Herhaling proef met STAP-cellen mislukt

Ryoji Noyori

Riken-president Ryoji Noyori op de persconferentie


Een groep onderzoekers van het Japanse RIKEN-instituut in Kobe meldt dat ze niet in staat is geweest de simpele methode te reproduceren om met behulp van een zuurbadje stamcellen te maken. Begin dit jaar brachten deze zogeheten STAP-cellen de stamcelwereld in heftige beroering, maar al snel bleek dat de onderzoekers fouten hadden gemaakt en uiteindelijk zijn de artikelen in het vooraanstaande blad Nature teruggetrokken. Volgens ontwikkelingsbioloog Shinichi Aizawa van het Riken-instituut gaat het echter om een voorlopige conclusie. Het instituut heeft aangekondigd het stamcelonderzoek anders te organiseren en een nieuw bestuur te benoemen voor die afdeling
Lees verder

Stamcelonderzoeker pleegt zelfmoord

Yoshiko Sasai

Yoshiki Sasai (RIKEN)

Het wetenschappelijke drama van het STAP-celonderzoek, waarbij gewone cellen via een zuur badje zouden zijn omgezet in embryonale stamcellen, krijgt een gruwelijk vervolg. Eerder werden de artikelen in Nature over dit onderwerp al teruggetrokken. Nu blijkt Yoshiki Sasai, een van de (mede-)auteurs van die artikelen en werkzaam bij het RIKEN-instituut, in zijn lab zelfmoord gepleegd te hebben. Er is geprobeerd hem te reanimeren, maar dat mocht niet baten. Hij heeft een afscheidsbrief nagelaten, maar die zal niet openbaar worden gemaakt. Sasai is 52 jaar geworden. Lees verder

‘Zure stamcellen’ zou fabeltje/vergissing zijn

Teruhiko Wakayama (RIKEN)

Teruhiko Wakayama van het RIKEN-instituut voor ontwikkelingsbiologie

Dat er in Japan ooit volwassen cellen zijn geherpro-grammeerd tot stamcellen in een zuurbadje, is vermoedelijk een fabeltje. Die stamcellen kwamen hoogstwaarschijnlijk van een andere muis,  zegt Teruhiko Wakayama die direct bij het project betrokken was. Dat zou dan betekenen dat stamcelonderzoekster Haruko Obokata, kortstondig een wereldster, zich in het beste geval gruwelijk vergist heeft. Obokata is steeds blijven volhouden dat de resultaten echt waren en dat haar slordigheden in de Nature-artikelen, die gepubliceerd werden met de onderzoeksresultaten, daar niets aan af deden, ook al heeft ze die artikelen teruggetrokken. Dat zou zijn gebeurd onder grote druk van ongetwijfeld ook haar werkgever, het gerenommeerde RIKEN-instituut. Mede-auteur Wakayama lijkt het verhaal nu definitief ten grave gedragen te hebben. Ten tijde van het onderzoek was hij hoofd van het RIKEN-lab voor ontwikkelingsbiologie waar Obokata werkte. Hij leverde de gebruikte muizen aan en nam ook een aantal STAP-stamcellen in ontvangst om ze op kweek te zetten en uit te testen.
Vanwege alle twijfels heeft Wakayama nu het DNA van die cellen laten onderzoeken bij een ander lab. Daar ontdekten onderzoekers dat het GFP-gen voor groen fluorescerend eiwit, toegevoegd om de cellen te kunnen traceren, bij de STAP-cellen op voorkomt op chromosoom nummer 15, terwijl het bij álle muizen uit Wakayama’s collectie standaard op chromosoom 18 zat. Bij het RIKEN-instituut zijn ze inmiddels ook overtuigd van de ondeugdelijkheid van de experimenten van Obokata. Deze muis zal nog wel een lange staart hebben…

Bron: C2W

Dief en diefjesmaat in stamcelland?

Shunsuke Ishii

Shunsuke Ishii: boter op zijn hoofd (foto: Riken-instituut)

Het kan raar lopen. Niet zo lang geleden oordeelde een interne commissie van het Japanse Riken-instituut dat de jonge stamcelonderzoekster Haruko Obokata zich schuldig heeft gemaakt aan wetenschappelijke wangedrag. Die commissie werd voorgezeten door Shunsuke Ishii. Nu wordt Ishii zelf beschuldigd van gerommel met plaatjes in een van zijn artikelen in 2007 in het blad Oncogene. Lees verder

Stamcelonderzoekster Obokata houdt voet bij stuk

Haruko Obokata op haar persconferentie

Haruko Obokata op haar persconferentie deze week (foto: Japan Times)

In haar eerste openbare optreden sinds het bekend worden van de malversaties bij de publicatie van haar onderzoek aan stamcellen in Nature, heeft de Japanse onderzoekster Haruko Obokata van het Japanse Riken-instituut haar verontschuldigingen aangeboden aan haar werkgever, haar collega’s en aan de wetenschapsgemeenschap. Toch blijft ze volhouden dat ‘haar’ STAP-cellen, ontstaan na gewone cellen in een zuur bad te hebben gedompeld, wel degelijk bestaan. Ze zegt ook niet van plan te zijn de terugtrekking van de publicaties in Nature te zullen vragen, zo meldt Science. Op 8 mei meldt het instituut dat er geen nieuw onderzoek zal komen naar het ‘wetenschappelijk’ gedrag van Obokata. Het is nog onduidelijk of ze gestraft zal worden voor haar ‘slordige wetenschap’. Lees verder

Fantom-groep werkt aan genenkaart

Yoshihide Hayashizaki (Fantom)

Yoshihide Hayashizaki op een Fantom-bijeenkomst

Je zou het de wie-is-wie van de genetica kunnen noemen, maar dat wie slaat dan niet op personen, maar op genen. Een groot aantal onderzoeks-groepen onder aanvoering van het Japanse Riken-instituut is begonnen met het tekenen van de genenkaart: wat doen al die 20 000 genen in ons DNA en hoe worden die activiteiten aangestuurd? Dit zogeheten Fantom-project heeft zijn eerste resultaten gepubliceerd in 18 wetenschappelijke tijdschriften, onder meer in twee Nature-artikelen: DOIs: 10.1038/nature13182 en 10.1038/nature12787Lees verder

Onderzoekers zure stamcellen “niet te kwader trouw”

Haruko Obokata

Haruko Obokata van het Riken-instituut

Als vervolg op de soap van de ‘zure stamcellen‘ heeft het Japanse Riken-instituut, werkplaats van onderzoekksleidster Haruko Obokata, de eerste conclusies van een intern onderzoek vrijgegeven. Volgens de onderzoekers zouden sommige plaatjes onopzettelijk in het Nature-artikel terecht zijn gekomen en is er geen sprake van kwade opzet. Er werden nog geen uitspraken gedaan over de opzet van het experiment (gekopieerd of niet) en over het vermoeden van hergebruik van oude plaatjes. Lees verder