Rijst ‘ongeslachtelijk’ gemaakt

Rijsthalmen

Oryza oftewel rijst

In tegenstelling tot nogal wat andere planten plant rijst zich alleen geslachtelijk voort. Dat hebben onderzoekers nu veranderd door het rijstgenoom te veranderen. Daardoor krijg je jonge plantjes die genetische gezien een exacte kopie zijn van de ouderplant. Dat schijnt interessant te zijn voor het kweken van hybriden door kruising. Ook andere voedingsgewassen zouden seksloos gemaakt kunnen worden. Lees verder

China roept ‘genoompiraat’ He tot de orde

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op genoomcongres in Hongkong

De Chinese overheid heeft de groep onderzoekers rond Jiankui He gevraagd te stoppen met het genetisch manipuleren van embryogenom-en. Volgens deskundigen is het nog veel te vroeg om zonder risico het genoom van embryo’s te bewerken. De Chinese staatssecretaris van wetenschap en technologie Nanping Xu verklaarde voor de Chinese staatsomroep dat He c.s. zich schuldig hebben gemaakt aan illegale en onaanvaardbare  handelingen. Er zal een onderzoek worden ingesteld. Lees verder

Is er een leven buiten CRISPR? TALE(?)

TAL-effector (TALE)

Een TAL-effector (afb: WikiMedia Commons)

Transcriptie-activatorachtige-effector-eiwitten oftewel TALE-eiwitten kunnen zo ontworpen worden dat ze aan elk stukje DNA kunnen binden. Onderzoekers ontdekten dat zo’n eiwit een soortgenoot kan verplaatsen dat aan DNA is gebonden aan zijn rechter- maar niet aan zijn linkerkant. Met deze bijzondere eigenschap van TALE zou het aan- en uitzetten van genen een stuk nauwkeuriger kunnen worden, zouden logische circuits in levende cellen gemaakt kunnen worden en zouden hinderlijke misperen kunnen worden voorkomen waaraan CRISPR zich nog wel eens schuldig maakt. Lees verder

In China genoom tweeling bewerkt

Jiankui He bewerkt genoom ivf-tweeling

Genoomonderzoeker Jiankui He van de universiteit van Shenshen (afb: MIT Technology Review)

Een Chinees wetenschapper stelt dat hij heeft meegewerkt aan de bewerking van het genoom van een meisjestweeling. De meisjes zouden daardoor niet vatbaar zijn voor het hi-virus. De DNA-bewerking zou succesvol zijn geweest en de meisjes zouden gezond en wel thuis zijn. Het voorval zou niet geverifieerd zijn via een onafhankelijk DNA-onderzoek. Ook is het niet behandeld in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. Lees verder

Binnenkort baby’s op maat via reageerbuisbevruchting (?)

Een eicel wordt bevrucht

Reageerbuisbevruchting

De vraag is al vaker gesteld maar die heeft nauwelijks reacties bij het grote publiek ontlokt: gaan/mogen we sleutelen aan het genoom van een baby om die aan te passen aan onze (de ouder’) wensen? Als het om enge erfelijke ziektes gaat, dan zeggen mensen al gauw ja, maar hoe zit het met het uiterlijk, de geestelijke of fysieke vermogens? Kortom willen we een product van de genetische gereedschapskist? Lees verder

Leidt CRISPR tot nieuw dierenleed?

Hoornloze zwartbonte koe

Hoornloze zwartbonte koe (afb: biokennis.org)

Als mensen over de mogelijkheden horen die de genschaar CRISPR/Cas9 (en varianten) biedt dan zijn ze vaak erg enthousiast. Eindelijk kunnen we ons verlossen van een hele reeks genetische ziektes, maar met de genschaar kun je ook ‘fröbelen’ met het genoom van dieren. Koeien zonder hoorns, dat moet toch mogelijk zijn of kippen die eieren leggen zo groot als een struisvogeleieren. Dat is geen verre toekomst. In Amerika wil het bedrijf Rebombinetics zich toeleggen op het ‘verbeteren’ van landbouwdieren. Lees verder

Stukjes DNA verhuizen heeft invloed op de cel

Verplaatsen van stukjes DNA met CRSIPR/GO

Het verplaatsen van stukjes DNA mbv een nieuwe CRISPR-techniek (afb: H. Wang et.al.)

Hoewel DNA uitgerekt een paar meter lang is en (dus) opgefrommeld in de celkern lijkt te zijn, is niks in de celkern toeval. Nu hebben onderzoekers met gebruikmaking van een alternatieve CRISPR-techniek (CRISPR/GO) ontdekt dat de plaats op DNA een groot verschil kan maken hoe bepaalde delen in het genoom werken. Lees verder

Muisjes met (alleen) twee vaders of twee moeders gefabriceerd

moeder/moedermuis met nakomelingen

Een moeder/moedermuisje met natuurlijke nakomelingen (afb: Chinese Academie van Wetenschappen)

Onderzoekers hebben muisjes gefabriceerd met twee vaders of twee moeders. De vader/vader-muisjes overleefden de geboorte overigens maar net, terwijl die uit twee moeders voortkwamen volkomen gezond en ook volledig functioneel waren wat de voortplanting betreft. Voor deze kunstmatige vorm van ‘parthenogenese’ (maagdelijke voortplanting) werden haploïde stamcellen (van elk chromosoom maar een exemplaar zoals in geslachtscellen) van twee vaders of twee moeders gebruikt en werden wat ‘correcties’ aangebracht met behulp van de genschaar CRISPR/Cas9. De onderzoekers rond Qi Zhou zeggen vooral benieuwd te zijn naar een antwoord op de vraag waarom maagdelijke voortplanting bij sommige gewervelde dieren, zoals haaien of kalkoenen, wel voorkomt en bij zoogdieren niet. Lees verder

Gentherapie bij muizenfoetussen in baarmoeder lijkt succesvol

Basebewerking DNA

Het principe van de basevervanging in DNA (afb: bechling.com)

Voor het eerst zouden onderzoekers het genoom van zoogdiervruchten in de baarmoeder genetisch hebben veranderd, om de muisjes in wording af te helpen van een erfelijke stofwisselingsziekte. Het onderzoek moet het pad effenen voor de toepassing van deze techniek bij mensen. Lees verder

Met gentechniek in een paar jaar geheel ‘vernieuwde’ groenten

Grondkersplant

Grondkersplant

Het heeft eeuwen geduurd voor wij mensen van de wilde tomaten de huidige rode ‘waterbommen’ hadden gekweekt. Met de bekende genschaar CRISPR/Cas9 is dat kunstje een stuk sneller te doen. Bij tomaten hadden onderzoekers daar maar een paar jaar voor nodig en met CRISPR schijn je ook de veelbelovende grondkers te kunnen ombouwen tot een commercieel landbouwproduct. Het eindeloos kruizen en uitselecteren heeft, waarschijnlijk, zijn langste tijd gehad. Lees verder