Categorie archieven: De cel

Kunstmatige cellen afdrukken

Geplaatst op door
Beantwoorden

KunstcellenOnderzoekers van de Amerikaanse Pennsylvania staatsuniversiteit hebben een microprinttechniek gebruikt om kunstmatige cellen af te drukken. We praten dan over cellen, of eigenlijk celmembranen, met een diameter van 20 tot 50 µm; in de orde van grootte van natuurlijke cellen. Die lege cellen zouden dienst kunnen doen als medicijnvervoerders of als bezorgers van genen, bij onderzoek aan membranen van natuurlijke cellen  of andere listige dingen doen in biotechnologsiche toepassingen, denken de onderzoekers. Lees verder →

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder →

Afweer weer aan het werk gezet tegen kankercellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
neuropiline-1

Neuropiline-1

Veel van het hedendaags kankeronderzoek is gericht op het ‘redresseren’ van het eigen afweersysteem. Dat is een prachtige machine, maar die laat ons soms in de steek zoals bij de bestrijding van kanker. Ook nu weer bij onderzoek aan de Katholieke Universiteit van Leuven is de blik gericht op het herstel van het dodelijke vermogen van het immuunsysteem. In een recent onderzoek werden T-cellen genetisch zo aangepast dat ze ‘bereid’ waren de woekercellen aan te pakken. In het Leuvense onderzoek werd datzelfde bereikt door het eiwit Nrp1 (neuropiline-1) te blokkeren. Lees verder →

Gerepareerd eiwit kan weer aan de slag

Geplaatst op door
Beantwoorden
farmacoperons

Farmacoperons, de ‘allesgenezers’.

Het heeft 13 jaar geduurd, maar eindelijk lijken de dagen van glorie voor P. Michael Conn van de universiteit van Oregon, tegenwoordig verbonden aan de universiteit van Texas, en zijn medewerkers nabij. Conn heeft een methode ontwikkeld om misvouwde eiwitten, oorzaak van een hele reeks ziektes, weer in het gareel te krijgen. Bij muizen is het de onderzoeksgroep gelukt ze te genezen van een misvouwziekte, waardoor muizenvaders geen kinderen meer kunnen krijgen. Het misvouwen van eiwitten is, onder veel meer, verantwoordelijk voor de ziekte van Alzheimer, taaislijmziekte (cystische fibrose) en de ziekte van Huntington.
Lees verder →

Ontbrekende schakel voor synthetische cellen gevonden (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Vetbolletjes

Vetzuurbolletjes (in dit geval van oliezuur)

In de praktische synthetische biologie kun je grofweg twee wegen volgen: van boven-naar-beneden en van-beneden-naar-boven. De eerste weg is bestaande systemen nemen en daar wat aan veranderen. De andere om met niks te beginnen en een cel op te bouwen bestaand uit essentiële onderdelen of althans wat men denkt dat een essentieel is. Dan hebben we het over de minimale cel, ook wel protocel genoemd. Een onderzoeksgroep van het algemeen ziekenhuis van Massachusetts (onderdeel van de Harvard-universiteit) rond de befaamde synbioloog en Nobelprijswinnaar Jack Szostak, die zich bezig houdt met de ontwikkeling van protocellen, schijnt een belangrijk probleem met het maken van protocellen te hebben opgelost: de tegenstrijdigheid tussen de chemie van de RNA-kopiëring en de stabiliteit van het membraan. RNA heeft voor zijn kopiërende werk magnesium-ionen nodig en magnesium is slecht voor de vetzuurmembranen, waarvan men denkt dat die de oercellen omhulden. Citraat, het zoutdeel van citroenzuur, bleek de oplossing. Lees verder →

Leer afweercellen kankercellen te herkennen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michel Sadelain (MSKCC)

Michel Sadelain (m) met mede-onderzoekers Isabelle Rivière en Renier Brentjens (foto: mskcc.org)

Leer immuuncellen kankercellen te herkennen en dat komt alles terecht. In de vele jaren van het wereldwijde kankeronder-zoek zijn al vele voorstellen en ideeën geopperd om die gevreesde ziekte (eigenlijk een conglomeraat van woekerende ziektes) een definitief halt toe te roepen. De Amerikaanse kankeronderzoeker Michel Sadelain van het Memorial Sloan-Ketheringkankercentrum in New York heeft in maart vijf patiënten met bloedkanker (in jargon: acute lymfatische leukemie) behandeld met eigen immuuncellen, die genetisch zo aangepast waren dat ze kankercellen herkenden en, hopelijk, zouden vernietigen. Bij vier was er verbetering opgetreden en bij een patiënt was de leukemie  binnen acht dagen helemaal verdwenen. Bemoedigend, noemt Sadelain dat. Hij heeft, zo meldt het populairwetenschappelijk blad New Scientist,  nu elf andere patiënten behandeld met een overeenkomstig resultaat. Ook klinische proeven bij andere kankersoorten laten bemoedigende resultaten zien, stelt het blad.
Lees verder →

Mikrogliacellen zijn belangrijk voor hersens

Geplaatst op door
Beantwoorden
Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

Tot voor niet zo heel lang geleden bestonden de hersens uit neuronen. Gliacellen waren wel ontdekt, maar die cellen, die de helft van het hersenvolume innemen, werd slechts een bescheiden functie toegedacht als vuller en schoonmaker (glia is Grieks voor lijm). Vrij recent blijkt dat de gliacellen, vooral de mikrogliacellen,  wezenlijk zijn voor het functioneren van de hersens. Steffen Jung van het Israelische Weizman ontwierp een genetische ‘knop’ om te achterhalen wat die ‘lijmcellen’ nu precies doen. Recent ontdekte Jung en zijn medeonderzoekers dat de mikrogliacellen een rol spelen bij de muisvariant van multiple sclerose (MS).  Lees verder →

Ontdekt hoe cellen elektra gebruiken

Geplaatst op door
Beantwoorden
Calciumkanaaltjes

Een schematische voorstelling van calciumkanaaltjes

Het is misschien vervelend om steeds maar weer te herhalen en het leven heeft er natuurlijk vele honderden miljoenen jaren de tijd voor gekregen, maar dat hele systeem dat we leven noemen, zit toch knap ingewikkeld en vernuftig in elkaar. Elektriciteit is voor cellen een bruikbaar fenomeen. Zo zitten in de celwanden minieme calcium- en natriumkanaaltjes die elektrische stroompjes creëren, die een belangrijke rol spelen bij vele bioprocessen, zoals bij de werking, van het hart, de hersens en de hormoonproductie. Onderzoekers van de universiteit van Washington zijn er achter gekomen hoe de calciumkanaaltjes efficiënt en secuur calciuminonen laten passeren in een warboel van geladen deeltjes die ook nog eens veel op calciumionen lijken, zoals natriumionen. Lees verder →

Gentherapie in de maak voor bloederziekte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedplaatjes maken stollingsfactor aan

De gele kleur geeft aan dat de stollingsfactor in de bloedplaatjes wordt aangemaakt (foto: Lily Du)

Het lijkt er op dat een gentherapie lijders aan de bloeder-ziekte kan helpen aan de zo node gemiste stollingsfactor-en. Het bloed van die patiënten stolt moeilijk omdat bepaalde stollingsfactor-en ontbreken en elke bloeding zou fataal kunnen zijn. Amerikaanse onderzoekers hebben daar nu een gentherapie voor ontwikkeld. De reparatie van het defect begint met het in bloedstamcellen inbouwen van het gen dat zorgt voor de aanmaak van de ontbrekende stollingsfactor of -factoren. Vervolgens worden die ‘gerepareerde’ bloedstamcellen bij de patiënt weer ingespoten. Proeven met honden bleken succesvol: tweeeneenhalf jaar na de behandeling hadden de honden nog steeds geen last van de voor bloederlijders typerende heftige bloedingen. Lees verder →

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Lin28a-muizen

Haar bij muizen met geactiveerd Lin28a-gen groeit sneller aan (foto: Science)

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven? Voor sommigen zou dat mooi zijn, maar ik heb zo mijn twijfels. Onderzoekers van de Harvard-universiteit in Cambridge (VS) denken tenminste dat ze een stap op de weg naar het eeuwige leven hebben gemaakt. Dat slapende gen, aangeduid met Lin28a zou daarbij de sleutel (kunnen) zijn. Dat gen is actief in embryo’s van vele zoogdieren (ook de mens),  maar ‘slaapt’ bij volwassenen. Muizen met een geactiveerd Lin28a-gen herstelden veel sneller de schade aan spieren en (bepaalde) weefsels dan muizen met een inactief Lin28a-gen. Ook hun haar groeit sneller. Ook nooit weg. De onderzoekers meldden niet dat de muizen langer leefden.
Lees verder →