De structuur van dimethylsuccinaat (afb: chemoxy.com)

Hersencellen vragen een enorme hoeveelheid energie. Bij de ziekte van Alzheimer is die energievoorziening, die wordt geleverd door de mitochondriën, ernstig verstoord. Daardoor worden de verbindingen tussen hersencellen via de synapsen slechter en verdwijnen die, met alle kwalijke gevolgen van dien. In kweken van hersencellen van Alzheimerpatiënten wisten onderzoekers die energiecentrales weer te activeren, waardoor neuron/neuronverbindingen weer hersteld werden. Zou dat een adequate behandeling van deze ziekte zijn?
De Scrippsonderzoekers gebruikten een klein molecuul (dimethylsuccinaat) dat de mitochondriën in de cellen weer wist te revitaliseren en daarmee ook de verbindingen tussen de hersencellen (in de kweken) werden hersteld. “We dachten dat als we stofwisselingsactiviteit in de mitochondriën konden herstellen ook de energieproductie weer op gang zou komen”, zegt Stuart Lipton van het Scripps-onderzoekscentrum in Lo Jolla (Cal). “Bij cellen van Alzheimerpatiënten bleek het beschermen van de energieproductie voldoende om een groot deel van de celverbindingen te redden.”

Schuld aan die aflatende energieproductie was een fout in het zogeheten SNO-enzym (SNO staat voor zwavel, stikstof en zuurstof), zo vonden de onderzoekers bij Alzheimerpatiënten. Dat speelt de hoofdrol in de zogeheten S-nitrosylering.
In de energieproductie speelt de zogeheten Krebscyclus (ook citroenzuurcyclus genoemd) een hoofdrol. Via die reactiereeks wordt het energiemolecuul adenosinetrifosfaat (ATP) gemaakt. Een zwak punt zou de vorming van barnsteenzuur zijn. Als die hapert dan kan het mitochondrion niet voldoende energie produceren voor de hersencellen om zijn talrijke verbindingen met andere hersencellen in stand te houden.
De onderzoekers redeneerden als de cellen van voldoende barnsteenzuur konden voorzien dat dan de energieproductie weer op gang zou komen.

Aangezien barnsteenzuur (of althans de zuurrest daarvan) niet makkelijk de cel binnen (of uit) komt, gebruikten ze een verbinding die er op leek (dimethylsuccinaat, dus) en daar beter in staat was. Dat bleek te werken. Daardoor werd driekwart van de celverbindingen hersteld die eerder teloor waren gegaan en trad ook geen verslechtering op.

Bewijs van werking

Lipton: “Je kunt mensen geen barnsteenzuur geven als geneesmiddel, maar we hebben hiermee bewezen dat je de Krebscyclus kunt reactiveren. Het mooie is dat we dat hebben aangetoond in levende cellen van Alzheimerpatiënten, maar we zullen met nog iets beters moeten komen om een effectief geneesmiddel te hebben voor mensen.” De onderzoekers gaan door op het ingeslagen pad met de citroencyclus als doelgebied. Wie weet, op een dag….

Bron: Science Daily