Reactie DNA op hormoon is celafhankelijk

Twee verschillende celtypen reageren anders op het hormoon (geel) doordat andere gebieden van het DNA reageren op de hormoonreceptor.

Twee verschillende celtypen reageren anders op het hormoon (geel) doordat andere gebieden van het DNA reageren op de hormoonreceptor.

Onderzoekers van het Instituut voor moleculaire pathologie (IMP) in Wenen hebben licht gebracht in de manier waarop hormonen DNA beïnvloeden. Alexander Stark van het IMP en zijn medewerkers ontdekten dat een en hetzelfde hormoon verschillende effecten bij verschillende celtypen teweeg brengt. Belangrijk is de (ver)binding waarmee het hormoon zich aan de cel hecht.  Lees verder

Japans stamcelonderzoekster zou gefraudeerd hebben

Haruko Obokata zou met afbeeldingen van DNA hebben geknoeid (foto: the Guardian)

Haruko Obokata zou met afbeeldingen van DNA hebben geknoeid (foto: the Guardian)

Een paar maanden geleden was stamcelonderzoekster Haruko Obokata een gevierd wetenschapster, nu zou ze door de mand gevallen zijn als fraudeuse. Intern onderzoek van het befaamde Riken-instituut, waar Obokata werkt, zou hebben uitgewezen dat er geknoeid is met de gegevens die ze heeft gebruikt in de Nature-publicaties in januari. Lees verder

Uiterlijk zou vast liggen in 20 genen

Genenkop

Uiterlijk zou (mede) uit genetische code zijn af te leiden (afb: Der Spiegel)

’s Mensen uiterlijk (gezicht) zou zijn vastgelegd in 20 genen. De Amerikaan-se onderzoe-ker Mark Shriver van de staats-universiteit van Pennsyl-vania wil aan de hand van die genen een portret van de bezitter van die genen tekenen. Lees verder

Chromosoom gist in lab nagebouwd

synthetisch gistchromosoom

Een getekende impressie van het gesynthetiseerde chromosoom van bakkersgist. Met geel zijn de stukken aangeduid die van het natuurlijke chromosoom zijn weggelaten, de witte stippen en de spelden geven de toegevoegde genen aan.

Voor het eerst hebben onderzoekers onder aanvoering van Jef Boeke van de universiteit van New York een synthetisch chromosoom gebouwd, dat geïnspireerd is op dat van bakkersgist (Saccharomyces cerevisia). Het synthetische chromosoom III (synIII gedoopt), dat afwijkt van het natuurlijke, zou volledige functioneel zijn. In 2010 synthetiseerden onderzoekers van het J. Craig Venter-instituut al een volledige DNA-streng in het lab, maar daarbij ging het om een bacterie. Een gist is een zogeheten eukaryoot, net zoals de  mens. Eukaryote cellen hebben een celkern. Bakkersgist heeft 16 chromosomen, waarvan chromsoom III een van de kleinste is. De gebeurtenis wordt gezien als mijlpaal in de nog jonge wetenschap van de synthetische biologie. Lees verder

Fantom-groep werkt aan genenkaart

Yoshihide Hayashizaki (Fantom)

Yoshihide Hayashizaki op een Fantom-bijeenkomst

Je zou het de wie-is-wie van de genetica kunnen noemen, maar dat wie slaat dan niet op personen, maar op genen. Een groot aantal onderzoeks-groepen onder aanvoering van het Japanse Riken-instituut is begonnen met het tekenen van de genenkaart: wat doen al die 20 000 genen in ons DNA en hoe worden die activiteiten aangestuurd? Dit zogeheten Fantom-project heeft zijn eerste resultaten gepubliceerd in 18 wetenschappelijke tijdschriften, onder meer in twee Nature-artikelen: DOIs: 10.1038/nature13182 en 10.1038/nature12787Lees verder

Mri toont genen in actie

Alan Jasanoff (MIT)

Alan Jasanoff in zijn werkkamer (foto: MIT)

Kernspinmagnetische resonantie (mri) wordt gebruikt als wetenschappelijk instrument, maar ook bij, onder meer, om bij mensen ‘naar binnen’ te kijken. De techniek heeft het  voordeel boven röntgentechnieken dat er geen (erg) schadelijke straling aan te pas komt. Röntgentechnieken worden nog steeds vaak gebruikt omdat het oplossend vermogen daarvan groter is dan van mri. Onderzoekers van het befaamde MIT in het Amerikaanse Cambridge werken nu aan een systeem om mri te kunnen gebruiken om de genen ‘in actie’ te zien. De onderzoekers rond Alan Jasanoff zijn vooral geïnteresseerd in de hersens, maar de techniek is ook elders in het lijf toe te passen. Lees verder

Weer een therapie gevonden om kanker te smoren

Als je een receptor aan een kankercel weet uit te schakelen of de verbinding die aan die FAS-receptor bindt (CD95), dan zou je volgens onderzoekers van de Amerikaanse Northwestern-universiteit kankercellen kunnen doden, terwijl gezonde cellen daar geen last van hebben. Weer een ‘dodelijke’ therapie tegen kanker? “De ontdekking druist in tegen de intuïtie, omdat CD95 eerder is aangemerkt als tumoronderdrukker”, zegt Marcus Peter, “maar als we die verbinding verwijderden van kankercellen gingen ze dood.” Lees verder

DNA niet gerepareerd bij celdeling vanwege telomeren

Telomerensamensmelting

Als het celreparatiemechanisme tijdens de celdeling werkt, wat normaal niet het geval is, werden sommige telomeren (rood) met elkaar verbonden (pijlen)

Het reparatie-mechanisme voor DNA in cellen is wezenlijk voor onze gezondheid. Voortdurend worden in de cel reparaties uitgevoerd, maar juist op het moment dat het belangrijk is dat het DNA netjes wordt doorgegeven (tijdens de celdeling), wordt dat mechanisme buiten werking gesteld. Een van de vele mysteries van (in) het leven. Volgens onderzoekers van het Mount Sinaï-ziekenhuis in Toronto heeft dat te maken met de telomeren, de uitlopers van de chromosomen waaruit het DNA bestaat, die tijdens de celdeling worden gezien als defecten. Lees verder

Twee eiwitten spelen sleutelrol in vorming stamcellen

Twee eiwitten die helpen bij de afbraak van glucose, HIF1a en HIF2a gedoopt, zouden volgens onderzoek van de Amerikaanse universiteit van Washington een sleutelrol spelen bij de omzetting van gespecialiseerde cellen in pluripotente stamcellen. De onderzoekers speculeren er op dat hun ontdekking de weg vrij zou kunnen maken voor een herprogrammering van de cel, zonder dat er eerst genen aan het DNA moeten worden toegevoegd. Beide eiwitten spelen ook een rol in het ontstaan van kanker. Lees verder

Amerikaanse den heeft enorm genoom

Terpetijnden

De terpentijnden is in de VS een belangrijke productieboom

De Amerikaanse terpentijnden (Pinus taeda, loblolly pine in het Amerikaans), een van de belangrijkste productiebomen in de VS, blijkt een zeven maal groter genoom te hebben dan mensen. Het onlangs uitgelezen erfgoed van de boom is het grootste dat nu toe is gevonden. Het DNA van de reuzengenoomboom is uitgelezen met een nieuwe snelle techniek. Het enorme genoom van de boom was tot nu toe een obstakel om de DNA-sequentie te ontrafelen. Lees verder