Onderzoekers in de VS hebben bij muisjes hun afweercellen genetische zo aangepast dat ze de strijd aangaan met, onder andere omstandigheden, dodelijke virussen (in dit geval een longvirus). Met succes, stellen ze. Dit zou een oplossing kunnen vormen voor ernstige ziekteverwekkers waar geen vaccins tegen zijn, maar dergelijke technieken zijn duur.
Met inenting worden afgezwakte ziekteverwekkers of moleculen die die produceren ingespoten die het afweersysteem (de B-cellen daarin) aanzetten tot het aanmaken van antilichamen. Die zijn specifiek gericht op die ziekteverwekker en die antilichamen zorgen ervoor dat als die zich weer voordoen het afweersysteem zijn dodelijk werk doet. Niet iedereen wordt ingeënt en tegen sommige gevaarlijke micro-organismen bestaan nog (?) geen vaccins.
Immunoloog Justin Taylor van het Fred Hutchinson-kankerinstituut in Seattle en medeonderzoekers wilden uitproberen of ze B-cellen zo konden aanpassen dat ze al voorzien waren van antilichamen die specifiek voor de door het RS-virus veroorzaakte dodelijke longziekte is waaraan de muisjes werden blootgesteld.

Met de CRISPR/Cas9-schaar knipten ze een gen uit het cel-DNA dat codeerde voor een antilichaam en loodste met behulp van een (verzwakt) virus een gen dat codeert voor het RSV-antilichaam in het DNA van de B-cellen. Dat werkte. De onderzoekers creëerden ook antilichamen in menselijke B-cellen tegen drie andere virussen (hiv en griepvirus). Taylor: “Dat bleek uitermate doelmatig.” 60% van de cellen produceerden het antilichaam, meer dan eerder ooit bereikt met B-cellen.

Werkzaamheid

Dat is mooi, maar het gaat er natuurlijk om dat het ook werkt. De muisjes kregen de aangepaste B-cellen ingespoten en werden vervolgens blootgesteld aan het RS-virus. Vijf dagen later zaten de longen van de oningeënte muisjes vol met het virus, maar de longen van de muisjes die de aangepaste B-cellen hadden gekregen hadden daar zo goed als geen last van. Ook muisjes met een kapot afweersysteem, een probleem bij beenmergontvangers die dan ook bevattelijk zijn voor RSV, waren 82 dagen later in staat de virusaanval te weerstaan, aldus de onderzoekers.
Er bestaat geen vaccin tegen hiv. Weinig mensen die aan dat virus worden blootgesteld produceren uiterst potente antilichamen tegen dat virus. De nieuwe aanpak zou dat mogelijk kunnen maken. Dat zou niet alleen voor het hi-virus gelden. Kennelijk moet, begrijp ik hier uit, het antilichaam heel precies op een ziekteverwekker zijn afgestemd om ook afdoende te zijn.

Er zijn al wat onderzoekers en bedrijven die geestdriftig op dit nieuws reageren, maar genoommanipulator Branden Moriarity van de universiteit van Minnesota is terughoudend. Hij denkt dat deze aanpak veel te duur wordt. Hij praat dan over honderdduizenden dollars. “Mensen zullen in de nabije toekomst niet uit voorzorg aangepaste B-cellen gebruiken.”

Bron: Science