Blokkeren receptor in mikrogliacellen keert Alzheimer

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

De massale sterfte van hersencellen bij de ziekte van Alzheimer zou wel eens te maken kunnen hebben met het disfunctioneren van andere cellen in de hersens: de mikrogliacellen. Onderzoekers van de universiteit van Stanford (VS) vonden dat het blokkeren van een receptor op het membraan van mikrogliacellen bij muizen met Alzheimer positief uitwerkte: het geheugenverlies werd gekeerd evenals allerlei andere negatieve effecten van de ziekte bij dieren. Het onderzoek zou ook opheldering verschaffen over de relatie tussen aspirine en de hersenziekte. Lees verder

Muis met hersencellen mens is ‘slimmer’

Stercel

Een stercel (astrocyt) en een neuron

Muizen met menselijke hersencellen, de zogeheten glia- of lijmcellen, lijken slimmer te worden, zo constateerden onderzoekers van de universiteit van Rochester (VS). “Het is nog steeds een muizenbrein”, zegt onderzoeker Steve Goldman, “maar alle niet-neurale cellen zijn menselijke cellen.” Lees verder

Genen te activeren met hersenkracht

HersenkrachtHet moet toch niet gekker worden. We hadden al vliegtuigjes die zich door hersengolven lieten besturen, maar nu zijn onderzoekers van de technische hogeschool in Zürich (ETHZ) rond de bekende synthetisch bioloog Martin Fussenegger, er, als de verhalen kloppen, in geslaagd de activiteit van genen te sturen met ‘hersenkracht’. Dat schijnt tenminste gelukt te zijn bij celkweken en ook muizen. De techniek zou gebruikt kunnen worden om pijn te verzachten of epileptische aanvallen te neutraliseren, denken de Zwitsers.
Lees verder

Stamcellen ingezet tegen hersenkanker

Gifproducerende stamcellen

Ingekapselde gif producerende stamcellen (blauw) doden resterende kankercellen rond de weggesneden tumor (groen) (foto: Khalid Shah)

Onderzoekers rond Khalid Shah van het stamcelinstituut van de Harvard-universiteit (VS) hebben genetisch veranderde stamcellen ingezet om hersentumoren te lijf te gaan. De stamcellen waren genetisch zo veranderd dat ze kankercellen dodende gifstoffen produceerden, waar ze zelf geen last van hadden. De gifstoffen belagen alleen cellen die door bepaalde moleculen op het membraan kenbaar zijn als kankercellen. In muizenhersens werkte het. Lees verder

Huidcellen direct omgezet in hersencellen

Andrew Yoo (Washington-universiteit)

Andrew Yoo (l), Michelle Richner en Matheus Victor

Onderzoekers van de Washington-universiteit in St. Louis (VS) zijn er in geslaagd  huidcellen direct om te zetten in hersencellen. Dat is al eerder gebeurd, maar daarbij werden de huidcellen eerst omgevormd tot (pluripotente) stamcellen. Met deze nieuwe techniek zou de omvorming een veel hogere opbrengst opleveren. De onderzoekers denken op deze manier ook heel gericht andere type hersencellen te kunnen maken.
Lees verder

We weten weer iets meer van vouwen eiwitten

Celskelet

Het ingewikkelde celskelet zorgt voor het vervoer van, onder veel meer, chaperonnes die misvouwen eiwitten weer in vorm brengen (foto: Rabouduniversiteit)

Eiwitten moeten op een bepaalde manier gevouwen zijn anders werken ze niet of, erger, helpen ze mee aan het afsterven van cellen. Bepaalde moleculen, zogeheten chaperonnes, verhelpen vouwfouten bij eiwitten. Het blijkt dat een warmte-impuls, bijvoorbeeld door koorts, het aantal van deze ‘chaperonnes’ vergroot, maar net zo belangrijk, is net ontdekt bij onderzoek aan de worm Caenorhabditis elegans, is dat die schok voor een grotere productie van een eiwit (PAT10) zorgt dat actine stabiliseert, het ‘geraamte’ van een cel. De ontdekking zou nieuwe wegen voor de behandeling van ‘vouwziektes’ als die van Alzheimer, Parkinson of Huntington kunnen opleveren, zo speculeren de Amerikaanse onderzoekers.
Lees verder

Alzheimercellen in petrischaal gekweekt

Plaques in een petrischaal

In de kweekschaalhersens die genetisch veranderd waren, vormden zich plaques (oranje) (foto: Massachusetts-ziekenhuis)

Voor het eerst hebben onderzoekers Alzheimercellen in petrischalen in het lab gekweekt. De neurowetenschappers van het Massachusetts-ziekenhuis in Boston (VS) slaagden daarin door hersencellen in een gel te kweken, waar ze net als in de hersens netwerken vormen, en ze vervolgens genetisch te ’transformeren’ in Alzheimercellen. Dit biedt onderzoekers mogelijkheden therapieën eerst in vitro te onderzoeken alvorens verder te gaan met dier- en, uiteindelijk klinische proeven bij mensen. De cellen in het glazen kweekschaaltje vormden inderdaad ook de plaques, die kenmerkend zijn voor de ziekte. Lees verder

Vesikels beïnvloeden functies hersencellen

Vesikels in hersencellen

Een neuron (blauw) heeft de blaasjes (groen) binnengelaten met als gevolg dat er meer katalase (rood) wordt geproduceerd om de cel te beschermen tegen peroxides (afb: JG-univ.)

Vesikels, kleine blaasjes in de cel die voor het transport door het celmembraan zorgen, schijnen effect te (kunnen) hebben op het functioneren van hersencellen, zo hebben onderzoekers van de Johannes Gutenberg-universiteit in Mianz (D) uitgevogeld. Die blaasjes, afkomstig van naburige gliacellen, leveren de neuronen de munitie in de strijd tegen allerlei ongerief. De zogeheten exosomen schijnen de hersencellen op diverse niveaus te stimuleren: ze bevorderen de elektrische geleiding en dus (denk ik dan) de signaaloverdracht en hebben invloed op de gensturing en hebben daarmee een belangrijke invloed op het functioneren van de hersenen.
Lees verder

Menselijk ’taalgen’ maakt muizen slimmer

Baby met telefoonVoordat duidelijk was wat het menselijke gen FOXP2 precies uitvoerde werd het ’t taalgen genoemd. Het  blijkt nu dat muizen die dat gen bezitten slimmer zijn. Ze leren beter een taak automatisch of onbewust uit te voeren. Volgens de onderzoekers zou dat betekenen dat FOXP2 het kinderen mogelijk maakt hun lippen en tong onbewust te bewegen, vaardigheden die bij het spreken goed van pas komen.

Lees verder