B-cellen maken antilichamen aan in reactie op ziekteverwekkers (afb: Zeneca.nl)

Genetisch aangepaste afweercellen T-cellen, bekend als CAR-T-cellen, lijken heel wat in hun mars te hebben, maar dan vooral op het gebied van bloedkankers. Nu lijkt het er op dat de techniek zich heeft uitgebreid naar andere ziektes. Voorlopig resultaten van Duitse onderzoekers rond Georg Schrett van het Duits immuuninstituut DZI bij een klein groepje proefpersonen met een vorm van de autoimmuunziekte lupus zouden hoop geven.
CAR-T-veteraan Carl June en Daniel Baker van de universiteit van Pennsylvanië geven in Cell commentaar op het Duitse onderzoek. “We hebben altijd geweten dat, in principe, CAR-T-behandelingen breed konden worden toegepast. Het is heel bemoedigend om te zien dat dit bevestigd wordt”, zegt June. Er zijn nu zes door de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten goedgekeurde CAR-T-therapieën. Die hebben goede resultaten bereikt bij vormen van lymfomen (lymfeklierkkanker) en verschillende bloedkankers. Bij de CAR-T-techniek worden eigen afweercellen genetisch zo gewapend dat ze niet door de afweertrucs van de kankercellen te stoppen zijn.
In een artikel bleek dat Schrett c.s. Duitsland de techniek met enig succes hadden ingezet tegen lupus erythematodes, een vorm van lupus. Lupus is in alles de geschikte kandidaat voor de CAR-T-aanpak, aangezien die autoimmuunziekte ook wordt veroorzaakt door B-cellen (lymmfecellen). Dus daarbij kunnen die technieken gebruikt worden die ook tegen B-cellen werken. B-cellen zijn geen bloedcellen maar maken deel uit van het afweersysteem. Ze maken, onder meer, antilichamen. Soms raken die B-cellen van slag en vallen eigen cellen aan.

In het Duitse onderzoek bij vijf jonge volwassenen hielp de techniek niet afdoende, maar leek lupus tot bedaren gebracht. Ze hoefden geen medicijnen meer te slikken na een eenmalige dosis CAR-T-cellen toegediend gekregen te hebben. Ze werden in feite van hun B-cellen ‘bevrijd’. Ze moeten dan wel een tijdje antilichamen van donoren krijgen, want die konden ze aanvankelijk zelf niet aanmaken.
Alle vijf bleven ook na een jaar na toediening gevrijwaard van lupusverschijnselen. Anders dan kankerpatiënten zagen de lupuspatiënten hun B-cellen terugkeren. Die van nature worden aangevuld door bloedstamcellen in het beenmerg.
Volgens June en Baker zullen de resultaten van de Duitse onderzoekers moeten worden gestaafd door grootschaliger proeven met lupus-patiënten. Ze denken dat misschien een lagere dosis zou kunnen helpen

Bron: Science Daily