Categorie archieven: DNA-bewerking

CRISPR/Cas9 vaker in de fout dan aangenomen

Geplaatst op door
Beantwoorden
RNA-polymerase

RNA-polymerase-2 van een gist (afb: WikiMedia Commons)

Al vaker heb ik in dit blog gemeld dat CRISPR/Cas9 niet het weergaloze wondermiddel is waar het vaak voor wordt versleten. Onderzoekers van het Wellcome Sanger-instituut in Groot-Brittannië rond Allan Bradley vonden dat de deze genschaartechniek vaker over de schreef gaat dan tot nu toe aangenomen werd (het artikel zal in Nature Biotechnology verschijnen).  Gelukkig hebben onderzoekers van de universiteit van Illinois (VS) ontdekt waarom de genschaar in de fout gaat en wellicht valt met hulp van die kennis de nauwkeurigheid van CRISPR/Cas9 te verbeteren. Het en zym RNA-polymerase kan daar goede diensten bewijzen, denken de onderzoekers. Nog even geduld, dus. Lees verder →

DNA-bewerking maakt biggen resistent tegen PRRS-virus

Geplaatst op door
Beantwoorden

Arme biggetjesDoor bij varkens een klein stukje van een gen weg te halen blijken varkens ongevoelig  te worden voor het PRRS-virus dat veel misgeboorten en dode biggen kan veroorzaken. PRRS (een Engelse afko) wordt ook wel abortus blauw genoemd. Het virus schijnt voor varkensfokkers een grote schadepost te zijn. De genetische ‘amputatie’ zou geen bijwerkingen hebben, maar onzeker is of dat ook voor de lange duur opgaat. Lees verder →

Kan de CRISPR/Cas9-techniek leiden tot kanker?

Geplaatst op door
Beantwoorden

p53

De tumoronderdrukker p53 (afb: Wikicommons)

Er is een hoop euforie over de ‘genschaar’ CRISPR/Cas9, waarmee genetische defecten kunnen worden gerepareerd, maar het instrument is niet zonder gevaar constateren onderzoekers in Zweden en Finland (maar weer eens). Volgens wetenschappers van het Karolinska Institutet en de universiteit van Helsinki zal er nog wel wat onderzoek gedaan moeten worden naar de veiligheid van deze techniek. Eerder al wezen onderzoekers op het risico van ongewenste genmutaties en op het gevaar van het ontsporen van de genetisch veranderde cellen in kankercellen. Lees verder →

Verbetering ‘ademhaling’ plant levert 47% meer oogst op

Geplaatst op door
Beantwoorden
Overactief H-eiwit geeft tot 47% meer opbrengst planten

Onderzoekers op het proefveld (links Patricia Lopez-Calcagno) (afb: Claire Benjamin/RIPE)

Planten als soja en tarwe verspillen tussen de 20 en 50% van hun energie door een inefficiënte ‘ademhaling’ (fotosynthese). Het enzym Rubisco wil nog wel eens zuurstof- in plaats van kooldioxidemoleculen vatten en die fout herstellen kost energie. Door nu de aanmaak van een natuurlijk in planten voorkomend eiwit, H-eiwit, te bevorderen, zou de opbrengst van voedingsgewassen met tussen de 27 en 47% kunnen worden vergroot, stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Essex (Eng). Lees verder →

Onderzoekers werken aan viruswerende cellen

Geplaatst op door
Beantwoorden

George Church, de 'aartsvader' van de synthetische biologie

George Church, de ‘aartsvader’ van de synthetische biologie (afb: Harvard)

In 2016 startte het Genoomproject-schrijf (GP-write), met oorspronkelijk nog de H van Human (menselijk) erbij. Dat beoogde het van nul af aan opbouwen van hele (menselijke) genomen. Vooralsnog was dat een beetje al te ambitieus. Ook was er argwaan over mensen die uit het lab zouden komen. Onlangs hebben de oprichters hun ambities ietwat bijgesteld. Op een bijeenkomst in Boston maakten ze bekend om viruswerende cellen te gaan ontwikkelen. Dat zal nog een hele klus worden (als dat al lukt).
Lees verder →

Rode bloedcellen van bloedgroepkenmerken ontdaan

Geplaatst op door
Beantwoorden

Van bloedgroephkenmerken ontdane rode bloedcellen

De van bloedgroepkenmerken ontdane rode bloedlichaampjes (rechts) zouden breed inzetbaar moeten zijn (afb: Ashley Toye, univ. van Bristol)

Bloedtransfusies problemen veroorzaken als de bloedgroepen van patiënt en donor ‘botsen’. Onderzoekers van de universiteit van Bristol hebben met behulp van de inmiddels welbekende genbewerkingstechniek CRISPR/Cas9 rode bloedlichaampjes gemaakt die ontdaan zijn van bloedgroepeiwitten en dus breed kunnen worden ingezet zonder dat er afweerreacties optreden. Lees verder →

CRISPR zou minder fouten maken met synthetisch gids-RNA

Geplaatst op door
Beantwoorden
Onderzoekers ontwikkelen effectief synthetisch gidsmolecuul vaan CRISPR-techniek

Basil Hubbard (afb: univ. van Alberta)

Onderzoekers van de universiteit van Alberta (Can) stellen dat ze het aantal fouten dat de CRISPR-techniek maakt bij het repareren van gendefecten aanzienlijk hebben verlaagd door gebruik te maken van  een synthetisch gids-RNA-molecuul (BNA gedoopt). De van bacteriën geleende CRISPR-techniek is al vrij nauwkeurig, maar het aandeel van onbedoelde genveranderingen zou nog altijd in de orde van 1% zijn. Dat kan behoorlijk problematisch worden als je bedenkt dat een mensenlichaam bestaat uit biljoenen cellen. De onderzoekers stellen dat met BNA als gids-molecuul het foutenpercentage met (maximaal) een factor 10 000 omlaag kan worden gebracht. Lees verder →

Cas13 op teststrookje ingezet als diagnosemiddel

Geplaatst op door
Beantwoorden
CRISPR/Cas13 als simpel diagnosemiddel

Het Cas13-strookje (afb: Zhang lab)

Je kon er natuurlijk op wachten dat de veelgeroemde CRISPR/Cas-genschaar ooit nog eens op een ‘lakmoespapiertje’ terecht zou komen als diagnosemiddel. Een geprepareerd papierstrookje hoeft alleen maar in het monster van een lichaamsvocht gehouden te worden en een lijnenpatroon geeft aan of daar ziekteverwekkers of kankerstoffen in zijn aangetroffen. Een kind kan de was doen. Lees verder →

Met CRISPR zijn genen ook aan en uit te zetten

Geplaatst op door
Beantwoorden
CRISPRa voor activering genen

Rechts de spiercellen van muisjes die behandeld zijn met CRISPRa, links de spiercellen (magenta) van onbehandelde muisjes met spierdystrofie (afb: Salk-instituut)

Al zo’n drie jaar geleden is ontdekt dat met CRISPR niet alleen genen te knippen en/of uit te wisselen zijn, maar dat je daarmee ook de genactiviteit kunt veranderen.  Spaanse en Amerikaanse onderzoekers gebruikten die mogelijkheid om muisjes te behandelen voor suikerziekte (type I), nierbeschadiging en spierdystrofie (de muizelijke variant daarvan). Met succes, naar het schijnt. Toepassing bij mensen zal nog veel onderzoek vergen. Lees verder →

Hoe werkt genoombewerking met CRISPR?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Basevervangers erg accuraat

Hier een variant van de genschaar Cas9, nCas9, die slechts een DNA-streng doorknipt in plaats van twee. Daarmee kunnen afzonderlijk basen vervangen worden

Waarschijnlijk is de ontdekking en ingebruikneming van het bacteriële systeem om het genoom te bewerken, CRISPR, een van de belangrijkste wetenschappelijke ontwikkelingen van, op zijn minst, de laatste tien jaar. Onderzoek op het gebied van biologie en geneeskunde zijn sinds een paar jaar ingrijpend veranderd door de komst van die methode. Daarvoor waren er als zinkvingers en TALEN , maar die genoombewerkingsmethoden vallen in het niet bij CRISPR. Die methode geeft hoop op, onder meer, genezing van ernstige ziektes maar houdt ook de dreiging in van kinderen-op-maat en mensverbetering. Lees verder →