Een vrouw in de VS die acht jaar geleden vergeefs een stamcelbehandeling kreeg om haar van een verlamming te genezen, blijkt een tumor ontwikkeld te hebben die zou bestaan uit neuscellen. De stamcellen die bij de therapie gebruikt werden, waren reukstamcellen, die in haar ruggenmerg werden ingebracht om daar schade aan zenuwcellen te herstellen. De therapie haalde niets uit. Lees verder
Ons lijf bevat overal volwassen stamcellen
Stamcellen zijn de alleskunners die in medische kringen voor grote ophef en opwinding zorgen, omdat die zich kunnen ontwikkelen tot elk type cel en daarmee van zeer grote therapeutische waarde zouden kunnen zijn, maar er zijn stamcellen en stamcellen. We weten echter nog maar weinig af van die magische cellen, zo blijkt uit een overzichtsartikel in Faseb, het wetenschappelijk tijdschrift van de Amerikaanse vereniging van experimentele biologie van, onder meer, de universiteit van Texas. Embryonale en kunstmatige geproduceerde pluripotente stamcellen zouden niet de enige cellenbron hoeven zijn die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling de gedifferentieerde cellen. Volgens de auteurs van het artikel zijn volwassen pluripotente (=veelkunnende) stamcellen in het hele lichaam aanwezig. Die kunnen zich omvormen tot elk type cel, vooropgesteld dat ze de juiste ‘instructies’ krijgen. Dat zou betekenen dat we helemaal niet zoveel moeite hoeven doen om omnipotente (=alleskunnende) stamcellen te kweken. Die adulte stamcellen zouden echter ook een rol spelen bij het ontstaan van kanker. Lees verder
Teruhiko Wakayama van het RIKEN-instituut voor ontwikkelingsbiologie
Dat er in Japan ooit volwassen cellen zijn geherpro-grammeerd tot stamcellen in een zuurbadje, is vermoedelijk een fabeltje. Die stamcellen kwamen hoogstwaarschijnlijk van een andere muis, zegt Teruhiko Wakayama die direct bij het project betrokken was. Dat zou dan betekenen dat stamcelonderzoekster Haruko Obokata, kortstondig een wereldster, zich in het beste geval gruwelijk vergist heeft. Obokata is steeds blijven volhouden dat de resultaten echt waren en dat haar slordigheden in de Nature-artikelen, die gepubliceerd werden met de onderzoeksresultaten, daar niets aan af deden, ook al heeft ze die artikelen teruggetrokken. Dat zou zijn gebeurd onder grote druk van ongetwijfeld ook haar werkgever, het gerenommeerde RIKEN-instituut. Mede-auteur Wakayama lijkt het verhaal nu definitief ten grave gedragen te hebben. Ten tijde van het onderzoek was hij hoofd van het RIKEN-lab voor ontwikkelingsbiologie waar Obokata werkte. Hij leverde de gebruikte muizen aan en nam ook een aantal STAP-stamcellen in ontvangst om ze op kweek te zetten en uit te testen.
Vanwege alle twijfels heeft Wakayama nu het DNA van die cellen laten onderzoeken bij een ander lab. Daar ontdekten onderzoekers dat het GFP-gen voor groen fluorescerend eiwit, toegevoegd om de cellen te kunnen traceren, bij de STAP-cellen op voorkomt op chromosoom nummer 15, terwijl het bij álle muizen uit Wakayama’s collectie standaard op chromosoom 18 zat. Bij het RIKEN-instituut zijn ze inmiddels ook overtuigd van de ondeugdelijkheid van de experimenten van Obokata. Deze muis zal nog wel een lange staart hebben…
Bron: C2W
Haruko Obokata
De Japanse stamcel-onderzoekster Haruko Obokata heeft er in toegestemd dat de twee gerucht-makende artikelen over een nieuwe, eenvoudige manier om stamcellen te maken (de zogeheten STAP-cellen) in het blad Nature zullen worden teruggetrokken. Bij intern onderzoek van het Riken-instituut, waaraan Obokata verbonden is, is slordigheid en wetenschappelijk wangedrag geconstateerd. Obokata houdt steeds vol dat er niet met de resulaten is gesjoemeld. In het Franse blad Le Monde uit directeur Marc Peschanski van het stamcelintituut I-Stem in Génopole d’Evry kritiek op het blad. “De voorgestelde techniek is in 15 dagen uit te voeren en het is dus niet erg moeilijk de uitkomsten te verifiëren, maar Nature heeft gekozen voor mediaheisa. Belangrijke tijdschriften als Nature, Cell en Science publiceren onderzoeksresultaten als een evangelie zonder voorzorgsmaatregelen te nemen. Als een onderzoek een spectaculair resultaat oplevert, dan zal dat zeker twee keer overgedaan moeten worden.”
Bron: Le Monde
De Aglaris Facer 1.0
De twee jaar geleden opgerichte Spaanse spruit Aglaris Cell in Madrid is bezig geld op te halen voor een productie-faciliteit waarmee op ‘industriële schaal’ stamcellen zouden kunnen worden geproduceerd. Het bedrijfje heeft de aandacht getrokken van de universiteit van Oxford en het farmaconcern Merck. Mede-oprichter David Horna is onlangs in Londen geweest om te spreken met belangstellende geldschieters. Lees verder
Student Brendan Rowan (foto: Rice-universiteit)
Hydrogels zijn handige materialen, die, voornamelijk bestaand uit water, opeens kunnen verstijven. Onderzoekers die bezig zijn met het ‘construeren’ van menselijke organen gebruiken die gels nogal eens als een soort mal, waarin de gekweekte orgaancellen zouden kunnen uitgroeien tot een functioneel orgaan. Het is allemaal iets ingewikkelder, maar dat is toch de gedachte. Brendan Watson, een student van de Amerikaanse Rice-universiteit heeft een hydrogel ontwikkeld, die vloeibaar is bij kamertemperatuur, vast bij lichaamstemperatuur en die afbreekt als het orgaanweefsel groeit. Met die hydrogel zou dus het orgaan in het lichaam moeten groeien. Lees verder
Het lijkt me ook niet niks. Het Japanse Riken-instituut is er een met een goede naam op het gebied van genetica, maar die goede naam is wat bezoedeld geraakt. Eerst moest Riken-onderzoekster Haruko Obokata erkennen dat ze wat slordig was geweest met de plaatjes en bleek niemand haar experimenten met stamcellen te maken te kunnen nadoen. Toen bleek dat de man die de misstappen van Obokata moest onderzoeken, Shunsuke Ishii, zelf een aantal jaren geleden in de fout te zijn gegaan. Nu heeft Riken-president Ryoji Noyori aangekondigd dat alle artikelen worden bekeken op gesjoemel met plaatjes of plagiaat. Het zou daarbij om minstens 20 000 artikelen gaan. Een datum waarvoor de artikelen moeten zijn beoordeeld gaf Noyori niet.
Bron: Science
Kraakbeen op bot. De rode stippen zijn de celkernen. De blauwe vlekken bestaan uit proteoglycaan; wateraantrekkende eiwitten die als ‘schokdempers’ fungeren in het kraakbeen.(foto: Sarindr Bhumiratana//Columbia-universiteit)
Kraakbeen is, weefseltechnisch gezien, een simpel materiaal. Het bestaat uit één type cel, heeft geen bloedvaten of zenuwbanen. Het leek dus het ideale biomateriaal om in het lab te maken. Dat bleek toch lastiger dan gedacht. Nu schijnt dat onderzoekers rond Gordana Vunjak-Novakovic van de Columbia-universiteit er toch in geslaagd te zijn uit menselijke stamcellen ‘authentiek’ kraakbeen te maken. Lees verder
Menselijke hartcellen (groen) nemen de plaats in van beschadigde hartcuardian)
Ik weet het, stamcellen zijn de grote mode. Is er niet weer ergens een nieuwe methode gevonden om uit volwassen cellen stamcellen te maken (echt of niet), dan is er wel weer een nieuwe stamceltherapie die bij muizen of apen allerlei verbluffende resultaten te zien heeft gegeven. Nu lees ik weer in verschillende bladen (waaronder the Guardian) dat embryonale stamcellen met succes zijn ingezet bij apen om schade na een hartaanval te repareren. Hè, gister maakte ik een berichtje over ongerijmdheden bij klinische proeven waar beenmergstamcellen die werden gebruikt om de hartfunctie bij mensen te verbeteren. Ik ben maar een eenvoudige boerenl.., maar dit lijkt toch op non-nieuws. De onderzoekers gebruikten weliswaar menselijke embryonale stamcellen, maar proeven bij muizen hadden al aangetoond dat menselijke cellen het gewoon ‘doen’ in die muizenhartjes. Dus nogmaals de vraag: wat is het nieuws? Een vervelende bijkomstigheid van de proef met de apen was dat ze last kregen van hartritmestoringen. Die verdwenen na een tijdje, maar dat lijkt me toch een lastige complicatie. Onderzoeker Charles Murray van de universiteit van Washington in Seatlle denkt dat het mogelijk is dat er over vier jaar klinische proeven met deze techniek worden gedaan. Bij gebruik van vreemde cellen, moet het afweersysteem worden onderdrukt om te voorkomen dat de cellen onmiddellijk weer worden afgebroken. Ik zou toch opteren voor de beenmergcelroute. Daarbij gaat het om eigen cellen.
Bron: the Guardian
Links (A) het controleweefsel. B zijn de stamcellen in het hart en bij C zijn de cellen omgevormd tot hartcellen (foto: Kennislink)
Af en toe geloof je je ogen toch niet, maar het staat er toch echt in het persbericht en in het blad British Medical Journal: klinische proeven met stamceltherapieën lijken succesvoller te zijn als er meer ongerijmdheden in de verslaggeving voorkomen. Het ging bij deze meta-analyse om klinische proeven met beenmergstamcellen ter verbetering van de hartfunctie. De onderzoekers bestudeerden 133 rapporten van 49 klinische proeven en ontdekten 600 ongerijmdheden.