Michael Chopin (l) en Stephen Nutt (afb: WEHI)

Afweercellen die ‘wacht’ lopen in het lichaam om te controleren of zich ergens gevaar ophoudt lijken heel verschillend te reageren op het verwijderen van eiwitten die de genactiviteit reguleren. Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van medicijnen (en natuurlijk wordt daar dan altijd kanker bij genoemd).
De onderzoekers bekeken de gevolgen van het verwijderen van eiwitten in afweercellen die de genexpressie (-activiteit) reguleren. Tot hun verrassing vonden ze een deel van de ‘schildwachtcellen’ daarop reageerde door de pijp aan Maarten te geven. Dat zou gevolgen kunnen hebben voor bepaalde behandelingen.
Het voorwerp van studie was een eiwitcomplex in die ‘schildwachtcellen’: PRC2, een complex dat genen uitschakelt. “Wij onderzoeken genregulering of de moleculaire processen in cellen die regelen hoe en wanneer genen worden gebruikt”, zegt Michael Chopin, immunoloog van het WEHI in Australië. “We bestudeerden de functie van PCR2 in twee afweercelpopulaties die de eerste verdedigingslinies vormen van het immuunsysteem. Die cellen vormen een belangrijke afweerbarrière tegen de omgeving en beschermen de huid en longen.”
De onderzoekers verwijderden twee componenten van PRC2: het enzym EZH2 en het eiwit Suz12 om te zien wat voor een effect dat had op de celontwikkeling en de functies van de cel.
Het bleek dat de verwijdering van EZH2 geen effect had op de biologie of functie van beide celpopulaties. Die waren nog steeds in staat adequaat te reageren op een virusbesmetting. Chopin: “Dat verbaasde ons zeer”.

Als Suz12 werd verwijderd van het complex dan bleek dat bepaalde macrofagen, zoals die voorkomen in longen en op de huid, volledig verdwenen. “Die macrofagen zijn verantwoordelijk voor het ontdekken en onschadelijk maken van een scala indringers. Ze alarmeren het systeem dat het organisme wordt aangevallen door ontstekingssignalen af te scheiden. Die weefselmacrofagen hebben de unieke eigenschap om hun aantallen op peil te houden. Suz12 schijnt een belangrijke functie in PRC2 te hebben in die regulering.”

Kanker

Volgens zijn baas Stephen Nutt is het van groot belang wat voor een effect medicijnen hebben op dergelijke eiwitten. “PRC2 zou in veel kankers een rol spelen. Er wordt nogal wat werk verzet om medicijnen te ontwikkelen die delen van dat complex aangrijpen om kanker te behandelen.” Volgens hem is er al een middel voor behandeling van een sarcoom goedgekeurd dat zo werkt.
“We moeten beter kijken naar middelen die de functies van EZH2 of Suz12 remmen. Misschien hebben die onbedoelde gevolgen voor het afweersysteem.” Aan de andere kant is het ook nuttig erachter te komen waarom sommige (kandidaat)medicijnen niet werken, stelt Nutt.

“Nu gelooft men dat het remmen van EZH2 de afweerreactie dempt om, bijvoorbeeld, afweeraandoeningen of ontstekingen te behandelen. Dit onderzoek toont dat, tenminste bij dit type afweercellen, dat hoogstwaarschijnlijk niet het geval is.” Nutt stelt dat de normale functie van cellen in ons lichaam afhangt van het vermogen van elke cel om op de juiste tijd en plaats de juiste combinatie van genen te gebruiken van de tienduizenden die het DNA bevat. “De regelmechanismen die genen deactiveren zijn wezenlijk voor het leven.”

Bron: Science Daily