Ongeslachtelijke voortplanting planten binnen handbereik (?)

Zandraket

Zandraket (Arabidopsis thaliana)

Wanneer de vrouwelijke geslachtscellen in planten worden bevrucht, activeert een signaal van het sperma de celdeling en worden er nieuwe plantenzaden gevormd. Deze activering kan ook zonder bevruchting door mannelijke gameten (geslachtscellen) worden geactiveerd, zoals onderzoekers van de universiteit van Zürich aannemelijk hebben gemaakt. Daarin speelt een cycline, een eiwit dat de celcyclus reguleert, een belangrijke rol. Dit opent nieuwe wegen voor de ongeslachtelijke voortplanting van gecultiveerde planten, waardoor ingekweekte eigenschappen niet meer verloren gaan zoals bij geslachtelijke bevruchting. Lees verder

Twaalf genen met CRISPRCas9 in een keer uitgeschakeld

CRISPR-complex

De structuur van het CRISPR-complex, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Onderzoekers van de Maarten Luther-universiteit in Halle en het Leibnitzinstituut voor plantbiochemie hebben een zelf ontwikkelde aangepaste vorm van de ‘genschaar’ CRISPR/Cas9 gebruikt om bij planten in een keer tot twaalf genen tegelijkertijd uit te schakelen. De genoombewerkingstechniek maakt het makkelijker op de wisselwerking tussen diverse genen te onderzoeken. Lees verder

Hoe sturen plantencellen hun epigenoom?

Zandraket

Zandraket (Arabidopsis thaliana)

Wat er met ons lichaam gebeurt staat allemaal opgetekend in het genoom, maar er zijn zo’n tweehonderd verschillende cellen in ons lichaam die ook nog eens reageren op hun omgeving. Dan komt het epigenoom om de hoek kijken, het systeem dat de activiteit van de genen bepaalt. Onderzoekers in Japan zijn bij planten eens gaan kijken hou dat epigenoom in elkaar steekt. Het lijkt er op dat dat epigenoom weer ingewikkelder in elkaar steekt dan gedacht, waarbij genen het zwijgen wordt opgelegd en springende genen aan banden worden gelegd, maar dat in een ingewikkeld samenspel met stress- en ontwikkelingsgenen. Lees verder

CRISPR-Cas9-methode zou geen genetische manipulatie zijn

Aradopsis (zandraket?)

De ‘steen des aanstoots’: een plant uit het Aradopsis-geslacht waartoe onder meer de zandraket behoort (foto: Stefan Jansson)

We hebben het hier vaker gehad over de van bacteriën geleende CRISPR-Cas9-methode om heel precies DNA te bewerken. Dat lijkt me genetische verandering of, zo je wilt, manipulatie, maar nu heeft de Zweedse Landbouwraad anders beslist: met CRISPR-Cas9-methode bewerkte organismen vallen niet per se onder de genetisch veranderde organismen. Dat is niet onbelangrijk, omdat de EU nogal terughoudend is bij het toelaten van genetisch gemanipuleerde planten. Mij lijkt het een strijd tussen haarklovende rechtsgeleerden. Het is duidelijk dat hier op een niet natuurlijke manier wordt gesleuteld aan het genoom, toch? De Landbouwraad boog zich over de zaak naar aanleiding van vragen van onderzoekers van de universiteiten Umeå en Uppsala. Lees verder

DNA niet het hele ‘draaiboek’

DNA in chromatineverpakking

Histonen maken deel uit van de chromatineverpakking rond het DNA

Iemands eigenschappen en kenmerken zouden niet alleen bepaald worden door ons DNA, maar ook door de zogeheten histonen, de ‘verpakking’ van het levensmolecuul, zo denken onderzoekers van de universiteit van Edinburgh. Histonen spelen een rol bij het aan- en afschakelen van genen. Overigens hebben Groningers al eerder bij het plantje zandraket aangetoond dat epigentica overerfelijk is.  Lees verder