De van bloedgroepkenmerken ontdane rode bloedlichaampjes (rechts) zouden breed inzetbaar moeten zijn (afb: Ashley Toye, univ. van Bristol)
Rode bloedcellen van bloedgroepkenmerken ontdaan
Beantwoorden
Categorie archieven: DNA-bewerking
CRISPR zou minder fouten maken met synthetisch gids-RNA
Basil Hubbard (afb: univ. van Alberta)
Onderzoekers van de universiteit van Alberta (Can) stellen dat ze het aantal fouten dat de CRISPR-techniek maakt bij het repareren van gendefecten aanzienlijk hebben verlaagd door gebruik te maken van een synthetisch gids-RNA-molecuul (BNA gedoopt). De van bacteriën geleende CRISPR-techniek is al vrij nauwkeurig, maar het aandeel van onbedoelde genveranderingen zou nog altijd in de orde van 1% zijn. Dat kan behoorlijk problematisch worden als je bedenkt dat een mensenlichaam bestaat uit biljoenen cellen. De onderzoekers stellen dat met BNA als gids-molecuul het foutenpercentage met (maximaal) een factor 10 000 omlaag kan worden gebracht. Lees verder
Cas13 op teststrookje ingezet als diagnosemiddel
Het Cas13-strookje (afb: Zhang lab)
Je kon er natuurlijk op wachten dat de veelgeroemde CRISPR/Cas-genschaar ooit nog eens op een ‘lakmoespapiertje’ terecht zou komen als diagnosemiddel. Een geprepareerd papierstrookje hoeft alleen maar in het monster van een lichaamsvocht gehouden te worden en een lijnenpatroon geeft aan of daar ziekteverwekkers of kankerstoffen in zijn aangetroffen. Een kind kan de was doen. Lees verder
Met CRISPR zijn genen ook aan en uit te zetten
Rechts de spiercellen van muisjes die behandeld zijn met CRISPRa, links de spiercellen (magenta) van onbehandelde muisjes met spierdystrofie (afb: Salk-instituut)
Al zo’n drie jaar geleden is ontdekt dat met CRISPR niet alleen genen te knippen en/of uit te wisselen zijn, maar dat je daarmee ook de genactiviteit kunt veranderen. Spaanse en Amerikaanse onderzoekers gebruikten die mogelijkheid om muisjes te behandelen voor suikerziekte (type I), nierbeschadiging en spierdystrofie (de muizelijke variant daarvan). Met succes, naar het schijnt. Toepassing bij mensen zal nog veel onderzoek vergen. Lees verder
Hoe werkt genoombewerking met CRISPR?
Hier een variant van de genschaar Cas9, nCas9, die slechts een DNA-streng doorknipt in plaats van twee. Daarmee kunnen afzonderlijk basen vervangen worden
Waarschijnlijk is de ontdekking en ingebruikneming van het bacteriële systeem om het genoom te bewerken, CRISPR, een van de belangrijkste wetenschappelijke ontwikkelingen van, op zijn minst, de laatste tien jaar. Onderzoek op het gebied van biologie en geneeskunde zijn sinds een paar jaar ingrijpend veranderd door de komst van die methode. Daarvoor waren er als zinkvingers en TALEN , maar die genoombewerkingsmethoden vallen in het niet bij CRISPR. Die methode geeft hoop op, onder meer, genezing van ernstige ziektes maar houdt ook de dreiging in van kinderen-op-maat en mensverbetering. Lees verder
Is de vraag niet óf maar hóe we CRISPR toepassen
Julian Savulescu:…morele verplichting voor de ouders…
Prutsen aan je eigen DNA voor spierballen
Josiah Zayner probeert er nog een slaatje uit te slaan (afb: the Odin)
Sinds het bewerken van DNA met behulp van de CRISPR/Cas9-genschaar een ‘fluitje van een cent’ schijnt te zijn, wordt het steeds waarschijnlijker dat allerlei ‘amateurs’ zich aan die techniek gaan vergrijpen. De Amerikaanse biofysicus Josiah Zayner probeert nu met die techniek bij zichzelf een spierballen aan te kweken (en hij wil met anderen zijn ervaringen delen). Dat zou moeten lukken door de activiteit van het gen dat codeert voor de spiergroeiremmer myostatine (myo=spier) te onderdrukken. Lees verder
Genonderzoek kent ook ‘modes’
Topgenen door de jaren heen. Wit is hemoglobine, ononderbroken blauw TP53 (afb: Nature)
Peter Kerpedjiev is programmeur en heeft ook een opleiding in bioinformatica. Hij wilde promoveren en wilde weten welke genen nu belangrijk zijn voor onderzoekers. Hij verliet zich daarbij op de Amerikaanse geneeskundebibliotheek die in zijn PubMed-databank precies bijhoudt waarover gepubliceerd is. Daaruit haalde Kerpedjev de artikelen waarin de structuur, functie en/of locatie van genen wordt beschreven en voor welke eiwitten die coderen. Daaruit destilleerde hij een genentoplijst van het menselijk genoom. Het blijkt dat ook van genonderzoek last heeft modes. Lees verder
Naar verluidt eerste ‘inwendige’ gentherapie uitgevoerd.
Een zinkvinger waarmee DNA kan worden doorgeknipt (afb: WikiMedia Commons)
In de VS zou onlangs voor het eerst een ‘inwendige’ gentherapie zijn uitgevoerd, waarbij het de bedoeling is dat het genoom in (lever)cellen vanuit het lichaam wordt/kan worden bewerkt om een genetische ziekte te ‘repareren’. De therapie is uitgevoerd bij de 44-jarige Amerikaan Brian Madeux die een vrij zeldzame stofwisselingsziekte heeft, de ziekte van Hunter. Madeux kreeg miljoenen exemplaren van het juiste gen ingespoten, tezamen met de zogeheten een kreupel virus voor de aanmaak van zogeheten zinkvingers, die het gen in het DNA inbouwen. “Hopelijk helpt dat mij en anderen”, zei de patiënt. Binnen een maand moet duidelijk zijn of de aanpak werkt. Lees verder
Onderzoekers fabrieken gele vleugelloze mug met drie ogen
Met een gen voor Cas9 en DNA-sequenties voor gids-RNA in hun genoom konden zwarte muggen, onder veel meer, geel en vleugelloos gemaakt worden. Dit alles bedoeld om verspreiding van virusziektes te voorkomen (afb: UCR)
Onderzoekers van de universiteit van Californië in Riverside hebben met behulp van de CRISPR-techniek muggen gefabriekt die in staat zijn het genknipenzym Cas9 te produceren. Dat zou die muggetjes makkelijk genetisch manipuleerbaar maken. Als bewijs van de mogelijkheden van die toestand produceerden de dierenbeulen gele, vleugelloze muggen met drie ogen. De onderzoekers zeggen uit te zijn op het bestrijden van dierplagen met behulp van gendruk. Lees verder