CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercellen aan (afb: SKI)

De CAR-T-aanpak tegen kanker is een immuuntherapie die vooral effectief is tegen bloedkankers zoals leukemie, maar veel minder tegen vaste tumoren. Er zijn al verschillende manieren bedacht om dat mankement van deze behandelingswijze op te lossen. Onderzoekers van het EPFL in Lausanne (Zwi) rond Li Tang hebben de genetisch veranderde afweercellen die in deze therapie gebruikt worden hun eigen medicijn meegegeven: interleukine 10. Bij muisjes werkte die aanpak bij vaste en ook uitgezaaide kankers maar ook bij een (nog lopende) kleine, klinische proef (met vaste tumoren) bleek dat prima te werken. Bij de elf proefpersonen verdween de kanker (vooralsnog).
Bij de CAR-T-methode worden T-cellen, de ‘soldaten’ van het afweersysteem, genetisch zo veranderd dat ze de kankercellen herkennen aan bepaalde stoffen op hun membraan (antigenen, de A in CAR). Het vervelende is dat in vaste tumoren de CAR-T-cellen die ‘opgefokte’ activiteit niet lang volhouden en de geest geven voor ze hun destructieve werk (het doden van de kankercellen) hebben afgerond.
Tang: “Wij hebben er een laag aan toegevoegd en die T-cellen robuuster gemaakt.” De veranderde T-cellen van Tang en de zijnen maakten ook nog eens interleukine 10 (IL-10) aan, een ‘medicijn’ dat er voor zorgt dat de cel langer in leven (en dus actief) blijft.

IL-10 werd lang vooral gezien als afweeronderdrukker, maar Tang en zijn collega’s ontdekten dat het eiwit ook een goede invloed heeft op de stofwisseling van cellen. De aanpak om die CAR-T-cellen ook IL-10 te laten aanmaken bleek getuige de recente experimenten een goede greep. Bij de met deze therapie behandelde muisjes kwamen de tumoren ook niet terug of, althans, geherintroduceerde kankercellen kregen geen vat (meer) op de gezonde weefsels.

Goedkoper (?)

De CAR-T-behandeling is nu al bewezen effectief in ‘vloeibare’ kankers, maar ook vrij kostbaar. Een enkele behandeling kost al gauw een halfmiljoen euro. De onderzoekers denken dat deze aanpak de prijs van deze immuuntherapie aanzienlijk zal kunnen verlagen omdat je daarmee maar 5% van de dosis (de genetische veranderde T-cellen) nodig hebt in vergelijking met bestaande CAR-T-therapie. Veel van de kosten van de behandeling zitten in het genetisch veranderen en kweken van de CAR-T-cellen in het lab.
De therapie zou tot stand gekomen zijn door gebruik te maken van de kunstmatige intelligentie van het bedrijf XtalPi. Wat de bijdrage van XtalPi (en ki) is geweest vertelt het persbericht niet.

“Een klein beetje bloed van de patiënt (om de T-cellen te ‘oogsten’; as) is al genoeg”, zegt Tang. “De volgende dag kunnen die (CAR-T-cellen die IL-10 aanmaken; as) al weer worden toegediend. Dat is aanzienlijk goedkoper en sneller dan nu, waarbij je ook levens spaart.”

Overigens hebben de onderzoekers het proces gepatenteerd en een bedrijf in het leven geroepen, Leman Biotech, om de therapie op de markt te zetten. Ik (=as) stel me overigens voor dat er nog wel wat aan de methode gesleuteld zal moeten worden vooraleer die in de klinische praktijk kan worden gebracht, maar gezien de, voorlopige, resultaten van een kleine klinische proef zijn de onderzoekende ondernemers hard op weg naar die praktijk.

Bron: Science Daily