maken met de hersen-/bloedbarrière, die het brein beschermt tegen vreemde indringers, ook de eigen afweercellen. Bij hersenontsteking blijken T-cellen wel die barrière te kunnen doorbreken. Onderzoekers ‘kopieerden’ die gevaarlijke truc om de T-cellen de hersens in te loodsen om een (menselijk) glioblastoom bij muisjes te bestrijden. Dat bleek effectief. Lees verder
Een bolletje van afbreekbare kunststof omhuld door een neutrofielmembraan (afb: univ. van Californië San Diego)
Reumatische artritis is een nare en pijnlijke autoimmuun-ziekte, waar niet echt een medicijn voor (tegen?) bestaat. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego hebben nu neutrofiele nanosponsjes ontwikkeld, die de eiwitten opslurpen die een kwalijke rol spelen in het voortschrijden van de ziekte. Bij muisjes schijnen die gewerkt te hebben. Overigens zorgen de nanosponsjes niet voor genezing van reuma.
De dubbelzijdige ‘kreeftenschaar’ van antilichamen (onderaan) pakken eierstokkankercellen effectief aan, stellen de onderzoekers (afb: univ. van Virginië)
Zoals vaker gezegd zijn er op het gebied van kankeronderzoek heel wat ‘doorbraken’ gemeld, die bij nader inzien altijd wel wat mankementen vertoonden. Nu komen onderzoekers van de universiteit van Virginië (VS) met een immuuntherapie gericht op eierstokkanker, waarbij een dubbelzijdige ‘schaar’ met twee antilichamen, de doodsteek zou zijn voor eierstokkanker en mogelijk ook andere moeilijk te bestrijden, hardnekkige kankersoorten zoals borst- of prostaatkanker. Lees verder
MLKL is een van de necroptoseregulatoren
Wetenschappers aan het VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie stellen de immuuntherapie tegen kanker weer een eindje vooruit geholpen te hebben. Ze ontwikkelden een behandeling waarbij kankercellen worden aangezet om het eiwit MLKL aan te maken, dat cellen aanzet tot celdood. Daardoor wordt het eigen afweersysteem actief tegen de overige kankercellen, ook in uitzaaiingen. Bij muisjes met kanker bleek de aanpak te werken. Lees verder
PD-1 (afb: WIkimedia Commons)
Door HTLV-1 aangetaste T-cel ( (afb: New York Times)
De ROR1-arm van het ’tweezijdige’ antilichaam (afb: Rader-lab, Scripps)
Ik heb hier al vaker de lofzang op ons vernuftige afweersysteem gezongen, maar heb misschien te weinig benadrukt dat dat ook werkt tegen kanker. Soms hebben kankercellen echter manieren gevonden om aan de dodelijke werking van dat systeem te ontkomen. Er worden allerlei manieren bedacht om dat systeem in die gevallen te reactiveren, maar de methode van het Amerikaanse Scripps-instituut heb ik, dacht ik, nog niet eerder gehoord (verbeter me als ik het fout heb). Scripps-onderzoekers hebben een ’tweezijdig’ antilichaam ontworpen dat ankert aan het ‘kankereiwit’ ROR1 en met de andere kant T-cellen er met de haren bij sleurt om hun verwoestende werk te doen (het ‘afschieten’ van kankercellen). Lees verder
Met behulp van elktroporering en plasmiden wordt het gereedschap aan de afweercellen afgeleverd, de cellen worden gesorteerd en genetisch veranderd. (afb: J. of immonology)
Papier is geduldig. Als daarop staat dat dierproeven aannemelijk hebben gemaakt dat netvliesveroudering is te repareren met behulp van een gentherapie dan denkt natuurlijke elke leek en zeker familieleden van mensen met netvliesveroudering of de patiënten zelf dat die ziekte zijn langste tijd heeft gehad. Dat is zelden zo. Er blijken altijd weer wat haken en ogen aan zo’n methode te zitten. Er wordt al tijden genetisch gesleuteld aan afweercellen om ze ‘weerbaarder’ te maken tegen allerlei ziektes. Nu is er dan weer methode ontwikkeld waarmee afweercellen ‘snel en efficiënt’ klaar te maken voor de strijd. We zullen zien… Lees verder